Công văn số 5397/TCHQ-GSQL về việc chấn chỉnh quyết định phân luồng, hình thức, mức độ kiểm tra hải quan do Tổng cục Hải quan ban hành

Kính gửi: Cục hải quan các tỉnh, thành phố

Qua hơn một năm thực hiện quy trình thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu thương mại ban hành kèm theo Quyết định số 874/QĐ-TCHQ ngày 15/5/2006 của Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan, về cơ bản quy trình là phù hợp, vừa cá thể hóa được trách nhiệm, vừa tạo thuận lợi cho công chức hải quan trong thực thi công vụ. Tuy vậy, cũng bộc lộ một số lệch lạc, sơ hở cần chấn chỉnh, đó là:

- Một số Chi cục Hải quan (Hải Dương, Phú Thọ) Lãnh đạo Chi cục làm trái nguyên tắc quy định trong quy trình, đã Điều chỉnh việc phân luồng và hình thức mức độ kiểm tra hải quan ngược từ đỏ sang vàng mà không có căn cứ, gây hậu quả xấu.

- Ở một số địa phương (TPHCM, Bình Dương) có doanh nghiệp đã lợi dụng chế độ ưu tiên thủ tục hải quan đối với hàng hóa được phân vào luồng xanh, chuyển cửa khẩu để gian lận, xuất lậu (khai báo là lưới xơ dừa nhưng thực tế bị phát hiện là gỗ quý),

- Một số doanh nghiệp không chấp hành tốt pháp luật đã có thủ đoạn đối phó bằng cách huỷ tờ khai hải quan đối với lô hàng xuất khẩu, nhập khẩu được phân vào luồng đỏ;…

Trước tình hình trên, Lãnh đạo Tổng cục có ý kiến chỉ đạo như sau:

1. Việc phân luồng, quyết định hình thức, mức độ kiểm tra hải quan:

1.1. Yêu cầu lãnh đạo Chi cục Hải quan thực hiện đúng quy định phân luồng, quyết định (hoặc Điều chỉnh) hình thức, mức độ kiểm tra Hải quan đã được quy định tại Quyết định 874/QĐ-TCHQ dẫn trên. Người nào cố ý làm trái thì kỷ luật nghiêm khắc, kể cả cách chức và buộc thôi việc

1.2. Trong quá trình làm thủ tục hải quan đối với lô hàng xuất khẩu, nhập khẩu được phân vào luồng xanh, luồng vàng, Lãnh đạo Chi cục và công chức được phân công cần lưu ý nghiên cứu phân tích, xử lý các thông tin được cung cấp (nếu có) về các dấu hiệu nghi vấn trên lược khai hàng hóa (nhập khẩu), các chứng từ liên quan, các thông tin từ lực lượng chống buôn lậu, kiểm tra sau thông quan, từ kết quả của máy soi, cân, giám sát hải quan, từ các lực lượng phối hợp ngoài ngành hải quan … tại thời Điểm làm thủ tục hoặc thông tin từ các lô hàng đã thông quan trước đó. Trên cơ sở đó, Lãnh đạo chi cục Điều chỉnh việc kiểm tra hải quan sang luồng đỏ đối với lô hàng có dấu hiệu gian lận, buôn lậu.

1.3.Lệnh hình thức mức độ kiểm tra hải quan ban hành kèm theo Quyết định số 874/QĐ-TCHQ ngày 15/5/2006 của Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan dẫn trên chỉ được phép lưu hành nội bộ hải quan và được quản lý như tài liệu mật, không được phép tiết lộ hoặc giao cho người khai hải quan khi chưa niêm phong (đối với hàng hóa được làm thủ tục chuyển cửa khẩu).

2. Đối với việc doanh nghiệp huỷ tờ khai có nghi vấn:

Yêu cầu Cục trưởng Cục hải quan các tỉnh, thành phố chỉ đạo các Chi cục Hải quan định kỳ hàng tuần lập danh sách tất cả những doanh nghiệp đã hủy tờ khai hải quan trong tuần kèm thông tin nghi vấn (nếu có) báo cáo về Cục Hải quan tỉnh, thành phố, lãnh đạo Cục chỉ đạo bộ phận thu thập xử lý thông tin nghiên cứu, phân tích, xác định và lập danh sách những doanh nghiệp hủy tờ khai có nghi vấn gửi đến các chi cục để theo dõi, xử lý khi cần thiết; đồng thời báo cáo Tổng cục Hải quan (qua Cục Điều tra chống buôn lậu) để xử lý đưa vào hệ thống quản lý rủi ro của ngành Hải quan.

3. Đối với hàng chuyển cửa khẩu

Khi làm thủ tục hải quan cho hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu chuyển cửa khẩu, các đơn vị Hải quan có liên quan phải phối hợp chặt chẽ trong việc trao đổi thông tin. Nếu phát hiện có dấu hiệu gian lận, nghi vấn thì bằng biện pháp thích hợp kịp thời thông báo cho Chi cục Hải quan liên quan biết để chú trọng khi kiểm tra thực tế hàng hóa hoặc phối hợp kiểm tra (nếu cần thiết). Trường hợp có căn cứ xác định lô hàng xuất khẩu chuyển cửa khẩu có dấu hiệu vi phạm pháp luật Hải quan thì Chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu tiến hành ngay việc kiểm tra thực tế lô hàng như đã hướng dẫn tại Điểm 1.2.2.d, Mục 2, phần B Quy trình thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu chuyển cửa khẩu ban hành kèm theo Quyết định số 927/QĐ-TCHQ ngày 25.5.2006 của Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan. Nghiêm cấm việc làm thủ tục hải quan chuyển cửa khẩu cho hàng hóa không thuộc diện được phép chuyển cửa khẩu quy định tại Điều 18 Nghị định số 154/2005/NĐ-CP ngày 15.12.2005 của Chính phủ.

4. Về công tác phối hợp:

Yêu cầu Cục trưởng Cục Hải quan tỉnh, thành phố chỉ đạo tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra của các phòng chức năng đối với Chi cục Hải quan; chỉ đạo Chi cục Hải quan trực thuộc thực hiện thủ tục hải quan phải đảm bảo đúng chính sách, chế độ, quy trình thủ tục, chức năng, nhiệm vụ được giao, đúng loại hình xuất khẩu, nhập khẩu theo quy định; không vì bất cứ lý do gì để làm trái các quy định của pháp luật và quy trình nghiệp vụ; chỉ đạo lực lượng làm thủ tục hải quan phối hợp chặt chẽ với lực lượng chống buôn lậu, lực lượng kiểm tra sau thông quan; làm tốt việc thu thập thông tin, nắm tình hình, kịp thời phát hiện các dấu hiệu gian lận, buôn lậu để có đối sách phù hợp; đồng thời chống móc nối tiêu cực giữa công chức Hải quan với người khai hải quan. Đơn vị Hải quan nào không làm hết trách nhiệm để xảy ra tình trạng gian lận thương mại, buôn lậu, trốn thuế, tiêu cực tham nhũng thì trước hết thủ trưởng đơn vị đó phải chịu trách nhiệm.

5. Yêu cầu Thủ trưởng các Cục, Vụ, đơn vị thuộc cơ quan Tổng cục theo chức năng, nhiệm vụ được giao tăng cường hơn nữa việc kiểm tra, hướng dẫn, đôn đốc Hải quan địa phương kịp thời phát hiện giúp đơn vị chấn chỉnh lệch lạc, sai phạm, tháo gỡ vướng mắc, biểu dương đơn vị, cá nhân làm tốt.