Công văn số 9572/TC-CST ngày 27/08/2004 của Bộ Tài chính về việc báo cáo kết quả Hội nghị đối thoại với doanh nghiệp về thuế và Hải quan

Kính gửi: Thủ tướng Chính phủ

Thực hiện chủ trương đẩy mạnh cải cách hành chính của Chính phủ, vừa qua, Bộ Tài chính đã phối hợp với Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam tổ chức Hội nghị đối thoại với doanh nghiệp về lĩnh vực thuế và hải quan tại Hà Nội (ngày 26/7/2004) và thành phố Hồ Chí Minh (ngày 30/7/2004). Mục tiêu của Hội nghị là tìm các giải pháp tháo gỡ kịp thời các khó khăn, vướng mắc cho sản xuất kinh doanh, góp phần tạo môi trường kinh doanh, đầu tư thuận lợi, đẩy mạnh tăng trưởng kinh tế để hoàn thành kế hoạch kinh tế xã hội năm 2004 và những năm tiếp theo.

Tham gia đối thoại với doanh nghiệp có Lãnh đạo Bộ Tài chính; Lãnh đạo Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam; Tổng cục Thuế, Tổng cục Hải quan; Một số Cục thuế, Cục Hải quan tại các địa phương trọng điểm; 753 đại biểu doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp và 139 phóng viên của 40 cơ quan báo đài Trung ương và địa phương. Khác với Hội nghị đối thoại trước đây tổ chức riêng cho từng khu vực (doanh nghiệp trong nước, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài) Hội nghị lần này tổ chức gặp mặt đối thoại chung với công đồng doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế.

Trước khi tổ chức Hội nghị, Bộ Tài chính đã phối hợp với Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam tập hợp được 650 ý kiến liên quan đến các vấn đề bức xúc, khó khăn, vướng mắc về cơ chế, chính sách và quy trình thủ tục quản lý, kiểm tra, giám sát trong lĩnh vực thuế, hải quan và đã có trên 80% ý kiến của doanh nghiệp được Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế và Tổng cục Hải quan chủ động giải quyết trước khi diễn ra Hội nghị.

Tại Hội nghị, đã có thêm 187 doanh nghiệp gửi văn bản và nêu kiến nghị liên quan đến 388 vấn đề, phản ánh khá đầy đủ, toàn diện tất cả các khía cạnh vướng mắc trong lĩnh vực thuế và hải quan. Đã có 302 vấn đề được Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế, Tổng cục Hải quan giải đáp ngay, nội dung trả lời đảm bảo sát với kiến nghị nêu ra, trong đó một số trường hợp cụ thể được giải quyết tại chỗ. Nhìn chung, trong và sau Hội nghị, cộng đồng doanh nghiệp và dư luận đánh giá cao sự cố gắng nỗ lực của Bộ Tài chính, của ngành Thuế và Hải quan trong việc đẩy mạnh cải cách hành chính thời gian vừa qua, đã giải quyết khẩn trương, tương đối triệt để, toàn diện và đồng bộ nhiều vướng mắc, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, cũng còn nhiều ý kiến băn khoăn về tinh thần, thái độ phục vụ, phẩm chất, năng lực của một số cán bộ công chức thuế, hải quan; đề xuất ý kiến cải tiến, đơn giản hơn nữa một số quy trình, thủ tục quản lý; một số ý kiến nêu kiến nghị với Nhà nước tiếp tục điều chỉnh chính sách,...

Sau Hội nghị, Bộ Tài chính đã rà soát, tổng hợp tất cả các kiến nghị của doanh nghiệp, các nội dung đã giải quyết, các vấn đề ghi nhận tiếp tục giải quyết, hướng giải quyết, thời gian giải quyết, phân công đơn vị chịu trách nhiệm giải quyết,... gửi đến Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam để thông báo công khai đến tất cả các doanh nghiệp nắm được và tiếp tục theo dõi thực hiện việc tiếp thu. Kết quả rà soát, tổng hợp kiến nghị của doanh nghiệp và nội dung giải quyết của Bộ Tài chính tập trung vào các vấn đề dưới đây:

1. Các kiến nghị của doanh nghiệp liên quan đến cơ chế chính sách đã được Bộ Tài chính ghi nhận, bổ sung vào nội dung triển khai thực hiện đề án chiến lược cải cách hệ thống thuế đã trình Bộ Chính trị. Trong tháng 8/2004, Bộ Tài chính ban hành các Thông tư hướng dẫn các Nghị định của Chính phủ liên quan đến thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp; Thông tư thay thế Thông tư số 172/1998/TT-BTC hướng dẫn thi hành Luật thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu. Những kiến nghị liên quan đến cơ sở pháp lý để phát triển các dịch vụ tư vấn thuế, đại lý khai thuê hải quan, thuê kế toán; khai hải quan điện tử; giảm bớt một số loại giấy tờ thuộc chức năng quản lý nhà nước của các bộ, ngành khác; vấn đề trả lãi cho doanh nghiệp khi nộp thừa thuế hoặc chậm hoàn thuế cho doanh nghiệp; bồi thường thiệt hại cho doanh nghiệp khi cơ quan Thuế, Hải quan thực hiện không đúng,... sẽ được Bộ Tài chính nghiên cứu để đưa vào nội dung Luật Quản lý thuế, Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Hải quan (dự kiến trình Chính phủ trong năm 2005).

2. Các kiến nghị của doanh nghiệp về cải tiến quy trình, thủ tục quản lý thuế và thực hiện công tác kiểm tra, giám sát hải quan: Sau Hội nghị, Bộ Tài chính đã chỉ đạo Tổng cục Thuế, Tổng cục Hải quan chỉ đạo trong toàn ngành thực hiện ngay các việc:

- Rà soát, bãi bỏ ngay các quy định do cơ quan Thuế, Hải quan các địa phương tự đặt ra không hợp lý, gây phiền hà, tốn kém cho doanh nghiệp.

- Khẩn trương rà soát các quy trình nghiệp vụ, thủ tục quản lý và kiểm tra giám sát hiện hành để bãi bỏ theo thẩm quyền hoặc kiến nghị Bộ Tài chính bãi bỏ các quy định trùng lắp, bất hợp lý trong công tác quản lý; Tiếp tục cải tiến, đơn giản các thủ tục; cấp mã số, đăng ký tờ khai xuất nhập khẩu, thanh khoản thuế, quản lý hoá đơn, hoàn thuế, kiểm tra quyết toán thuế, kiểm tra sau thông quan.

- Chấn chỉnh ngay công tác hoàn thuế trong toàn ngành, trước mắt Cục Thuế, Cục Hải quan các địa phương phải xem xét giải quyết ngay trong tháng 8 năm 2004 các hồ sơ hoàn thuế, thanh khoản thuế còn tồn đọng theo đúng nội dung Bộ Tài chính đã trả lời và chỉ đạo tại Hội nghị.

- Căn cứ vào các quy trình quản lý thuế, thủ tục kiểm tra giám sát hải quan và cơ cấu bộ máy tổ chức, biên chế, các Cục Thuế, Cục Hải quan quy định cụ thể và công bố công khai đến các doanh nghiệp các bước tiến hành công việc, thời gian hoàn thành đối với từng công việc, từ đó xác định rõ trách nhiệm của từng bộ phận, công chức trong quy trình giải quyết công việc, làm căn cứ để kiểm tra, giám sát. Mở rộng diện áp dụng và quy định nội dung cụ thể các Phiếu yêu cầu nghiệp vụ, Biên nhận hồ sơ giải quyết công việc, niêm yết danh sách các công chức thụ lý hồ sơ tại trụ sở làm việc để các doanh nghiệp và các cơ quan liên quan có thể theo dõi, giám sát. Thường xuyên và tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra nội bộ ngành về việc chấp hành các quy trình nghiệp vụ để phát hiện kịp thời và xử lý nghiêm các trường hợp chậm trễ, các biểu hiện tiêu cực hoặc gây phiền hà, sách nhiễu doanh nghiệp.

3. Các kiến nghị của doanh nghiệp về việc chấn chỉnh đội ngũ cán bộ thuế và công chức hải quan; Sau Hội nghị, Bộ Tài chính đã chỉ đạo ngành Thuế, Hải quan triển khai ngay các việc:

- Có biện pháp giáo dục, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức về phẩm chất chính trị, đạo đức nghề nghiệp, chuyên môn nghiệp vụ, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức và tinh thần, thái độ phục vụ doanh nghiệp: Coi doanh nghiệp là đối tác quan trọng và bình đẳng; Giải quyết các công việc liên quan đến doanh nghiệp theo phương châm vì doanh nghiệp mà phục vụ, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp hoạt động đúng pháp luật, thiết thực góp phần thúc đẩy sản xuất kinh doanh, bảo đảm và nuôi dưỡng nguồn thu cho ngân sách nhà nước.

- Thường xuyên rà soát, đánh giá, phân loại đội ngũ cán bộ công chức để có kế hoạch đào tạo và đào tạo lại. Thực hiện triệt để các quy định của Bộ về việc bổ nhiệm lại và luân chuyển cán bộ. Tranh thủ sự lãnh đạo của cấp uỷ và chính quyền địa phương, sự phối hợp của các đơn vị thuộc hệ thống tài chính trong quản lý cán bộ.

- Thực hiện kiên quyết và triệt để quy chế, kỷ luật công tác: Công chức nào thiếu tinh thần trách nhiệm, có hành vi tiêu cực, sách nhiễu, gây phiền hà cho doanh nghiệp thì tổ chức kiểm điểm nghiêm túc và xử lý kỷ luật nghiêm khắc. Cơ quan Thuế, Hải quan nào có công chức vi phạm kỷ luật, gây thiệt hại cho Nhà nước hoặc doanh nghiệp thì Thủ trưởng cơ quan đó phải liên đới chịu trách nhiệm.

- Tổ chức các hộp thư góp ý hoặc duy trì các đường dây nóng, tiếp tục kiện toàn các Bộ phận xử lý nhanh để kịp thời nắm bắt, giải quyết các vướng mắc, thu nhận phản ánh của doanh nghiệp về các hành vi tiêu cực, gây khó khăn cho doanh nghiệp để có biện pháp xử lý kịp thời.

4. Về các ý kiến đề nghị Bộ Tài chính cần tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện hiện đại, áp dụng công nghệ quản lý hiện đại thay thế cho việc kiểm tra thủ công, đẩy mạnh cung cấp thông tin và dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp:

- Trên cơ sở kế hoạch được duyệt, Bộ Tài chính đang triển khai và chỉ đạo ngành Thuế, Hải quan: Khẩn trương thực hiện các công việc cần thiết để năm 2005 mở rộng diện áp dụng chế độ tự tính, tự nộp thuế, đề cao trách nhiệm của doanh nghiệp trước pháp luật trong thực hiện nghĩa vụ nộp thuế và khai hải quan; Tăng cường cơ sở vật chất kỹ thuật và phương tiện hiện đại tại các địa bàn trọng điểm tập trung nhiều doanh nghiệp hoặc phát sinh nhiều công việc phức tạp, trên cơ sở đó mở rộng diện miễn kiểm tra hải quan, chuyển mạnh từ cơ chế tiền kiểm tra sang hậu kiểm tra để rút ngắn thời gian, giảm bớt thủ tục, đảm bảo tính khách quan trong kiểm tra giám sát, hạn chế việc tiếp xúc giữa doanh nghiệp với công chức thuế, hải quan.

- Đẩy mạnh và cải tiến công tác thông tin tuyên truyền, cung cấp dịch vụ tư vấn miễn phí hỗ trợ đối tượng nộp thuế và người khai hải quan trên địa bàn từng địa phương với các nội dung thiết thực, phong phú. Tăng cường phối hợp với các tổ chức, hiệp hội doanh nghiệp, với các cơ quan thông tin đại chúng để vừa giới thiệu kịp thời các cơ chế chính sách và quy trình nghiệp vụ quản lý thuế, hải quan, biểu dương các doanh nghiệp có việc làm tốt, phê phán các biểu hiện tiêu cực của cả 2 phía doanh nghiệp và cơ quan thuế, hải quan.

Kết quả tích cực của Hội nghị là một kinh nghiệm tốt, thể hiện tính hiệu quả của cơ chế hợp tác giữa Chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam trong việc cùng phối hợp giải quyết các vấn đề bức xúc, khó khăn vướng mắc của doanh nghiệp trong lĩnh vực thuế và hải quan. Chấp hành sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ sau cuộc gặp thường niên với cộng đồng doanh nghiệp và trên cơ sở kết quả của Hội nghị vừa qua, Bộ Tài chính tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, với các Hiệp hội doanh nghiệp tổ chức thường xuyên và định kỳ các cuộc đối thoại với doanh nghiệp.

Để việc đối thoại và giải quyết kiến nghị của doanh nghiệp được kịp thời, hiệu quả hơn, trong tháng 8/2004 Bộ Tài chính sẽ ban hành và chỉ đạo thực hiện thống nhất trong toàn ngành Quy chế đối thoại với doanh nghiệp. Trong đó quy định rõ thời gian, nội dung, quy trình thủ tục, phương thức làm việc, công khai thu thập ý kiến và kết quả trả lời, tiến độ và kết quả giải quyết kiến nghị... để cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam thực hiện đầy đủ quyền kiểm tra, giám sát đối với công tác cải cách hành chính trong lĩnh vực thuế và hải quan.

Trên đây là những kết quả của Hội nghị đối thoại Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế, Tổng cục Hải quan với doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế về cải cách hành chính trong lĩnh vực thuế và hải quan trong tháng 7 năm 2004. Thay mặt Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, Bộ Tài chính kính trình Thủ tướng Chính phủ kết quả của Hội nghị./.