Công văn số 158/Pg-VT ngày 20/03/2003 của Văn phòng Chính phủ về việc giải quyết đề nghị của công ty SINPOONG (Hàn quốc)

Kính gửi: Phó Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng

Đại sứ Hàn Quốc tại Việt Nam có Văn thư ngày 24 tháng 02 năm 2003 và Công ty Dược phẩm Shinpoong của Hàn Quốc có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ đề nghị xem xét về những phán quyết của Trung tâm Trọng tài quốc tế Việt Nam (VIAC) Văn phòng Chính phủ xin báo cáo Phó Thủ tướng như sau:

Công ty Dược phẩm Shinpoong Daewoo Việt Nam là liên doanh giữa ba đối tác có tỷ lệ góp vốn:

- Công ty Dược phẩm Shinpoong (Hàn Quốc): 60%

- Công ty Dược phẩm Trung ương II (Codupha): 30%

- Tập đoàn Daewoo (Hàn Quốc):                        10%

Liên doanh trên được thành lập  vào tháng 10/1996 theo giấy phép của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, với tổng vốn đầu tư là 14,6 triệu USD. Từ năm 1996 đến nay khoảng 10 triệu USD đã được đầu tư vào dự án này để xây dựng nhà máy Dược phẩm tại khu công nghiệp Biên Hoà II. Năm 1996, ba đối tác của liên doanh đã đồng ý ký kết thoả thuận hợp đồng tạo thị trường cho Liên doanh trước khi nhà máy đi vào hoạt động, với mục đích dành thị phần vào khảo sát các mặt hàng cũng như số lượng sản phẩm nhà máy sẽ sản xuất sau này, nhằm đưa liên doanh đạt kết quả tốt ngay sau khi bắt đầu hoạt động. Tuy nhiên, sau một thời gian đã phát sinh mâu thuẫn về công nợ giữa Daewoo và Codupha.

1. Về tranh chấp hợp đồng giữa Tập đoàn Daewoo và Công ty Codupha

1.1. Ngày 24/01/1996 ba đối tác của Công ty liên doanh đã thống nhất với nhau ký một Bản ghi nhớ vè hợp đồng với nội dung:

a/ Daewoo là nhà xuất khẩu, xuất khẩu dược phẩm của Shinpoong. Codupha là nhà nhập khẩu, nhập khẩu các sản phẩm của Shinpoong. Codupha sẽ mua những sản phẩm về dược phẩm của Shinpoong và do Shinpoong cung cấp (hoặc do các công ty khác do Shinpoong chỉ định). Codupha được hưởng 5% trên trị giá hoá đơn nhập khẩu từ doanh thu bán hàng của Codupha và số tiền thu được của hàng hoá đó.

b/ Codupha chịu trách nhiệm về mọi thủ tục liên quan đến nhập khẩu: Giấy phép nhập khẩu, thông quan, vận chuyển trong nước, lưu giữ hàng hoá trong kho của Codupha ,tất cả các chi phí cần thiết phát sinh từ lúc hàng đến cho các đến địa chỉ giao hàng của khách hàng tại Việt Nam suốt quá trình hoạt động bán hàng.

c/ Codupha trả tiền hàng thông qua ngân hàng First Vina Bank TP Hồ Chí Minh từ khoản tiền thu được sau khi bán hàng trừ đi các chi phí như số tiền liên quan đến khoản a và thuế do Nhà nước thu.

Mọi hoạt động kinh doanh sau đó được thực hiện trên tinh thần bản thoả thuận này. tuy nhiên, đã phát sinh mâu thuẫn về công nợ nhập khẩu giữa Daewoo và Codupha. Theo số liệu của Daewoo, đến tháng 9/2001 Công ty Codupha còn nợ công ty Daewoo 3.420.579,19 USD nhưng công ty Codupha chỉ công nhận nợ là 138.459,01 USD.

1.2. Ngày 14/10/2002, Uỷ ban Trọng tài thuộc Trung tâm trọng tài Quốc tế Việt Nam đã mở phiên họp để xét xử vụ kiện giữa tập đoàn Daewoo và Công ty Codupha. Ngày 28/1/2003, Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam đã  đưa ra phán quyết như sau: Buộc công ty Codupha trả cho Công ty Daewoo là 440.013,27 USD.

2. ý kiến của Công ty Shinpoong về vấn đề này:

Công ty Shinpoong cho rằng quyết định của Trung tâm trọng tài Quốc tế Việt Nam là không công bằng, chưa xem xét đầy đủ tất cả những bằng chứng, gây thiệt hại về quyền lợi và tài sản cho công ty Shinpoong (bên liên quan) trong vụ kiện này vì:

2.1. Khi ký kết bản thoả thuận 24/01/1996 nêu trên, tất cả các bên đồng ý đây là mối quan hệ kinh doanh uỷ thác, đại lý tức là Codupha là đại lý hưởng hoa hồng. nhưng sau đó Codupha lại phủ nhận tất cả và cho rằng mối quan hệ giữa Codupha và Daewoo là dựa trên hợp đồng mua bán ngoại thương, hàng hoá thuộc quyền sở hữu của Codupha do Codupha định đoạt, Codupha không phải là đại lý của Shinpoong.

Phía Shinpoong cho rằng bản chất của những hợp đồng trên là hợp đồng đại lý vì chỉ có hợp đồng đại lý thì phía Hàn Quốc mới chịu các chi phí như: Thuế  nhập khẩu, Thuế VAT (đầu vào), Chi phí xúc tiến bán hàng, chi phí quản lý v..v, và nếu lỗ thì phía Hàn Quốc phải chịu, Codupha chỉ được hưởng số % nhất định trên doanh thu bán hàng do hai bên thoả thuận. Trung tâm Trọng tài xem xét công nợ là dựa trên hợp đồng ngoại thương giữa Daewoo và Codupha, nhưng tất cả các chi phí mà Shinpoong hỗ trợ  nếu Codupha là đại lý (đã được nêu trong bản thoả thuận ngày 14/01/1996) lại được dùng khấu trừ vào công nợ, đay là một điều vô lý.

2.2. Xét về thủ tục khi Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) phân giải thì Daewoo (là nguyên đơn), Cudupha (là bị đơn) và Shinpoong (là bên liên quan). Đây là một vụ kiện lớn. nhưng Trung tâm trọng tài lại chưa xem xét đầy đủ các bằng chứng, phán quyết này đã gây thiệt hại về quyền lợi và tài sản cho Shinpoong. Là một doanh nghiệp nước ngoài đầu tiên đầu tư vào ngành dược Việt Nam, Shinpoong mong muốn được đầu tư làm ăn lâu dài và có hiệu quả tại Việt Nam. đề nghị Thủ tướng xem xét và tạo điều kiện Công ty Shinpoong được giải quyết tranh chấp một cách công bằng và trung thực.

2. Ý kiến của Văn phòng Chính phủ

Qua nghiên cứu Văn phòng Chính phủ nhận thấy: Phán quyết của Trung tâm trọng tài có nhiều điểm chưa được làm rõ như: Bản chất của hợp đồng  giữa 3 bên, các căn cứ để khấu trừ công nợ; các căn cứ  để chứng minh bằng các hoá đơn tài chính về việc Codupha thực sự đã xuất hàng khuyến mại tương đương với số tiền là 961.797,55 USD. Tuy nhiên, tranh chấp giữa tập đoàn Daewoo (nguyên đơn) và Codupha (bị đơn) đã được hai bên thoả thuận là giải quyết theo thủ tục trọng tài. Phán quyết của Trung tâm trọng tài là phán quyết chung thẩm, ràng buộc cả hai bên và có hiệu lực kể từ ngày công bố.

Tranh chấp giữa Daewoo và Codupha đã được xem xét, giải  quyết, nhưng Công ty Shinpoong (là bên liên quan và công ty có tỷ lệ vốn góp nhiều nhất trong liên doanh) có đơn khiếu nại vì nếu theo phán quyết của Trọng tài thì họ sẽ là người bị thiệt hại rất lớn và đề nghị được bảo vệ quyền lợi  một cách công bằng, hợp pháp. Căn cứ quy định pháp luật về thủ tục tố tụng, quan hệ tranh chấp giữa Shinpoong và Codupha thuộc thẩm quyền giải quyết của Toà án. Để trả lời Đại sứ quán Hàn Quốc tại Việt Nam và công ty Shinpoong, Văn phòng Chính phủ kính đề nghị Phó Thủ tướng có ý kiến:

Đề nghị Toà án nhân dân tối cao theo thẩm quyền chỉ đạo xem xét, giải quyết khiếu nại của công ty Shinpoong theo quy định của pháp luật, trên cơ sở bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng của các doanh nghiệp, bảo đảm môi trường đầu tư nước ngoài tại Việt Nam.

Văn phòng Chính phủ xin báo cáo để Phó Thủ tướng xem xét, cho ý kiến./.