Hướng dẫn 39/HD-VKSTC năm 2022 về công tác kiểm sát việc giải quyết vụ án hành chính, vụ việc kinh doanh, thương mại, lao động và những việc khác theo quy định của pháp luật năm 2023 do Viện kiểm sát nhân dân tối cao ban hành

HƯỚNG DẪN

CÔNG TÁC KIỂM SÁT VIỆC GIẢI QUYẾT CÁC VỤ ÁN HÀNH CHÍNH, VỤ VIỆC KINH DOANH, THƯƠNG MẠI, LAO ĐỘNG VÀ NHỮNG VIỆC KHÁC THEO QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT NĂM 2023

Thực hiện Chỉ thị số 01/CT-VKSTC ngày 02/12/2022 của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao về công tác của ngành Kiểm sát nhân dân năm 2023 (sau đây viết tắt là Chỉ thị số 01/CT-VKSTC) với phương châm công tác: “Đoàn kết, trách nhiệm – kỷ cương, liêm chính – bản lĩnh, hiệu quả”; để hoàn thành tốt nhiệm vụ Kiểm sát việc giải quyết các vụ án hành chính, vụ việc kinh doanh, thương mại, lao động và những việc khác theo quy định của pháp luật năm 2023, VKSND tối cao (Vụ 10) hướng dẫn công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ án hành chính, vụ việc kinh doanh, thương mại, lao động và những việc khác theo quy định của pháp luật năm 2023, như sau:

I. NHIỆM VỤ TRỌNG TÂM

1. Quán triệt, triển khai thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ án hành chính, vụ việc kinh doanh, thương mại, lao động và những việc khác theo quy định của pháp luật được nêu trong Chỉ thị số 01/CT- VKSTC; Chỉ thị số 07/CT-VKSTC ngày 06/8/2021 của Viện trưởng VKSND tối cao về tiếp tục tăng cường công tác kháng nghị phúc thẩm, giám đốc thẩm, tái thẩm các vụ án hành chính, vụ việc kinh doanh, thương mại, lao động (Chỉ thị số 07); Chỉ thị số 05/CT-VKSTC ngày 18/10/2022 của Viện trưởng VKSND tối cao về việc thực hiện các biện pháp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác kiểm sát việc giải quyết vụ án hành chính, vụ việc dân sự và những việc khác theo quy định của pháp luật (Chỉ thị số 05) và các văn bản có liên quan.

2. Tăng cường công tác kiến nghị, kháng nghị đối với những vi phạm của Tòa án trong việc giải quyết vụ án hành chính, vụ việc kinh doanh, thương mại, lao động và những việc khác theo quy định của pháp luật. Nâng cao chất lượng kháng nghị phúc thẩm, đặc biệt là kháng nghị phúc thẩm án hành chính. Chú trọng việc kiểm sát các quyết định tạm đình chỉ, đình chỉ giải quyết vụ án hành chính, vụ việc kinh doanh, thương mại, lao động để phát hiện vi phạm, kịp thời thực hiện kháng nghị phúc thẩm.

3. Rà soát, tổng hợp những vụ án hành chính, vụ việc kinh doanh, thương mại, lao động tạm đình chỉ kéo dài từ năm 2022 trở về trước và thực hiện kiến nghị Tòa án tiếp tục giải quyết khi lý do tạm đình chỉ không còn.

4. Kiểm sát chặt chẽ, thận trọng việc giải quyết các vụ việc có yếu tố nước ngoài, tránh dẫn đến tranh chấp quốc tế phức tạp gây ảnh hưởng, thiệt hại cho Nhà nước hoặc ảnh hưởng đến quan hệ ngoại giao.

5. Triển khai thực hiện Nghị quyết số 40-NQ/BCSĐ ngày 30/3/2022 của Ban cán sự đảng VKSND tối cao, Chỉ thị số 01, Chỉ thị số 05 của Viện trưởng VKSND tối cao về phân công, bố trí, sắp xếp, đào tạo cán bộ trong lĩnh vực công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ án hành chính, vụ việc kinh doanh, thương mại, lao động.

II. NHIỆM VỤ VÀ GIẢI PHÁP

1. Về công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành

- Yêu cầu Viện trưởng Viện kiểm sát các cấp tập trung hơn nữa trong công tác chỉ đạo, chủ động đề ra các giải pháp, biện pháp để nâng cao chất lượng công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ án hành chính, vụ việc kinh doanh, thương mại, lao động và những việc khác theo quy định của pháp luật. Chủ động xây dựng kế hoạch, lộ trình nhằm khắc phục hạn chế, tồn tại của đơn vị trong khâu công tác này để có chuyển biến tích cực, đảm bảo đạt chỉ tiêu công tác của Quốc hội và Ngành giao. Tiếp tục thực hiện nghiêm chỉ đạo của Viện trưởng VKSND tối cao về việc yêu cầu Viện trưởng Viện kiểm sát các cấp trực tiếp chịu trách nhiệm về công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ án hành chính, vụ việc kinh doanh, thương mại, lao động và những việc khác theo quy định của pháp luật. Thực hiện đúng, đầy đủ quyền hạn, trách nhiệm của Viện kiểm sát trong công tác kiểm sát này.

- Quán triệt và chỉ đạo Kiểm sát viên, công chức làm công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ án hành chính, vụ việc kinh doanh, thương mại, lao động và những việc khác theo quy định của pháp luật thực hiện nghiêm túc các quy định của Luật Tổ chức VKSND, BLTTDS, Luật TTHC, văn bản pháp luật có liên quan và các quy định, hướng dẫn của VKSND tối cao; thực hiện nghiêm Chỉ thị số 05/CT; Chỉ thị số 07/CT-VKSTC của Viện trưởng VKSND tối cao.

- Phân công, bố trí, sắp xếp, đào tạo, tự đào tạo đội ngũ Kiểm sát viên, công chức có năng lực chuyên môn, kinh nghiệm, có bản lĩnh để phân công làm công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ án hành chính, vụ việc kinh doanh, thương mại, lao động và những việc khác theo quy định của pháp luật. Có kế hoạch xây dựng đội ngũ công chức bảo đảm đáp ứng yêu cầu công việc, ổn định và có tính kế thừa. Có chính sách cán bộ phù hợp nhằm động viên, khích lệ cán bộ yên tâm công tác.

2. Về nâng cao hiệu quả công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ án hành chính, vụ việc kinh doanh, thương mại, lao động và những việc khác theo quy định của pháp luật

- Kiểm sát viên, công chức phát huy tính chủ động, sáng tạo, tích cực, ý thức trách nhiệm trong việc nghiên cứu, kiểm sát chặt chẽ việc giải quyết các vụ án hành chính, vụ việc kinh doanh, thương mại, lao động và những việc khác theo quy định của pháp luật. Nắm chắc các quy định của pháp luật tố tụng dân sự, tố tụng hành chính, các văn bản pháp luật chuyên ngành khác có liên quan, các quy chế, quy trình, hướng dẫn nghiệp vụ của Ngành đối với khâu công tác này; đồng thời phải nghiên cứu, cập nhật và vận dụng đúng các quy định của pháp luật nội dung liên quan, các án lệ của TAND tối cao.

- Chú trọng việc nghiên cứu hồ sơ và chất lượng báo cáo đề xuất quan điểm giải quyết vụ án hành chính, vụ việc kinh doanh, thương mại, lao động, phát biểu của Kiểm sát viên tại phiên tòa, phiên họp. Tích cực áp dụng phương pháp sơ đồ tư duy trong nghiên cứu hồ sơ, báo cáo .

- Thực hiện kiểm sát (100%) bản án, quyết định giải quyết vụ án hành chính, vụ việc kinh doanh, thương mại, lao động và những việc khác theo quy định của pháp luật; kiểm tra biên bản phiên tòa; thực hiện quyền yêu cầu, tăng cường công tác kháng nghị, kiến nghị yêu cầu khắc phục vi phạm.

- Nâng cao chất lượng kháng nghị của VKSND, tăng cường công tác giải quyết đơn đề nghị kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm:

+ Nâng cao kỹ năng xây dựng quyết định kháng nghị phúc thẩm, giám đốc thẩm, tái thẩm đảm bảo quy định về hình thức theo biểu mẫu tố tụng của Ngành; nội dung kháng nghị có căn cứ, đúng quy định pháp luật, lập luận chặt chẽ, sắc bén, có tính thuyết phục cao. Khi tham gia phiên tòa, phiên họp, Kiểm sát viên phải nghiên cứu, nắm chắc hồ sơ vụ việc, chuẩn bị đủ các văn bản pháp luật, tài liệu, chứng cứ… để thuận lợi cho việc phát biểu của Kiểm sát viên tại phiên tòa, phiên họp; bảo vệ quan điểm kháng nghị của Viện kiểm sát và chủ động xử lý linh hoạt tình huống liên quan đến việc thay đổi, bổ sung, rút kháng nghị theo quy định.

+ Tăng cường công tác kháng nghị phúc thẩm, đặc biệt là kháng nghị phúc thẩm án hành chính, nhằm giảm tỷ lệ bản án, quyết định bị Tòa án cấp trên hủy, sửa mà không có kháng nghị của Viện kiểm sát. Trường hợp khi phát hiện bản án, quyết định sơ thẩm chưa có hiệu lực pháp luật có vi phạm pháp luật, nếu không còn đủ thời gian để kháng nghị phúc thẩm thì thông báo bản án, quyết định có vi phạm ngay cho Viện kiểm sát cấp trên trực tiếp để xem xét kháng nghị phúc thẩm; trường hợp bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật nếu phát hiện vi phạm thì thông báo đề nghị VKSND có thẩm quyền kháng nghị giám đốc thẩm hoặc tái thẩm.

+ Tiếp nhận, phân loại, xử lý và giải quyết kịp thời, đúng tiến độ, quản lý chặt chẽ đơn đề nghị kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm theo đúng quy định của pháp luật và quy định của Ngành. Đối với những đơn do cơ quan Đảng, Nhà nước kiến nghị, yêu cầu VKSND tối cao xem xét; đơn sắp hết thời hạn kháng nghị; đơn bức xúc, kéo dài thì phải khẩn trương nghiên cứu, báo cáo, đề xuất ngay với lãnh đạo đơn vị để chỉ đạo tập trung xem xét, giải quyết kịp thời. Tập trung nâng cao chất lượng, hiệu quả giải quyết đơn đề nghị kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm; đảm bảo tỷ lệ giải quyết đơn đạt chỉ tiêu theo yêu cầu của Quốc hội và của Ngành.

3. Về công tác hướng dẫn nghiệp vụ, trả lời thỉnh thị và thông báo rút kinh nghiệm

Tăng cường công tác sơ kết, tổng kết, hướng dẫn, giải đáp vướng mắc về nghiệp vụ và pháp luật cho VKS cấp dưới; Viện kiểm sát cấp trên, trong đó 03 Viện kiểm sát nhân dân cấp cao thực hiện tốt công tác hướng dẫn nghiệp vụ và trả lời thỉnh thị nhằm tháo gỡ kịp thời khó khăn, vướng mắc của Viện kiểm sát cấp dưới; ban hành thông báo rút kinh nghiệm đối với các vụ án hành chính, vụ việc kinh doanh, thương mại, lao động và những việc khác theo quy định của pháp luật có thiếu sót, vi phạm; phổ biến những cách làm hay, sáng tạo; tăng cường tập huấn, đào tạo, bồi dưỡng, kiểm tra nghiệp vụ.

Định kỳ, VKSND các cấp tổng hợp, đánh giá kết quả xét xử đối với các vụ án VKS tham gia phiên tòa để rút kinh nghiệm về công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ án hành chính, vụ việc kinh doanh, thương mại, lao động và những việc khác theo quy định của pháp luật; những vụ việc Viện kiểm sát kháng nghị không được Tòa án chấp nhận để rút kinh nghiệm về công tác kháng nghị, đặc biệt trong công tác kháng nghị phúc thẩm án hành chính; đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện công tác kháng nghị của VKS cấp dưới theo phạm vi thẩm quyền.

4. Về công tác kiểm tra nghiệp vụ

Thực hiện nghiêm việc kiểm tra của ngành Kiểm sát nhân dân năm 2023 của Viện trưởng VKSND tối cao theo Kế hoạch số 02/KH-VKSTC ngày 27/12/2022, VKSND các cấp thực hiện các hình thức kiểm tra phù hợp như: Tự kiểm tra, trực tiếp kiểm tra, kiểm tra đột xuất, kiểm tra chuyên đề, kiểm tra chéo giữa các đơn vị trong cùng cấp kiểm sát ..., sau kiểm tra ban hành kết luận kiểm tra đảm bảo chất lượng, hiệu quả.

Đơn vị nghiệp vụ VKSND tối cao thường xuyên theo dõi tình hình, kết quả thực hiện nhiệm vụ chuyên môn của VKSND cấp dưới để chủ động tham mưu lãnh đạo VKSND tối cao lựa chọn các VKSND cấp dưới để kiểm tra, kịp thời phát hiện vi phạm, làm rõ nguyên nhân, rút kinh nghiệm và hướng dẫn nghiệp vụ cho các đơn vị được kiểm tra. Tăng cường kiểm tra đột xuất, nhất là khâu công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ án hành chính để nâng cao chất lượng công tác kiểm sát, đặc biệt là công tác kháng nghị phúc thẩm án hành chính.

5. Về công tác phối hợp, tranh thủ sự lãnh đạo của Cấp ủy địa phương

VKSND cấp tỉnh, VKSND cấp huyện chủ động tham mưu cho Cấp ủy, chính quyền địa phương trong việc ban hành và tổ chức thực hiện các chủ trương trong quản lý hành chính Nhà nước để hạn chế đến mức tối đa khiếu nại, khiếu kiện, nhằm đảm bảo trật tự quản lý hành chính, lợi ích Nhà nước, lợi ích công cộng, quyền lợi ích hợp pháp của công dân; tranh thủ sự lãnh đạo, chỉ đạo của Cấp ủy địa phương trong thực hiện nhiệm vụ công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ án hành chính, vụ việc kinh doanh, thương mại, lao động phức tạp, dư luận xã hội quan tâm hoặc có yếu tố nước ngoài theo tinh thần Chỉ thị số 26- CT/TW ngày 9/11/2018 của Bộ Chính trị và Hướng dẫn số 04-HD/TW ngày 9/12/2020 của Ban Bí thư Trung ương Đảng.

VKSND các cấp cần chủ động xây dựng quan hệ phối hợp công tác với Tòa án và các cơ quan liên quan trong công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ án hành chính, vụ việc kinh doanh, thương mại, lao động và những việc khác theo quy định của pháp luật; chủ động xây dựng quy chế phối hợp nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc phát sinh trong quá trình giải quyết vụ việc. Đẩy mạnh việc tổ chức các phiên tòa rút kinh nghiệm, đặc biệt đối với các vụ án phức tạp, dư luận xã hội quan tâm.

VKSND các cấp phối hợp chặt chẽ với các đơn vị có liên quan trong việc tổ chức hội nghị, hội thảo; tọa đàm trao đổi kinh nghiệm; đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ, kỹ năng cho Kiểm sát viên, công chức làm công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ án hành chính, vụ việc kinh doanh, thương mại, lao động và những việc khác theo quy định của pháp luật; tăng cường công tác thông tin, báo cáo, trao đổi nghiệp vụ.

6. Về công tác ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số

Chủ động rà soát, đánh giá đúng thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin của đơn vị; đề xuất, kiến nghị đối với ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành và hoạt động nghiệp vụ. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ quản lý và hoạt động nghiệp vụ.

III. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

Viện trưởng VKSND cấp cao, Viện trưởng VKSND cấp tỉnh căn cứ vào Hướng dẫn này và tình hình thực tế ở địa phương, đơn vị mình, xây dựng Chương trình, Kế hoạch công tác năm 2023 và hướng dẫn công tác cho Viện kiểm sát cấp dưới thuộc thẩm quyền, gửi về VKSND tối cao (Vụ 10) trước ngày 15/01/2023.

Trong quá trình triển khai thực hiện, nếu có khó khăn, vướng mắc, kịp thời báo cáo về VKSND tối cao (Vụ 10) để được hướng dẫn, giải quyết./.