Chương trình phối hợp 32/CTrPH-MTTW-BYT-BVHTTDL năm 2012 về đẩy mạnh phong trào “Toàn dân tham gia phòng, chống HIV/AIDS tại cộng đồng dân cư” giai đoạn 2012-2020 do Bộ Y tế - Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam - Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ban hành

CHƯƠNG TRÌNH PHỐI HỢP

ĐẨY MẠNH PHONG TRÀO “TOÀN DÂN THAM GIA PHÒNG, CHỐNG HIV/AIDS TẠI CỘNG ĐỒNG DÂN CƯ” GIAI ĐOẠN 2012 - 2020

Phát huy kết quả đạt được trong phong trào “Toàn dân tham gia phòng, chống HIV/AIDS tại cộng đồng dân cư” giai đoạn 2008-2012, tiếp tục thực hiện Thông báo Kết luận số 27-TB/TW ngày 09-5-2011 của Ban Bí thư về việc sơ kết thực hiện Chỉ thị 54-CT/TW của Ban Bí thư về "Tăng cường lãnh đạo công tác phòng, chống HIV/AIDS trong tình hình mới"; Luật phòng, chống nhiễm vi rút gây ra hội chứng suy giảm, miễn dịch mắc phải ở người (HIV/AIDS); Chỉ thị số 16/CT-TTg ngày 22-5-2012 của Thủ tướng Chính phủ về “Tăng cường công tác phòng, chống HIV/AIDS”; Quyết định số 608/QĐ-TTg ngày 25-5-2012 của Thủ tướng Chính phủ về Chiến lược Quốc gia phòng, chống HIV/AIDS đến năm 2020 và tầm nhìn 2030;

Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Bộ Y tế và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thống nhất ban hành Chương trình phối hợp đẩy mạnh phong trào “Toàn dân tham gia phòng, chống HIV/AIDS tại cộng đồng dân cư” đến năm 2020 như sau:

I. MỤC TIÊU

1. Tiếp tục nâng cao nhận thức của người dân về công tác phòng, chống HIV/AIDS nhằm khuyến khích mỗi người dân, đặc biệt người bị nhiễm HIV/AIDS, người nghiện ma túy, người bán dâm, người thường xuyên di biến động tự giác tham gia vào các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS tại địa bàn dân cư.

2. Tăng cường sự phối hợp giữa các cấp, các ngành, đoàn thể nhằm tuyên truyền, vận động thúc đẩy phong trào “Toàn dân tham gia phòng, chống HIV/AIDS sâu rộng trong cộng đồng dân cư”. Xây dựng, nhân rộng mô hình có hiệu quả trong phòng, chống HIV/AIDS ở các địa phương.

3. Phấn đấu đến năm 2015 có ít nhất 80% xã, phường, thị trấn và 70% khu dân cư triển khai Phong trào. Đến năm 2020 có 100% xã, phường, thị trấn và ít nhất 90% khu dân cư triển khai Phong trào.

II. NỘI DUNG PHỐI HỢP

1. Tiếp tục truyền thông sâu rộng đến từng hộ gia đình và người dân về phòng, chống HIV/AIDS

1.1. Nội dung truyền thông

- Các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về phòng, chống HIV/AIDS; hậu quả của đại dịch HIV/AIDS đối với sức khỏe, tính mạng con người và sự phát triển kinh tế - xã hội; trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, đơn vị và cộng đồng trong phòng, chống HIV/AIDS.

- Dịch HIV/AIDS và vấn đề giới, chống kỳ thị, phân biệt đối xử với người nhiễm HIV; quyền, nghĩa vụ của cá nhân, gia đình và của người nhiễm HIV trong phòng, chống HIV/AIDS.

- Nguyên nhân, đường lây truyền HIV, các biện pháp dự phòng lây nhiễm HIV và các biện pháp chăm sóc, điều trị người nhiễm HIV; các phương pháp, dịch vụ xét nghiệm, chăm sóc, hỗ trợ và điều trị cho người nhiễm HIV; các biện pháp can thiệp giảm tác hại trong dự phòng lây nhiễm HIV.

- Gương những tập thể, cá nhân tích cực tham gia hoạt động phòng, chống HIV/AIDS (người bị nhiễm hoặc có nguy cơ nhiễm HIV/AIDS, già làng, trưởng bản, trưởng ban Công tác Mặt trận, chức sắc tôn giáo, trưởng họ, trưởng tộc…).

1.2. Hình thức truyền thông

- Thông qua phương tiện thông tin đại chúng, tập trung vào truyền thông trên hệ thống truyền thanh cơ sở, các tài liệu truyền thông như panô, áp phích, tờ rơi, tờ gấp, tranh cổ động…

- Thông qua sinh hoạt cộng đồng dân cư của tổ chức đoàn thể, câu lạc bộ, các tổ chức tôn giáo, các dòng họ và truyền thông trực tiếp thông qua đội ngũ cán bộ nòng cốt, truyền thông viên và cộng tác viên, ký cam kết với các hộ gia đình, cá nhân, cơ quan đơn vị đóng trên địa bàn về tham gia phòng, chống HIV/AIDS…

- Hưởng ứng tổ chức Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS và Ngày Thế giới phòng, chống AIDS (1/12) để triển khai các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS, trọng tâm tổ chức ở cấp xã, khu dân cư.

2. Phát huy lực lượng nòng cốt ở cộng đồng dân cư trong phong trào toàn dân tham gia phòng chống HIV/AIDS

- Phát huy vai trò của bí thư chi bộ, trưởng thôn, tổ trưởng dân phố, trưởng ban Công tác Mặt trận, trưởng chi hội đoàn thể (Thanh niên, Phụ nữ, Nông dân, Cựu chiến binh, Người cao tuổi…); người tiêu biểu có uy tín trong cộng đồng dân cư, tôn giáo, dòng họ (già làng, trưởng bản, chức sắc tôn giáo, trưởng họ, trưởng tộc…); người bị nhiễm HIV/AIDS, người có nguy cơ nhiễm HIV/AIDS, cán bộ y tế xã và ở thôn, bản tích cực tham gia các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS ở địa phương.

- Xây dựng mạng lưới các tổ chức tình nguyện, các nhóm giáo dục, cộng tác viên, tuyên truyền viên giúp người nhiễm hoặc ảnh hưởng bởi HIV/AIDS được tiếp cận các dịch vụ dự phòng, chăm sóc người nhiễm; hỗ trợ và tạo việc làm, hỗ trợ vật chất và tinh thần cho bệnh nhân AIDS và những người bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS.

3. Tiếp tục xây dựng và nhân rộng phong trào “Toàn dân tham gia phòng, chống HIV/AIDS ở cộng đồng dân cư”

- Ở cấp xã: Ban chỉ đạo phòng, chống AIDS và phòng, chống tệ nạn ma túy, mại dâm xây dựng kế hoạch triển khai Phong trào dựa trên mục tiêu đã đề ra; thành lập và tạo điều kiện cho các Nhóm nòng cốt ở các khu dân cư hoạt động. Nâng cao năng lực cho Nhóm nòng cốt tham gia phòng, chống HIV/AIDS.

- Ở khu dân cư: Tùy theo tình hình thực tế, ngoài các hoạt động truyền thông, chăm sóc, hỗ trợ điều trị cho người nhiễm HIV/AIDS theo hướng dẫn, cần chú trọng triển khai các hoạt động:

+ Trong cộng đồng tôn giáo: Xây dựng xứ họ đạo tiên tiến không có tệ nạn xã hội (đối với đạo Công giáo); Chùa cảnh tinh tiến gương mẫu (đối với Phật giáo), các chương trình hành động tham gia phòng, chống HIV/AIDS của các tôn giáo khác và các mô hình dòng tộc, dòng họ gương mẫu, tích cực tham gia vào các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS.

+ Thường xuyên bổ sung nội dung phòng, chống HIV/AIDS vào hương ước, quy ước của cộng đồng dân cư và tiêu chuẩn xây dựng danh hiệu “Gia đình văn hóa”, khu dân cư văn hóa trong cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”.

4. Tổ chức kiểm tra, sơ kết, tổng kết và biểu dương, khen thưởng

- Định kỳ hàng năm tổ chức kiểm tra, khảo sát, báo cáo đánh giá; 3 năm các cấp tiến hành sơ kết; kết thúc giai đoạn các cấp tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện Chương trình.

- Biểu dương, khen thưởng kịp thời đối với cá nhân, tập thể có thành tích xuất sắc trong công tác phòng, chống HIV/AIDS, tuyên dương những người bị nhiễm hoặc có nguy cơ bị nhiễm HIV/AIDS tích cực tham gia hoạt động phòng, chống HIV/AIDS tại địa bàn dân cư.

- Tổ chức sơ kết với lồng ghép các nội dung phòng, chống HIV/AIDS trong các hoạt động giao lưu, sinh hoạt văn hóa, văn nghệ tại cộng đồng dân cư; thăm hỏi động viên gia đình có người bị nhiễm HIV/AIDS…

5. Tăng cường phối hợp giữa Mặt trận Tổ quốc với ngành Y tế, ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch, các tổ chức đoàn thể nhân dân trong hoạt động phòng, chống HIV/AIDS

- Phối hợp xây dựng chương trình phòng, chống HIV/AIDS giữa các ban, ngành, đoàn thể trở thành chương trình hoạt động thường xuyên và lồng ghép với các chương trình khác của tổ chức mình.

- Phối hợp để huy động lực lượng, nguồn lực và nội dung tuyên truyền, vận động thực hiện phòng, chống HIV/AIDS.

- Phân công cho từng tổ chức, đơn vị, cá nhân nhận chăm sóc, giúp đỡ người nhiễm HIV/AIDS. Phối hợp với các tổ chức tôn giáo, tổ chức phi Chính phủ trong nghiên cứu, tư vấn và trực tiếp tham gia vào các hoạt động chăm sóc, hỗ trợ; huy động sự tham gia tích cực, chủ động của các tôn giáo trong công tác phòng, chống HIV/AIDS.

- Truyền thông và hỗ trợ cho các nhóm có hành vi nguy cơ nhằm thay đổi các hành vi có nguy cơ (tiêm chích ma túy, mua bán dâm, tình dục đồng giới…) để họ biết cách phòng, tránh lây nhiễm; thực hiện hành vi an toàn, tự bảo vệ mình và cùng cộng đồng tham gia ngăn chặn sự lây lan của HIV/AIDS.

III. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam

- Chủ trì phối hợp với Bộ Y tế, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, các ngành, các tổ chức có liên quan triển khai, thực hiện phong trào “Toàn dân tham gia phòng, chống HIV/AIDS tại cộng đồng dân cư” gắn với cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, lấy khu dân cư là địa bàn tổ chức thực hiện.

- Các tổ chức thành viên của Mặt trận thông qua các phong trào của tổ chức mình lồng ghép triển khai phong trào “Toàn dân tham gia phòng chống HIV/AIDS tại cộng đồng dân cư”; tuyên truyền, vận động đoàn viên, hội viên và các tầng lớp nhân dân thực hiện tốt công tác phòng, chống HIV/AIDS.

- Tổ chức các cuộc trao đổi kinh nghiệm về phong trào “Toàn dân tham gia phòng chống HIV/AIDS tại cộng đồng dân cư” tại các vùng, miền.

- Xây dựng kế hoạch và tổ chức kiểm tra, giám sát, đánh giá, sơ kết, tổng kết việc thực hiện Chương trình.

- Hàng năm, xây dựng kế hoạch, dự trù kinh phí cho công tác chỉ đạo, thực hiện Chương trình của Trung ương, gửi Bộ Y tế tổng hợp trình Chính phủ phê duyệt để thực hiện.

- Tổng hợp báo cáo kết quả với Ủy ban quốc gia phòng chống AIDS, phòng chống tệ nạn ma túy, mại dâm và đề xuất trình Chính phủ bố trí kinh phí thực hiện Phong trào.

2. Bộ Y tế

- Ban hành hoặc đề xuất với Chính phủ ban hành các văn bản chỉ đạo và chính sách khuyến khích động viên các tổ chức, cá nhân tích cực tham gia phòng, chống HIV/AIDS.

- Chỉ đạo các Sở Y tế phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc cùng cấp xây dựng và triển khai kế hoạch thực hiện Chương trình phù hợp với tình hình thực tế của từng địa phương.

- Chủ trì tập huấn, hỗ trợ về công tác chuyên môn nghiệp vụ, cung cấp tài liệu triển khai thực hiện Phong trào đến cơ sở, khu dân cư trong cả nước.

- Phối hợp kiểm tra, giám sát, đánh giá, sơ kết, tổng kết thực hiện Chương trình.

- Tổng hợp và đề xuất trình Chính phủ bố trí kinh phí thực hiện Phong trào.

3. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch

- Chủ trì phối hợp các Bộ, ban, ngành liên quan tổ chức thực hiện các hoạt động truyền thông, tuyên truyền phòng, chống HIV/AIDS tại cộng đồng dân cư.

- Chỉ đạo các Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc cấp cùng cấp và Sở Y tế tham gia xây dựng và triển khai kế hoạch thực hiện Chương trình phối hợp này. Tổ chức thực hiện lồng ghép phong trào “Toàn dân tham gia phòng, chống HIV/AIDS tại cộng đồng dân cư” gắn với phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”.

- Phối hợp kiểm tra, giám sát, đánh giá, sơ kết, tổng kết Chương trình.

4. Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc cấp tỉnh, Sở Y tế, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch

- Tham mưu với Ban Chỉ đạo phòng chống AIDS, phòng chống tệ nạn ma túy, mại dâm cấp tỉnh ban hành kế hoạch thực hiện Chương trình cho phù hợp với tình hình thực tế của địa phương.

- Định kỳ tổ chức kiểm tra, sơ kết, tổng kết đánh giá kết quả thực hiện Chương trình báo cáo với Ban Chỉ đạo phòng chống AIDS, phòng chống tệ nạn ma túy, mại dâm tỉnh và cơ quan ngành dọc cấp trên.

5. Kinh phí thực hiện

Kinh phí thực hiện Chương trình phối hợp đẩy mạnh phong trào “Toàn dân tham gia phòng, chống HIV/AIDS tại cộng đồng dân cư” giai đoạn 2012 - 2020 được hỗ trợ từ nguồn ngân sách Chương trình mục tiêu Quốc gia phòng, chống HIV/AIDS và các nguồn kinh phí hợp pháp khác của các cơ quan, đơn vị và huy động từ cộng đồng.

6. Giao cho Ban Phong trào thuộc Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Cục Phòng chống HIV/AIDS thuộc Bộ Y tế, Thường trực Ban chỉ đạo AIDS, Dân số và các vấn đề xã hội thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch:

Tham mưu với Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Bộ Y tế và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trong công tác chỉ đạo, hướng dẫn, tổ chức thực hiện; kiểm tra, tổng hợp Chương trình phối hợp, báo cáo Ủy ban Quốc gia phòng, chống AIDS và phòng, chống tệ nạn ma túy mại dâm.