Kế hoạch 13/KH-TBTT năm 2021 truyền thông chống dịch COVID-19 với thông điệp “Xét nghiệm là then chốt, vắc-xin là căn cơ để thích ứng an toàn có kiểm soát” (từ ngày 23/9 đến ngày 30/9/2021) do Tiểu ban Truyền thông Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng, chống dịch COVID-19 ban hành

KẾ HOẠCH

TRUYỀN THÔNG CHỐNG DỊCH COVID-19 VỚI THÔNG ĐIỆP “XÉT NGHIỆM LÀ THEN CHỐT, VẮC-XIN LÀ CĂN CƠ ĐỂ THÍCH ỨNG AN TOÀN CÓ KIỂM SOÁT” (TỪ NGÀY 23/9 ĐẾN NGÀY 30/9/2021)

Triển khai thần tốc xét nghiệm tại các vùng có nguy cơ + tiêm đủ vắc-xin mũi 1, tiến tới sớm đạt mức tiêm mũi 2 theo yêu cầu đã mang lại hiệu quả kiểm soát dịch tốt trên nhiều địa phương thực hiện giãn cách xã hội thời gian qua, đặc biệt là tại Thành phố Hà Nội. Sự thay đổi căn bản trong cách làm, phong tỏa, cách ly đến mức nhỏ nhất đã ghi nhận nhiều dấu hiệu tích cực trong công tác phòng, chống dịch COVID-19, giúp nhiều tỉnh, thành phố đã kiểm soát dịch tốt có thể nới lỏng giãn cách. Công tác truyền thông đã góp phần tạo sự đồng thuận, tin tưởng và chuẩn bị tâm lý cho nhân dân “cùng thay đổi” để bảo vệ thành quả chống dịch, thích ứng an toàn với cuộc sống mới, nới lỏng có kiểm soát sau giãn cách.

Để triển khai các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng, chống dịch COVID-19, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông, Trưởng Tiểu ban Truyền thông ban hành Kế hoạch truyền thông chống dịch COVID-19 từ ngày 23/9 đến ngày 30/9/2021 với thông điệp “Xét nghiệm là then chốt, vắc-xin là căn cơ để thích ứng an toàn có kiểm soát”, trong đó hệ thống báo chí, truyền thông cần lưu ý làm rõ, truyền thông có điểm nhấn đối với những quan điểm, chỉ đạo có tính nguyên lý trong chống dịch của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, phân tích, so sánh và đánh giá khoa học đối với các giải pháp phòng, chống dịch, tạo sự ủng hộ của người dân.

I. Những vấn đề mới, xu hướng mới và các thông điệp cần truyền thông hiệu quả:

1. Truyền đi thông điệp về chính sách phòng, chống dịch liên tục được điều chỉnh đúng hướng, phù hợp với diễn biến tình hình và điều kiện thực tế của nước ta; đặc biệt với việc lấy xã, phường, thị trấn làm “pháo đài”, người dân là chiến sỹ, là trung tâm phục vụ, là chủ thể phòng, chống dịch; đánh giá đúng nguy cơ dịch tễ để khoanh vùng phong tỏa, cách ly, giãn cách đến mức nhỏ nhất; chiến lược chống dịch lâu dài có 03 yếu tố: vắc-xin, xét nghiệm và điều trị (phủ nhanh tiêm vắc-xin; xét nghiệm nhanh, hướng đến tự xét nghiệm; điều trị từ sớm, từ xa, từ cơ sở); các nỗ lực và giải pháp kiểm soát tốt dịch song song với phương án, kế hoạch khôi phục hoạt động kinh tế - xã hội, đảm bảo an dân, an lòng doanh nghiệp, nhà đầu tư trong và ngoài nước. Truyền thông ghi nhận, biểu dương những nỗ lực và kết quả của Đà Nẵng, Hà Nội, của Quận 7 và huyện Củ Chi, TP. Hồ Chí Minh có mô hình hay, cách làm tốt trong công tác phòng, chống dịch.

2. Đầu tư tăng các bài, chương trình phân tích kỹ, bình luận sâu, ý kiến chuyên gia về các thông điệp chống dịch quan trọng: Biến thể Delta vừa lây lan nhanh, lại vừa kéo dài; chu kỳ ủ bệnh giờ kéo dài hơn, 18 ngày chứ không còn 14 ngày, nồng độ (tải lượng) virus hơn gấp 1.000 lần so với chủng ban đầu; khi mới nhiễm ít có biểu hiện, nhưng nếu chuyển từ nhẹ sang nặng thì lại xấu đi rất nhanh. Để chống lại con virus với 3 đặc thù mới này thì biện pháp chống dịch phải rất khác trước đây. Vì vậy, xét nghiệm là then chốt để biết dịch. Xét nghiệm thì phải nhanh hơn tốc độ lây lan của virus, để cách ly nhanh F0, nhanh chóng phân loại F0 để chăm sóc, điều trị phù hợp, hiệu quả. Điều trị phải kịp thời, từ xa, từ sớm, từ ngay tại cơ sở, giảm mạnh các ca chuyển biến nặng, giảm tỷ lệ tử vong. Vắc - xin là “căn cơ”, tỷ lệ tiêm vắc-xin là yếu tố quyết định để “thích ứng an toàn có kiểm soát” trong trạng thái “bình thường mới”.

3. Truyền đi thông điệp “5K + vắc xin + xét nghiệm + ý thức người dân”. Nhiều địa phương đã thực hiện nghiêm ngặt giãn cách, tăng cường giãn cách trong giai đoạn trước, hiện đang từng bước nới lỏng giãn cách, xác định “sống chung với COVID”, cần tăng cường khuyến cáo, nâng cao ý thức của người dân, không nên lơ là, chủ quan, xem nhẹ các biện pháp phòng, chống dịch, tránh tâm lý “xả hơi” sau thời gian dài giãn cách để bảo vệ thành quả chống dịch chung. Chống dịch hiệu quả cần hơn hết là ý thức của tất cả người dân, để chiến thắng trước COVID thực sự là chiến thắng của nhân dân.

II. Những việc cần triển khai từ ngày 23/9/2021 đến ngày 30/9/2021

Bên cạnh tiếp tục thực hiện các chỉ đạo, định hướng trong Kế hoạch số 02/KH-TBTT (với thông điệp “Bình tĩnh sống để chống dịch lâu dài”), Kế hoạch số 03/KH-TBTT ngày 02/9/2021, Kế hoạch số 04/KH-TBTT ngày 06/9/2021 (với thông điệp “Thích ứng an toàn để trở lại bình thường mới”), Kế hoạch số 08/KH- TBTT ngày 15/9/2021 (với thông điệp “Phòng dịch tốt, giám sát hiệu quả, công nghệ thống nhất”) và Thông điệp tại Kế hoạch này, đề nghị tập trung thực hiện các nhiệm vụ sau:

1. Các cơ quan báo chí, truyền thông

- Giảm bớt lượng tin tức phản ánh không có chiều sâu về diễn biến dịch bệnh. Không đưa số liệu mà thiếu phân tích, thiếu kiểm chứng. Không loan tin, giật tít lệch lạc về những vấn đề còn đang được bàn bạc, chưa có kết luận cuối cùng, tránh tạo tâm lý kỳ vọng thái quá hoặc bức xúc thái quá. Khi đưa tin ca nhiễm mới, cố gắng đưa các số liệu đó về với quy mô của các “pháo đài” để phù hợp với chủ trương “khoanh vùng nhỏ nhất có thể”, ví dụ: Thay vì nói “Hà Nội có 3 ca nhiễm mới…” thì nói “Quận X, huyện Y, phường, xã Z phát hiện ca nhiễm mới”.

- Thông tin có phân tích nhiều hơn, lý giải kỹ hơn về các ý kiến chỉ đạo, kết luận, thông điệp của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo Quốc gia liên quan đến những điều chỉnh, thay đổi giải pháp trong công tác phòng, chống dịch, để tạo sự đồng thuận, ủng hộ của nhân dân; phân tích có sở cứ về sự cần thiết phải triển khai thần tốc xét nghiệm diện rộng, nhanh chóng phát hiện F0 để kịp thời chăm sóc, điều trị, phản biện lại quan điểm, suy nghĩ xuất phát từ những số liệu không chính xác, cho rằng xét nghiệm là tốn kém, không hiệu quả (mà không thấy rằng giãn cách kéo dài mãi không có kết quả mới là thiệt hại lớn cho nền kinh tế, cho thu ngân sách). Phản ánh, phân tích, lý giải làm rõ vấn đề áp dụng chính sách phòng, chống dịch khác nhau ở một số địa phương, sự không thống nhất trong sử dụng biện pháp y tế và phi y tế giữa các địa phương… để từ đó có điều chỉnh cho nhất quán, đồng bộ, logic.

- Tăng cường bài, chương trình truyền thông với chất liệu là số liệu đi kèm với phân tích cái được, cái chưa được, cái còn chưa rõ, có đánh giá, có nhận định... Thông tin có tính tương tác, phù hợp để đảm bảo hiệu quả đối với đối tượng tiếp nhận và đo được hiệu ứng thông tin đưa ra. Đặc biệt cần dùng lời diễn đạt ngắn gọn, có tính khái quát cao. Khung giờ cần linh hoạt để tránh trùng lắp giữa các kênh phát thanh, truyền hình lớn. Chưa tuyên truyền nhiều về vắc-xin cho trẻ em và vắc-xin nhắc lại (booster). Hạn chế nói về “hộ chiếu vắc-xin”, vì trong nhân dân số người chưa được tiêm vẫn còn nhiều.

- Truyền thông quản lý tốt “tâm lý kỳ vọng” của người dân và toàn xã hội trong bối cảnh dịch bệnh còn diễn biến phức tạp, trong khi chưa đủ vắc xin để phủ nhanh và rộng; ủng hộ tâm thế “bình tĩnh sống để chống dịch lâu dài”.

- Thông tin việc triển khai các giải pháp, ứng dụng công nghệ bắt buộc dùng chung toàn quốc trong phòng, chống dịch COVID-19 có tích hợp tất cả các thông tin thiết yếu về danh tính, tình trạng dịch tễ, chứng nhận tiêm chủng, xét nghiệm, các tiêu chí an toàn khác... để người dân hiểu, đồng thuận và tự nguyện thực hiện.

- Tuyên truyền, vận động và huy động mọi người dân tham gia công tác phòng, chống dịch, tích cực thực hiện các yêu cầu của chính quyền để sớm đạt các tiêu chí trong phòng, chống dịch, như: tiêm vắc-xin, xét nghiệm đầy đủ theo yêu cầu, khai báo y tế thường xuyên và trung thực…

- Chủ động, kịp thời phản hồi, giải thích, điều chỉnh các thông tin trên mạng xã hội gây tâm lý bi quan, tiêu cực, tạo tâm lý kỳ vọng không có cơ sở; phản bác các luận điệu xuyên tạc, kích động, sai sự thật về phòng, chống dịch COVID-19.

2. Thông tin cơ sở

- Chỉ đạo các hoạt động tuyên truyền trên hệ thống truyền thanh cơ sở nhưng không làm ảnh hưởng đến việc dạy - học trực tuyến.

- Tiếp tục thông tin cụ thể về tình hình kiểm soát dịch trên địa bàn xã, phường, thị trấn (những kết quả đạt được, những vấn đề mới phát sinh); các giải pháp cụ thể phòng, chống dịch (giãn cách, phong tỏa ở đâu, dừng giãn cách ở đâu, những việc người dân cần làm, được làm và các điều kiện đi kèm).

- Tiếp tục thông tin về kế hoạch hỗ trợ người dân để bảo đảm nhu cầu khám chữa bệnh (dịch COVID-19 và các bệnh khác…), nhu cầu an sinh (ăn, uống, sinh hoạt thiết yếu khác như văn hóa, thể thao…), các hoạt động hỗ trợ, thiện nguyện giúp đỡ những người, gia đình có hoàn cảnh khó khăn; các tấm gương tự lực, tự cường chiến thắng hoàn cảnh khó khăn, chiến thắng dịch bệnh. Tuyên truyền các kỹ năng tự phòng, chống dịch và bảo vệ cho mỗi người dân và mỗi gia đình, trong đó đặc biệt chú trọng nâng cao ý thức người dân trong phòng, chống dịch.

- Tuyên truyền vận động người dân tích cực chấp hành các yêu cầu của chính quyền để sớm đạt các tiêu chí trong phòng, chống dịch, như: đi tiêm vắc- xin, đi xét nghiệm, khai báo y tế thường xuyên và trung thực…

- Tuyên truyền chủ trương, biện pháp chống dịch mới thích ứng với điều kiện các địa phương đã thực hiện tiêm chủng diện rộng, các giải pháp, biện pháp cần người dân, cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp phải thực hiện khi thực hiện nới lỏng giãn cách (phương án, biện pháp đi lại an toàn, vận tải an toàn, sản xuất an toàn, học tập an toàn…), tạo tâm lý chủ động, lạc quan.

3. Thông tin đối ngoại

- Theo dõi và chỉ đạo báo chí đối ngoại tập trung tuyên truyền các chủ trương, giải pháp phòng, chống dịch COVID-19 của Chính phủ một cách nhanh nhất, chính xác và kịp thời, đặc biệt là các giải pháp thu hút đầu tư nước ngoài; cung cấp thông tin đầy đủ để doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam có thể lên kế hoạch mở lại các hoạt động kinh doanh.

- Tiếp tục theo dõi kinh nghiệm nước ngoài về phòng, chống dịch COVID-19 như: Kinh nghiệm về việc dỡ bỏ lệnh giãn cách xã hội; các nghiên cứu về hiệu quả của vắc-xin; về thí điểm mở lại hoạt động du lịch; thí điểm những chuyến bay với “hộ chiếu vắc-xin”, từ đó đề xuất, kiến nghị các giải pháp.

- Tiếp tục tăng cường thông tin về diễn biến tích cực trong công tác phòng, chống dịch của Việt Nam gần đây như: nhiều địa phương kiểm soát tốt dịch bệnh, tỷ lệ tử vong giảm, tỷ lệ tiêm vắc-xin tăng cao, nới lỏng giãn cách… để tạo sự yên tâm, tin tưởng của người dân trong và ngoài nước, người nước ngoài sinh sống tại Việt Nam, các nhà đầu tư nước ngoài, bạn bè quốc tế.

4. Viễn thông

- Nghiên cứu thay đổi cách thức và thông điệp gửi đến các thuê bao phù hợp với tình hình nới lỏng giãn cách tại các địa phương.

- Hoàn thành triển khai phủ sóng các vùng lõm chưa có kết nối Internet di động tại các địa phương đang giãn cách phục vụ giảng dạy và học tập trực tuyến.

- Tổ chức tốt hoạt động các tổng đài hỗ trợ khai báo y tế, tổng đài trả lời phản ánh của người dân, để tiếp nhận thông tin và hỗ trợ kịp thời người dân cần trợ giúp về các vấn đề về y tế, lịch tiêm vắc-xin, cập nhật thông tin tiêm chủng và chứng nhận tiêm chủng, cài đặt Sổ sức khỏe điện tử..., hỗ trợ công tác tập hợp, phân tích, đánh giá tình hình công tác phòng, chống dịch.

5. Ứng dụng công nghệ phòng, chống dịch - An toàn thông tin

- Báo cáo hàng ngày về dịch COVID-19: điểm tin trên mạng xã hội; đo tỷ lệ tin trên báo điện tử, tạp chí điện tử và trang tin điện tử tổng hợp.

- Tiếp tục chia sẻ thông tin, hỗ trợ xử lý các thông tin xấu độc, tin gây hoang mang về dịch COVID-19 theo đề nghị của các Sở Thông tin và Truyền thông các tỉnh, thành phố (hiện đã thiết lập nhóm với 22 Sở Thông tin và Truyền thông các tỉnh, thành phố, trao đổi thông tin 24/7).

- Quy hoạch, tổ chức lại một cách khoa học, bài bản các nền tảng, ứng dụng công nghệ hiện có và tích hợp vào một ứng dụng duy nhất theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Tiếp tục nghiên cứu, phát triển các giải pháp công nghệ mới, tập trung vào hỗ trợ trực tiếp cho người dân gặp khó khăn trong vùng dịch vì cách ly và hỗ trợ các doanh nghiệp hoạt động kinh doanh trở lại tại các địa phương nới lỏng giãn cách. Phát triển các giải pháp phân tích dữ liệu, xây dựng các mô hình dự báo về xu hướng phát triển của dịch bệnh, từ đó tham mưu cho Ban chỉ đạo, Chính phủ về các giải pháp ứng phó hiệu quả.

6. Các Sở Thông tin và Truyền thông

Tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ tại Kế hoạch truyền thông đã ban hành và chỉ đạo hệ thống báo chí, truyền thông tại địa bàn tuyên truyền các nội dung tại Kế hoạch này; Tham mưu cho các cấp có thẩm quyền phương án, kịch bản truyền thông phù hợp với diễn biến tình hình dịch trên địa bàn; Phối hợp với các đơn vị chức năng, đầu mối chuyên trách của Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông để xử lý các vấn đề phát sinh trên không gian truyền thông và đề xuất các giải pháp và thông điệp truyền thông trong thời gian tới.

Yêu cầu các Thành viên Tiểu ban, cơ quan, đơn vị có liên quan tổ chức triển khai thực hiện nghiêm túc Kế hoạch này. Trong thời gian thực hiện, cần chủ động, linh hoạt áp dụng các giải pháp hiệu quả, phù hợp với tình hình. Đối với những vấn đề vượt thẩm quyền, chủ động báo cáo Trưởng Tiểu ban xem xét, quyết định./.