Hướng dẫn 90/HD-TLĐ năm 2023 hướng dẫn đánh giá, xếp loại chất lượng thương lượng tập thể, ký kết và thực hiện Thỏa ước lao động tập thể của các cấp công đoàn do Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam ban hành

HƯỚNG DẪN

ĐÁNH GIÁ, XẾP LOẠI CHẤT LƯỢNG THƯƠNG LƯỢNG TẬP THỂ, KÝ KẾT VÀ THỰC HIỆN THỎA ƯỚC LAO ĐỘNG TẬP THỂ CỦA CÁC CẤP CÔNG ĐOÀN

Căn cứ Bộ luật Lao động 2019, Luật Công đoàn 2012 và các văn bản hướng dẫn thi hành;

Căn cứ Điều lệ Công đoàn Việt Nam;

Đoàn Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam (Tổng Liên đoàn) hướng dẫn đánh giá, xếp loại chất lượng thương lượng tập thể, ký kết và thực hiện thỏa ước lao động tập thể (TƯLĐTT) của các cấp công đoàn như sau:

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

1. Mục đích

- Nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp công đoàn trong việc thực hiện tốt hơn công tác TƯLĐTT, nâng cao chất lượng các bản TƯLĐTT nhằm mang lại lợi ích cao hơn quy định của pháp luật cho đoàn viên, người lao động (NLĐ), thu hút sự tham gia ngày càng đông đảo của NLĐ vào tổ chức Công đoàn Việt Nam.

- Đánh giá đúng, thực chất chất lượng TƯLĐTT để công đoàn cấp trên có các giải pháp phù hợp hỗ trợ công đoàn cơ sở (CĐCS) tiếp tục cải thiện, nâng cao chất lượng TƯLĐTT, tập trung vào các vấn đề cốt lõi mà đoàn viên, NLĐ mong muốn như tiền lương, tiền thưởng, thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi, bữa ăn ca...

- Làm căn cứ để các cấp công đoàn thực hiện chi cho hoạt động đại diện, bảo vệ theo quy định của Đoàn Chủ tịch Tổng Liên đoàn.

2. Yêu cầu

- Đánh giá, xếp loại chất lượng thương lượng tập thể, ký kết và thực hiện TƯLĐTT (đánh giá, xếp loại TƯLĐTT) được các cấp công đoàn thực hiện căn cứ vào khung tiêu chí do Tổng Liên đoàn ban hành.

- Đánh giá, xếp loại TƯLĐTT phải đảm bảo thực chất, khách quan, công khai, minh bạch, phù hợp với thực tế của địa phương, đơn vị, doanh nghiệp và CĐCS.

- Đánh giá, xếp loại TƯLĐTT chỉ thực hiện 01 lần trong thời hạn có hiệu lực của TƯLĐTT, trừ trường hợp sửa đổi, bổ sung, ký lại.

- Không xếp loại TƯLĐTT trong các trường hợp sau:

+ Hết hạn;

+ Không có hoặc không xác định được thời hạn hoặc không xác định được thời gian có hiệu lực thực hiện;

+ Toàn bộ nội dung sao chép quy định của pháp luật, không có nội dung có lợi hơn cho NLĐ so với quy định của pháp luật;

+ Có nội dung trái quy định của pháp luật;

+ Người ký kết TƯLĐTT không đúng thẩm quyền;

+ Không tuân thủ đúng quy trình thương lượng, ký kết TƯLĐTT;

+ Bị tòa án tuyên bố vô hiệu;

+ Đã được xếp loại trong thời hạn có hiệu lực của TU LĐTT, trừ trường hợp sửa đổi, bổ sung, ký lại;

+ Nội dung TƯLĐTT đã ký kết không được thực hiện trên thực tế;

+ CĐCS không là đại diện thương lượng, ký kết hoặc không tham gia vào quá trình thương lượng tập thể để ký kết TƯLĐTT tại doanh nghiệp.

II. NỘI DUNG ĐÁNH GIÁ

1. Quy trình thương lượng tập thể

- Tổng hợp ý kiến của tập thể NLĐ để xây dựng nội dung đề xuất thương lượng tập thể.

- Đề xuất thương lượng tập thể với người sử dụng lao động.

- Tiến hành phiên họp thương lượng tập thể.

- Lấy ý kiến tập thể NLĐ về kết quả thương lượng tập thể/dự thảo TƯLĐTT.

2. Nội dung của thỏa ước lao động tập thể

Những nội dung có lợi hơn cho NLĐ so với quy định pháp luật.

3. Ký kết và thực hiện thỏa ước lao động tập thể

- Tổ chức ký kết TƯLĐTT.

- Phổ biến TƯLĐTT tới NLĐ.

- Giám sát việc thực hiện TƯLĐTT.

- Đánh giá kết quả thực hiện TƯLĐTT hoặc đề xuất sửa đổi, bổ sung, ký lại, ký mới TƯLĐTT hoặc gửi TƯLĐTT theo quy định.

III. QUY TRÌNH, CÁCH THỨC ĐÁNH GIÁ, XẾP LOẠI

1. Quy trình đánh giá, xếp loại thỏa ước lao động tập thể

1.1. Thỏa ước lao động tập thể doanh nghiệp

- Bước 1: CĐCS gửi hồ sơ, tài liệu tới công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở.

CĐCS gửi hồ sơ, tài liệu liên quan đến TƯLĐTT đã ký kết (Phụ lục 3 kèm theo Hướng dẫn) tới công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở.

- Bước 2: Công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở chấm điểm, đề xuất xếp loại TƯLĐTT của CĐCS.

Công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở căn cứ quá trình theo dõi, hướng dẫn, hỗ trợ và hồ sơ, tài liệu của CĐCS gửi để chấm điểm (đánh giá), đề xuất xếp loại TƯLĐTT của CĐCS (Phụ lục 2 kèm theo Hướng dẫn) và gửi hồ sơ, tài liệu liên quan (Phụ lục 3 kèm theo Hướng dẫn) tới Liên đoàn Lao động tỉnh, thành phố, Công đoàn ngành trung ương và tương đương, Công đoàn Tổng Công ty trực thuộc Tổng Liên đoàn (sau đây gọi chung là Công đoàn cấp tỉnh).

- Bước 3: Công đoàn cấp tỉnh thẩm định và xếp loại TƯLĐTT của CĐCS.

Công đoàn cấp tỉnh thực hiện thẩm định (chấm điểm lại - Phụ lục 2 kèm theo Hướng dẫn) và ban hành quyết định xếp loại TƯLĐTT của CĐCS (Phụ lục 4 kèm theo Hướng dẫn).

Lưu ý: Trường hợp CĐCS trực thuộc Công đoàn cấp tỉnh thì CĐCS gửi hồ sơ, tài liệu về Công đoàn cấp tỉnh. Công đoàn cấp tỉnh chấm điểm (đánh giá) và ban hành quyết định xếp loại TƯLĐTT của CĐCS.

1.2. Thỏa ước lao động tập thể có nhiều doanh nghiệp tham gia

- Bước 1: Gửi hồ sơ, tài liệu tới Công đoàn cấp tỉnh.

Công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở trực tiếp hỗ trợ, tư vấn, tham gia vào quá trình thương lượng, ký kết TƯLĐTT có nhiều doanh nghiệp tham gia gửi hồ sơ, tài liệu (Phụ lục 3 kèm theo Hướng dẫn) tới Công đoàn cấp tỉnh.

- Bước 2: Công đoàn cấp tỉnh chấm điểm, xếp loại

Công đoàn cấp tỉnh căn cứ hồ sơ, tài liệu của công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở gửi để chấm điểm (Phụ lục 2 kèm theo Hướng dẫn) và ban hành quyết định xếp loại chất lượng TƯLĐTT có nhiều doanh nghiệp tham gia (Phụ lục 4 kèm theo Hướng dẫn).

Lưu ý: Trường hợp Công đoàn cấp tỉnh trực tiếp hỗ trợ, tư vấn, tham gia vào quá trình thương lượng, ký kết TƯLĐTT có nhiều doanh nghiệp tham gia thì tự chấm điểm, xếp loại TƯLĐTT và kết quả chấm điểm, xếp loại TƯLĐTT của Công đoàn cấp tỉnh là kết quả cuối cùng.

2. Nội dung, cách thức đánh giá thỏa ước lao động tập thể

Đánh giá chất lượng TƯLĐTT được thực hiện thông qua việc chấm điểm, cụ thể như sau:

2.1. Thỏa ước lao động tập thể doanh nghiệp

2.1.1. Cơ cấu điểm chấm

a) Quy trình thương lượng tập thể: tối đa 04 điểm.

b) Nội dung TƯLĐTT: tối đa 85 điểm.

c) Ký kết và thực hiện TƯLĐTT: tối đa 06 điểm.

d) Điểm thưởng: tối đa 05 điểm.

e) Chấm điểm lẻ đến 0,5 điểm.

Tổng điểm tối đa: 100 điểm (theo Khung tiêu chí, Phụ lục 1 kèm theo Hướng dẫn).

2.1.2. Nội dung, cách thức chấm điểm

a) Chấm điểm quy trình thương lượng tập thể, ký kết và thực hiện TƯLĐTT

Bám sát quy định của pháp luật, hồ sơ, tài liệu và thực tiễn thực hiện tại CĐCS để chấm điểm. Chấm điểm cao đối với đơn vị làm thực chất, sáng tạo.

b) Nội dung TƯLĐTT

- Nội dung có lợi hơn so với quy định của pháp luật:

+ Các nội dung về tiền lương1 (mục số 5 của Phụ lục 1 kèm theo Hướng dẫn): chấm tối đa 05 điểm/nội dung.

+ Các nội dung về thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi2 (mục số 6 của Phụ lục 1 kèm theo Hướng dẫn): chấm tối đa 05 điểm/nội dung.

+ Nội dung về bữa ăn ca của NLĐ (mục số 7 của Phụ lục 1 kèm theo Hướng dẫn): nếu giá trị thấp hơn quy định của Tổng Liên đoàn thì chấm tối đa 03 điểm; nếu giá trị đạt theo quy định của Tổng Liên đoàn thì chấm 04 điểm; nếu giá trị cao hơn quy định của Tổng Liên đoàn thì chấm tối đa 05 điểm.

+ Các nội dung khác (mục số 8 của Phụ lục 1 kèm theo Hướng dẫn): chấm tối đa 04 điểm/nội dung.

- Điểm thưởng: căn cứ vào tình hình thực tế, điều kiện hoạt động, đặc điểm của doanh nghiệp, CĐCS; quá trình thương lượng tập thể, ký kết, thực hiện TƯLĐTT; mang lại lợi ích cho số đông NLĐ... để chấm điểm thưởng. Trường hợp TƯLĐTT ký kết có toàn bộ hệ thống thang lương, bảng lương áp dụng tại doanh nghiệp hoặc nội dung TƯLĐTT chỉ bao gồm các điều khoản có lợi hơn quy định pháp luật cho NLĐ thì chấm 05 điểm thưởng.

- Không cho điểm đối với các nội dung quy định chung chung, không cụ thể hóa bằng con số, giá trị cụ thể. Ví dụ: Công ty sẽ thưởng cho người lao động tùy vào tình hình sản xuất kinh doanh hoặc căn cứ vào quy chế lương thưởng của doanh nghiệp; doanh nghiệp có trách nhiệm xây dựng thang lương, bảng lương theo quy định...

- Chấm điểm tối đa đối với nội dung đảm bảo đồng thời các điều kiện sau:

+ Áp dụng cho trên 50% tổng số NLĐ của doanh nghiệp;

+ Được thực hiện thường xuyên (hàng ngày, hàng tuần, hàng tháng);

+ Số lượng, mức, giá trị cao hơn từ 5% trở lên so với quy định của pháp luật hoặc mức đang áp dụng tại doanh nghiệp hoặc TƯLĐTT đã ký kết.

Ví dụ nội dung chấm điểm tối đa: Công ty cung cấp bữa ăn ca miễn phí cho người lao động trị giá 25.000 đồng (tăng 2.000 đồng so với mức đang áp dụng) kể từ ngày 01/8/2023.

2.2. Thỏa ước lao động tập thể có nhiều doanh nghiệp tham gia

Áp dụng tương tự TƯLĐTT doanh nghiệp được quy định tại mục 2.1, phần III của Hướng dẫn này.

3. Cách thức xếp loại thỏa ước lao động tập thể

3.1. Thỏa ước lao động tập thể doanh nghiệp

3.1.1. Loại A

TƯLĐTT xếp loại A nếu đảm bảo đồng thời các điều kiện sau:

- Tổng số điểm từ 80 điểm trở lên;

- Tổng số điểm các nội dung về tiền lương (mục số 5 của Phụ lục 1 Hướng dẫn này) và các nội dung về bữa ăn ca của NLĐ (mục số 7 của Phụ lục 1 Hướng dẫn này) đạt từ 25 điểm trở lên.

3.1.2. Loại B

TƯLĐTT xếp loại B nếu thuộc một trong các trường hợp sau:

- Tổng số điểm từ 65 điểm đến dưới 80 điểm và tổng số điểm các nội dung về tiền lương (mục số 5 của Phụ lục 1 Hướng dẫn này) và các nội dung về bữa ăn ca của NLĐ (mục số 7 của Phụ lục 1 Hướng dẫn này) đạt từ 15 điểm trở lên.

- Tổng số điểm đạt từ 80 điểm trở lên và tổng số điểm các nội dung về tiền lương (mục số 5 của Phụ lục 1 Hướng dẫn này) và các nội dung về bữa ăn ca của NLĐ (mục số 7 của Phụ lục 1 Hướng dẫn này) đạt từ 15 điểm đến dưới 25 điểm.

3.1.3. Loại C

TƯLĐTT xếp loại C nếu thuộc một trong các trường hợp sau:

- Tổng số điểm từ 50 điểm đến dưới 65 điểm.

- Tổng số điểm từ 65 điểm đến dưới 80 điểm nhưng tổng số điểm các nội dung về tiền lương (mục số 5 của Phụ lục 1 Hướng dẫn này) và các nội dung về bữa ăn ca của NLĐ (mục số 7 của Phụ lục 1 Hướng dẫn này) đạt dưới 15 điểm.

3.1.4. Loại D

TƯLĐTT xếp loại D nếu tổng số điểm dưới 50 điểm.

3.2. Thỏa ước lao động tập thể có nhiều doanh nghiệp tham gia

3.2.1. Loại A

TƯLĐTT xếp loại A nếu đảm bảo đồng thời các điều kiện sau:

- Tổng số điểm từ 70 điểm trở lên;

- Có nội dung về tiền lương (mục số 5 của Phụ lục 1 Hướng dẫn này) và nội dung về bữa ăn ca của NLĐ (mục số 7 của Phụ lục 1 Hướng dẫn này);

3.2.2. Loại B

TƯLĐTT xếp loại B nếu đảm bảo đồng thời các điều kiện sau:

- Tổng số điểm từ 55 điểm đến dưới 70 điểm;

- Có nội dung về tiền lương (mục số 5 của Phụ lục 1 Hướng dẫn này) và nội dung về bữa ăn ca của NLĐ (mục số 7 của Phụ lục 1 Hướng dẫn này);

3.2.3. Loại C

TƯLĐTT xếp loại C nếu thuộc một trong các trường hợp sau:

- Tổng số điểm từ 40 điểm đến dưới 55 điểm.

- Tổng số điểm đạt từ 55 điểm đến dưới 70 điểm nhưng không có nội dung về tiền lương (mục số 5 của Phụ lục 1 Hướng dẫn này) và nội dung về bữa ăn ca của NLĐ (mục số 7 của Phụ lục 1 Hướng dẫn này).

3.2.4. Loại D

TƯLĐTT xếp loại D nếu tổng số điểm dưới 40 điểm.

IV. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam

- Chỉ đạo, hướng dẫn, hỗ trợ, tập huấn cho các công đoàn cấp tỉnh thực hiện Hướng dẫn này.

- Giao Ban Quan hệ Lao động là đơn vị chủ trì tham mưu triển khai thực hiện Hướng dẫn này tới các cấp công đoàn; định kỳ tổng hợp kết quả đánh giá, xếp loại TƯLĐTT của các cấp công đoàn, báo cáo Thường trực Đoàn Chủ tịch Tổng Liên đoàn trước ngày 31/12 hàng năm; ứng dụng công nghệ thông tin, phần mềm vào hoạt động theo dõi, tổng hợp, đánh giá, xếp loại TƯLĐTT; phối hợp với Văn phòng, các ban, đơn vị liên quan đề xuất biểu dương, khen thưởng các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong việc triển khai thực hiện.

- Giao Ban Tổ chức tham mưu hướng dẫn đưa tiêu chí đánh giá, xếp loại TƯLĐTT vào tiêu chí đánh giá, xếp loại chất lượng các cấp công đoàn hàng năm.

- Giao Văn phòng tham mưu hướng dẫn đưa tiêu chí đánh giá, xếp loại TƯLĐTT vào tiêu chí đánh giá, xếp loại thi đua đối với các cấp công đoàn hàng năm.

2. Liên đoàn Lao động tỉnh, thành phố, Công đoàn ngành trung ương và tương đương, Công đoàn Tổng Công ty trực thuộc Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam

- Căn cứ Hướng dẫn của Tổng Liên đoàn để cụ thể hóa việc đánh giá, xếp loại TƯLĐTT phù hợp với đặc điểm, điều kiện của địa phương, ngành, đơn vị.

- Giao cho ban chuyên môn hoặc thành lập Hội đồng giá đánh, xếp loại TƯLĐTT cấp tỉnh để thực hiện chấm điểm và đề xuất với Ban Thường vụ Công đoàn cấp tỉnh quyết định xếp loại TƯLĐTT của các cấp công đoàn thuộc phân cấp quản lý.

- Gửi kết quả xếp loại TƯLĐTT cho công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở chậm nhất 05 ngày làm việc sau khi hoàn thành đánh giá, quyết định xếp loại TƯLĐTT ở Công đoàn cấp tỉnh.

- Chỉ đạo, hướng dẫn công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở đưa nội dung chấm điểm, xếp loại TƯLĐTT là một trong những nội dung đánh giá, xếp loại CĐCS vững mạnh hàng năm, mức độ hoàn thành công tác của công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở.

- Nhập dữ liệu TƯLĐTT lên Thư viện TƯLĐTT của Tổng Liên đoàn hoặc phân cấp cho công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở thực hiện.

- Báo cáo kết quả xếp loại TƯLĐTT về Tổng Liên đoàn (qua Ban Quan hệ Lao động) định kỳ 6 tháng (trước ngày 31/5), hàng năm (trước ngày 30/11).

3. Công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở

- Đưa nội dung đánh giá, xếp loại TƯLĐTT vào chương trình, kế hoạch công tác hàng năm của cấp mình và triển khai tới CĐCS.

- Hướng dẫn, đôn đốc CĐCS gửi hồ sơ, tài liệu liên quan tới công đoàn cấp trên trực tiếp.

- Tiếp nhận hồ sơ, tài liệu của CĐCS và thực hiện chấm điểm, đề xuất xếp loại TƯLĐTT cho từng CĐCS trong thời hạn 30 ngày kể từ khi nhận được hồ sơ, tài liệu của CĐCS.

- Tổng hợp hồ sơ, tài liệu, kết quả chấm điểm, đề xuất xếp loại TƯLĐTT của các CĐCS và gửi Công đoàn cấp tỉnh.

- Gửi kết quả xếp loại TƯLĐTT cho CĐCS sau khi nhận được kết quả xếp loại TƯLĐTT của Công đoàn cấp tỉnh.

- Chỉ đạo, hướng dẫn, hỗ trợ CĐCS thương lượng, ký kết lại TƯLĐTT có nội dung trái quy định của pháp luật theo quy định.

- Nhập dữ liệu TƯLĐTT lên Thư viện TƯLĐTT của Tổng Liên đoàn sau khi nhận được quyết định xếp loại TƯLĐTT theo chỉ đạo của Công đoàn cấp tỉnh.

4. Công đoàn cơ sở

- Gửi hồ sơ, tài liệu liên quan đến TƯLĐTT của doanh nghiệp (Phụ lục 3 Hướng dẫn này) tới công đoàn cấp trên trực tiếp trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày TƯLĐTT được ký kết (ký mới, ký lại, sửa đổi, bổ sung TƯLĐTT).

- Căn cứ kết quả xếp loại TƯLĐTT để rút kinh nghiệm trong quá trình thực hiện, phát huy những kết quả đã đạt được, khắc phục những tồn tại hạn chế, từng bước nâng cao chất lượng TƯLĐTT. Trường hợp TƯLĐTT có nội dung trái quy định của pháp luật thì đề xuất với NSDLĐ thương lượng, ký lại TƯLĐTT theo quy định.

Trên đây là Hướng dẫn đánh giá, xếp loại chất lượng thương lượng tập thể, ký kết và tổ chức thực hiện TƯLĐTT của các cấp công đoàn. Hướng dẫn này có hiệu lực từ ngày ký và thay thế Hướng dẫn số 1580/HD-TLĐ ngày 21/10/2014 của Đoàn Chủ tịch Tổng Liên đoàn về đánh giá chất lượng thương lượng tập thể, ký kết và thực hiện TƯLĐTT của công đoàn cơ sở. Các bản TƯLĐTT đã được đánh giá, xếp loại theo Hướng dẫn số 1580/HD-TLĐ ngày 21/10/2014 trước ngày Hướng dẫn này có hiệu lực tiếp tục được công nhận kết quả đã xếp loại và không thực hiện đánh giá, xếp loại lại theo Hướng dẫn này (trừ trường hợp sửa đổi, bổ sung, ký lại).

Đoàn Chủ tịch Tổng Liên đoàn đề nghị các cấp công đoàn khẩn trương triển khai thực hiện Hướng dẫn này. Trong quá trình thực hiện nếu có khó khăn, vướng mắc thì phản ánh về Tổng Liên đoàn (qua Ban Quan hệ Lao động) để phối hợp giải quyết.