Công văn 3851/TCT-KTNB năm 2013 kiểm tra, rà soát, chấn chỉnh công tác hoàn thuế giá trị gia tăng do Tổng cục Thuế ban hành

Kính gửi: Cục Thuế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Qua tổng hợp báo cáo hoàn thuế GTGT của các Cục Thuế, tổng số tiền hoàn thuế GTGT 08 tháng đầu năm 2013 là 59.479,2 tỷ đồng, bằng 106,3% so với cùng kỳ năm 2012, bằng 83,8% so với dự toán Quỹ hoàn thuế GTGT năm 2013.

Kết quả giải quyết hoàn thuế nêu trên của ngành Thuế thể hiện công tác hoàn thuế GTGT đã thực hiện đáp ứng về thời gian, kịp thời theo đúng quy định của Luật Quản lý thuế, tạo điều kiện giúp người nộp thuế quay vòng vốn nhanh, nâng cao hiệu quả trong việc sử dụng nguồn vốn trong điều kiện nền kinh tế hiện nay đang gặp nhiều khó khăn.

Nhìn chung Cục Thuế các địa phương đã thực hiện giải quyết hồ sơ hoàn thuế theo đúng quy định tại Luật Quản lý thuế và các văn bản pháp luật thuế hiện hành. Tuy nhiên, trên cơ sở báo cáo của Cục Thuế và quá trình kiểm tra thực tế hoàn thuế thì hiện nay còn một số tồn tại trong công tác hoàn thuế GTGT như sau:

- Trường hợp hoàn thuế xuất khẩu: hợp đồng xuất khẩu điều chỉnh nhiều lần, xuất khẩu hàng hóa với giá bán thấp hơn giá vốn, hóa đơn được xuất sau thời điểm giao hàng, thanh toán tiền hàng xuất khẩu không phù hợp với hợp đồng.

- Trường hợp hoàn thuế đầu tư: doanh nghiệp đề nghị hoàn thuế cho đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng nhưng chưa được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt quyền sử dụng đất và thuê đất; doanh nghiệp nhận chuyển nhượng dự án từ chủ đầu tư khác nhưng giá trị gài sản các bên thanh toán không đúng với giá trị ghi trên hóa đơn…

- Trường hợp hoàn thuế với âm 3 tháng liên tục trở lên: phân bổ thuế GTGT đầu vào khấu trừ chưa đúng, kê khai thiếu doanh thu, kê khai sai thuế suất, không lưu giữ chứng từ sổ sách kế toán theo quy định, không thực hiện thanh toán qua ngân hàng theo quy định…

- Về hồ sơ hoàn thuế GTGT có một số tồn tại như:

+ Xác định số tiền thuế được hoàn không đúng đối tượng, không đảm bảo điều kiện khấu trừ, hoàn thuế cho người nộp thuế không đủ điều kiện để hưởng thuế suất thuế GTGT 0%, không thực hiện việc bù trừ số thuế GTGT của hàng hóa, dịch vụ mua vào sử dụng cho dự án đầu tư với thuế GTGT của hoạt động sản xuất kinh doanh đang thực hiện.

+ Xác định sai kỳ hoàn thuế, xác định số thuế được hoàn chưa chính xác như do người nộp thuế kê khai khấu trừ thuế GTGT đầu vào chưa đúng quy định như không phân bổ thuế GTGT đầu vào sử dụng chung cho hoạt động sản xuất, kinh doanh không chịu thuế; kê khai khấu trừ thuế GTGT đầu vào của hàng hóa, dịch vụ không dùng cho sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ chịu thuế GTGT; kê khai khấu trừ thuế GTGT đầu vào khi chưa có đủ chứng từ thanh toán qua ngân hàng; hóa đơn không đủ điều kiện thanh toán.

+ Giải quyết hoàn thuế đối với hàng hóa xuất khẩu theo tháng không theo hướng dẫn tại công văn số 14320/BTC-TCT ngày 19/10/2012 của Bộ Tài chính.

+ Ban hành Lệnh hoàn thuế không đúng tài khoản nguồn hoàn trả…

- Việc thực hiện quy trình hoàn thuế còn một số tồn tại như:

+ Khi tiếp nhận hồ sơ đề nghị hoàn thuế không đóng dấu ghi ngày nhận hồ sơ;

+ Phân loại hồ sơ hoàn thuế chưa đúng quy định.

+ Ghi lý do trong Thông báo về việc chuyển hồ sơ sang diện kiểm tra trước hoàn thuế sau chưa đúng quy định.

+ Sử dụng không đúng mẫu thông báo khi đề nghị người nộp thuế giải trình, bổ sung thông tin, tài liệu theo hướng dẫn tại Thông tư số 28/2011/TT-BTC ngày 28/02/2011 của Bộ Tài chính.

+ Chưa thực hiện đối chiếu bù trừ giữa số tiền thuế được hoàn với số tiền thuế còn nợ.

+ Xử lý hoàn thuế không đúng cơ quan thuế quản lý trực tiếp người nộp thuế.

+ Không thực hiện lập Phiếu hẹn trả kết quả giải quyết hồ sơ hoàn thuế gửi người nộp thuế theo quy định.

+ Không thực hiện ban hành Thông báo về việc không hoàn thuế gửi người nộp thuế đối với số thuế không được hoàn theo quy định.

+ Không thực hiện thẩm định pháp chế trước khi ban hành quyết định hoàn thuế theo quy trình hoàn thuế.

+ Thời hạn giải quyết hoàn thuế còn chậm so với thời hạn quy định của Luật Quản lý thuế và văn bản quy phạm pháp luật thuế.

+ Không ghi rõ lý do hoàn thuế trên quyết định hoàn căn cứ theo quy định nào của pháp luật.

+ Chưa thực hiện đúng quy định về kiểm tra thuế tại trụ sở người nộp thuế trong trường hợp giải quyết hồ sơ hoàn thuế thuộc diện kiểm tra trước, hoàn thuế sau như hoãn kiểm tra theo văn bản đề nghị của người nộp thuế nhưng không ban hành thông báo gửi người nộp thuế.

+ Việc phối hợp xác minh đối chiếu hóa đơn giữa các cơ quan thuế còn chậm dẫn đến ảnh hưởng tới thời gian, độ chính xác của số tiền hoàn.

Đặc biệt năm 2012, 2013 sự gia tăng đột biến về số tiền hoàn thuế cho hàng hóa xuất khẩu qua biên giới đất liền chủ yếu phát sinh ở các địa phương tiếp giáp biên giới, các doanh nghiệp với quy mô nhỏ mới đi vào hoạt động trong thời gian ngắn với lượng vốn đăng ký kinh doanh thấp nhưng doanh số hàng xuất khẩu mỗi tháng hàng chục tỷ đồng, với số tiền hoàn thuế vượt quá lượng vốn đăng ký của doanh nghiệp, thanh toán qua tài khoản vãng lai mở tại ngân hàng thương mại ở Việt Nam… Các dấu hiệu bất thường cho thấy rủi ro rất cao đối với việc hoàn thuế cho hoạt động xuất khẩu qua biên giới đất liền đồng thời có phát sinh gian lận tiền hoàn thuế, thất thu NSNN.

Trong công tác quản lý thuế thời gian qua đã phát hiện tình trạng một số trường hợp doanh nghiệp lợi dụng sự thông thoáng về đăng ký thành lập doanh nghiệp, đăng ký sử dụng hóa đơn tự in… đã thành lập doanh nghiệp "ma", doanh nghiệp "đen" mua - bán hóa đơn bất hợp phát để hợp thức chứng từ đầu vào nhằm chiếm đoạt tiền hoàn thuế GTGT của Nhà nước. Tổng cục Thuế có chỉ đạo Cục Thuế các địa phương, nhất là các tỉnh Tây Nguyên, các tỉnh miền Tây Nam Bộ, các tỉnh có biên giới đường bộ xuất khẩu… tập trung thanh tra, kiểm tra những đơn vị kinh doanh xuất khẩu hàng nông lâm thủy hải sản, bách hóa tổng hợp, công nghệ phẩm… có phát sinh số tiền khấu trừ, hoàn thuế GTGT; thanh tra, kiểm tra những doanh nghiệp có dấu hiệu rủi ro cao về thuế; những doanh nghiệp mới thành lập có địa điểm kinh doanh không cố định...

Năm 2014, theo kế hoạch Thanh tra Chính phủ sẽ tiến hành thanh tra toàn diện đối với ngành Thuế về nội dung hoàn thuế GTGT. Vì vậy, để đảm bảo khắc phục những tồn tại nêu trên, nhằm tăng cường thanh tra, kiểm tra công tác quản lý hoàn thuế GTGT, tránh gian lận hoàn thuế, chống thất thu ngân sách và kịp thời phát hiện xử lý, khắc phục các sai phạm (nếu có) trước khi Thanh tra Chính phủ tiến hành thanh tra, hạn chế đến mức thấp nhất những tồn tại, Tổng cục Thuế yêu cầu các đồng chí Cục trưởng Cục Thuế thực hiện ngay một số công việc như sau:

- Tiến hành rà soát lại toàn bộ các hồ sơ đã giải quyết hoàn thuế GTGT năm 2013 và các thời kỳ liên quan (về thủ tục tiếp nhận, phân loại, kiểm tra, thẩm định, ban hành quyết định, lưu trữ hồ sơ…) để đảm bảo việc hoàn thuế GTGT đúng đối tượng, trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật thuế và quy trình của ngành.

- Bố trí, sắp xếp, lưu trữ hồ sơ hoàn thuế khoa học, theo trình tự để đảm bảo cung cấp cho Thanh tra Chính phủ được thuận tiện, kịp thời, tạo mối quan hệ tốt trong công việc.

- Đề ra và tiến hành khẩn trương các biện pháp khắc phục kịp thời những tồn tại đã nêu trên, cụ thể:

+ Ban hành quyết định truy hoàn đối với số thuế GTGT đã hoàn chưa đúng quy định theo kiến nghị của các Đoàn kiểm tra của Tổng cục Thuế, Kiểm toán Nhà nước và kết quả tự kiểm tra, rà soát của cơ quan thuế.

+ Chỉ đạo các bộ phận liên quan rà soát lại tất cả các hồ sơ hoàn thuế chưa được kiểm tra thì tiến hành kiểm tra thực tế để phát hiện các trường hợp hồ sơ hoàn thuế không đúng và xử lý kịp thời theo quy định; tổ chức kiểm điểm trách nhiệm, xử lý đối với các bộ phận, cá nhân có sai phạm phát hiện qua kiểm tra công tác hoàn thuế. Chỉ đạo các bộ phận liên quan chấn chỉnh, rút kinh nghiệm nghiêm túc trong công tác giải quyết hoàn thuế theo các nội dung đã được kiến nghị.

+ Đối với các hồ sơ hoàn thuế GTGT đang giải quyết và phát sinh mới yêu cầu thực hiện hoàn thuế đúng đối tượng, trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật thuế và quy trình của ngành. Quán triệt các Phòng, Chi cục Thuế thực hiện nghiêm túc công tác hoàn thuế, kiểm tra hoàn thuế GTGT theo hướng dẫn của Tổng cục, Bộ Tài chính tại các Công văn số 1199/TCT-KK ngày 12/4/2013, số 3046/TCT-KK ngày 17/9/2013, số 3147/TCT-KK ngày 24/9/2013, số 3313/TCT-KK ngày 08/10/2013 của Tổng cục Thuế; Công văn số 9976/BTC-TCT ngày 31/7/2013, số 8318/BTC-TCT ngày 276/2013, số 7527/BTC-TCT ngày 12/6/2013, số 7526/BTC-TCT ngày 12/6/2013, số 8319/BTC-TCT ngày 27/6/2013, số 12485/BTC-TCT ngày 18/9/2013 của Bộ Tài chính.

Tổng cục Thuế thông báo để các Cục Thuế được biết và thực hiện./.