Công văn 1210/TCT-NV6 về tăng cường thực hiện chế độ kế toán hộ sản xuất kinh doanh công thương nghiệp và dịch vụ ngoài quốc doanh do Tổng cục thuế ban hành

Kính gửi: Cục thuế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương

Thực hiện Chỉ thị số 03/2000/CT-BTC ngày 10-4-2000 của Bộ trưởng Bộ Tài chính về việc đẩy mạnh triển khai chế độ kế toán đối với hộ sản xuất kinh doanh công thương nghiệp và dịch vụ ngoài quốc doanh. Qua kiểm tra thực tế và tổng hợp báo cáo của một số địa phương, đã có gần 100.000 hộ kinh doanh thực hiện ghi chép sổ kế toán, trong đó đã có gần 40.000 hộ thực hiện nộp thuế theo kê khai.

Tuy đạt được một số kết quả bước đầu nhưng công tác kế toán hộ kinh doanh vẫn còn một số tồn tại như: Số hộ kinh doanh đã thực hiện còn thấp nhiều so với hộ thuộc diện phải thực hiện chế độ kế toán, việc hạch toán kế toán của nhiều hộ vẫn là hình thức, doanh thu phản ánh trên sổ kế toán còn thấp hơn cả doanh thu khoán trước đây, số thuế phải nộp theo doanh thu kê khai cũng thấp hơn mức thuế thu theo doanh thu khoán. Số hộ thực hiện kế toán những vẫn chưa nộp thuế theo hình thức khoán còn nhiều. Trong chỉ đạo, một số địa phương chưa cương quyết với các hành vi vi phạm của hộ kinh doanh và chưa nghiêm khắc với những cán bộ thiếu trách nhiệm, chưa gắn kết quả triển khai Chế độ Kế toán hộ kinh doanh với việc chỉ đạo chống thất thu về doanh thu, chưa thúc đẩy các hộ thực hiện kế toán chuyển sang nộp thuế theo kê khai.

Tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 03/2000/CT-BTC ngày 10-4-2000 của Bộ trưởng Bộ Tài chính và Quyết định số 169/2000/QĐ-BTC ngày 25-10-2000 của Bộ Tài chính về việc ban hành Chế độ kế toán hộ kinh doanh, phấn đấu đến hết năm 2001 có 100% số hộ kinh doanh lớn thực hiện chế độ kế toán và nộp thuế theo kê khai, từng bước đưa việc thực hiện chế độ kế toán của các hộ kinh doanh vào nề nếp, phục vụ tốt hơn nữa công tác quản lý thu thuế, Tổng cục thuế yêu cầu các Cục Thuế thực hiện một số biện pháp để triển khai thực hiện như sau:

1. Đánh giá kỹ tình hình và kết quả triển khai thực hiện kế toán hộ kinh doanh năm 2000, những việc làm được và chưa làm được để có những biện pháp cụ thể triển khai trong năm 2001, phân tích kỹ các nguyên nhân chủ quan để tìm ra biện pháp khắc phục.

2. Chỉ đạo các Chi cục Thuế căn cứ vào kết quả phân bậc môn bài năm 2001 xác định cụ thể số hộ phải thực hiện chế độ kế toán, số hộ còn phải tiếp tục triển khai, trên cơ sở đó giao chỉ tiêu cụ thể cho từng Chi cục, từng đội thuế để triển khai ngay. Yêu cầu là tất cả các hộ kinh doanh có môn bài B1, B2 và một số môn bài B3 đủ điều kiện hoặc qua xem xét thấy quy mô kinh doanh đã tăng lên tương ứng với hộ có môn bài bậc 1, bậc 2 đều phải thực hiện chế độ kế toán.

Căn cứ số hộ phải mở sổ sách và qua công tác quản lý thường xuyên, cần chỉ đạo Chi cục Thuế, đội thuế phân loại, lựa chọn xác định những hộ kinh doanh, những ngành nghề kinh doanh thuộc diện phải mở đầy đủ hệ thống sổ sách kế toán, những hộ kinh doanh, những ngành nghề kinh doanh, trước mắt chỉ cần mở một sổ nhật ký bán hàng cho phù hợp với trình độ của người kinh doanh, đặc điểm kinh doanh và phù hợp với yêu cầu quản lý của cơ quan thuế, để định hướng cho hộ kinh doanh lựa chọn kê khai nộp thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ hay phương pháp trực tiếp. Nếu kê khai nộp thuế giá trị gia tăng theo phương pháp trực tiếp thì xác định giá trị gia tăng căn cứ vào giá mua, giá bán ghi trên hoá đơn, chứng từ hay căn cứ doanh thu nhân (x) tỷ lệ giá trị gia tăng trên doanh thu. Tổ chức xét duyệt cho hộ kinh doanh được nộp thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ chặt chẽ tránh lợi dụng.

3. Tổ chức kiểm tra việc ghi chép sổ kế toán, phát hiện kịp thời những vướng mắc để hướng dẫn, giúp đỡ hộ kinh doanh yên tâm thực hiện chế độ kế toán và hạch toán trung thực. Đối với những hộ kinh doanh đã được hướng dẫn nhưng cố tình không thực hiện hoặc cố tình hạch toán kế toán, lập hoá đơn, chứng từ không trung thực với thực tế phát sinh nhằm trốn thuế thì phải lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính, nếu vẫn tái phạm thì ấn định doanh thu, thuế, mức ấn định phải bằng hoặc cao hơn so với hộ kinh doanh thực hiện đúng chế độ kế toán, hoá đơn, chứng từ, kê khai doanh thu hoặc kê khai thuế giá trị gia tăng đầu ra, đầu vào trung thực để động viên các hộ kinh doanh thực hiện đúng chế độ kế toán và hộ kinh doanh thấy được lợi ích thực tế, không tái phạm.

Tổ chức kiểm tra chặt chẽ tờ khai nộp thuế của các hộ kinh doanh. Đối với những hộ kinh doanh kê khai doanh thu, mức thuế thấp (nếu tính thuế theo phương pháp trực tiếp)  hoặc kê khai số thuế đầu vào lớn hơn số thuế đầu ra (đối với hộ nộp thuế theo phương pháp khấu trừ) phải tổ chức kiểm tra xác minh ngay để xác định tính trung thực của tờ kê khai, phát hiện và xử lý ngày nếu hộ kinh doanh lợi dụng triển khai chế độ kế toán làm thất thu thuế nhiều hơn.

4. Để thúc đẩy các Chi cục Thuế thường xuyên quan tâm triển khai kế toán hộ kinh doanh và nâng cao trách nhiệm của cán bộ thuế, Cục thuế phải phân công cán bộ trực tiếp theo dõi nắm tình hình triển khai, phản ánh kịp thời tiến độ, kết quả triển khai, những khó khăn vướng mắc trong quá trình triển khai. Đồng thời định kỳ tổ chức kiểm tra thực tế, kết hợp ý kiến phản ánh của cán bộ được phân công trực tiếp theo dõi tại Chi cục thuế, phát hiện nhanh những nhân tố tích cục để phổ biến nhân rộng và có ý kiến chỉ đạo kịp thời, khắc phục thiếu sót trong việc triển khai kế toán hộ kinh doanh để thực hiện tốt hơn. Đối với những Chi cục thuế làm chưa tốt cần phê bình, yêu cầu chấn chỉnh ngay trong thời gian tới.

5. Công tác tổ chức cán bộ có ý nghĩa quyết định đến kết quả triển khai chế độ kế toán hộ kinh doanh, trong đó cán bộ của đội thuế phường, xã là những người trực tiếp làm nhiệm cụ triển khai, trực tiếp vận động và thực hiện triển khai đến từng hộ kinh doanh, là người trực tiếp hướng dẫn, kiểm tra hộ kinh doanh thực hiện. Vì vậy cần sắp xếp lại tổ chức bộ máy và cán bộ Chi cục theo hướng tập trung cán bộ có trách nhiệm, có trình độ cho những địa bàn trọng điểm có nhiều hộ triển khai chế độ kế toán, giao cho đội trưởng đội thuế chịu trách nhiệm tổ chức triển khai trên địa bàn. Lấy kết quả triển khai kế toán hộ kinh doanh làm tiêu chuẩn để đánh giá năng lực và trình độ của cán bộ. Qua kết quả triển khai cụ thể, rà soát lại những cán bộ đã được phân công hướng dẫn kế toán hộ kinh doanh, phát hiện những cán bộ nào thiếu tinh thần trách nhiệm, kết quả triển khai kế toán kém làm ảnh hưởng đến kết quả thu (cả về số hộ và về chất lượng hạch toán kế toán của các hộ kinh doanh), kiểm điểm và xử lý về trách nhiệm cá nhân đối với những đội trưởng và cán bộ không hoàn thành nhiệm vụ được giao.

6. Triển khai chế độ kế toán hộ kinh doanh là công tác trọng tâm của năm 2001, cùng với các giải pháp trên, Cục thuế, Chi cục thuế cần phát động phong trào thi đua, khen thưởng kịp thời, để động viên khuyến khích những tập thể và cá nhân có thành tích. Hàng tháng phải đưa nội dung triển khai chế độ kế toán vào nội dung kiểm điểm trong các cuộc giao ban, sơ kết, tổng kết. Kết quả triển khai kế toán hộ kinh doanh phải là một chỉ tiêu xét thi đua khen thương chung, chi cục thuế nào, đội thuế nào triển khai không tốt đều kiên quyết không khen thưởng ở bất kỳ hình thức nào.

Để triển khai thực hiện tốt chế độ kế toán hộ kinh doanh, các Cục thuế cần thực hiện tốt các biện pháp trên, đồng thời tranh thủ được sự chỉ đạo của cấp uỷ, chính quyền, sự phối hợp của các cơ quan chức năng, sự hỗ trợ của cơ quan thông tấn, báo chí để tuyên truyền nội dung, ý nghĩa của chế độ kế toán hộ kinh doanh, để mọi người dân đều hiểu được và thực hiện./.