Công văn 2274/BKHĐT-TCTK về Khung theo dõi và đánh giá thực hiện Chiến lược phát triển Thống kê Việt Nam giai đoạn 2011-2020 và tầm nhìn đến năm 2030 do Bộ Kế hoạch và Đầu tư ban hành

Ngày 18 tháng 10 năm 2011 Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1803/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược phát triển Thống kê Việt Nam giai đoạn 2011 - 2020 và tầm nhìn đến năm 2030 (viết gọn là Chiến lược phát triển Thống kê). Trong Quyết định này Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư (Tổng cục Thống kê) làm đầu mối tổ chức thực hiện Chiến lược phát triển Thống kê; hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra, theo dõi, đánh giá tình hình thực hiện Chiến lược; hàng năm báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả thực hiện.

Ngày 09 tháng 02 năm 2012 Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã ban hành Công văn số 602/BKHĐT-TCTK về Kế hoạch thực hiện Chiến lược phát triển Thống kê Việt Nam. Để đảm bảo tất cả các mục tiêu, giải pháp và chương trình hành động đề ra trong Chiến lược đều được các Bộ, ngành và địa phương có liên quan triển khai thực hiện đạt kết quả thiết thực, đồng thời có căn cứ để Bộ Kế hoạch và Đầu tư báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả thực hiện Chiến lược hàng năm, tổ chức sơ kết vào năm 2015 và tổng kết việc thực hiện Chiến lược vào năm 2020, Bộ Kế hoạch và Đầu tư gửi Khung theo dõi và đánh giá thực hiện Chiến lược phát triển Thống kê (gửi kèm theo) để các Bộ, ngành, địa phương theo dõi, báo cáo việc thực hiện Chiến lược phát triển Thống kê thuộc phạm vi Bộ, ngành và địa phương. Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ ban hành Tài liệu hướng dẫn và tổ chức tập huấn cho các Bộ, ngành và địa phương thực hiện công tác theo dõi và đánh giá thực hiện Chiến lược phát triển Thống kê trong thời gian tới./.

KHUNG THEO DÕI VÀ ĐÁNH GIÁ THỰC HIỆN CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN THỐNG KÊ VIỆT NAM GIAI ĐOẠN 2011-2020 VÀ TẦM NHÌN ĐẾN NĂM 2030
(Ban hành kèm theo Công văn số 2274/BKHĐT-TCTK ngày 10 tháng 04 năm 2013 của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư)

Thực hiện Quyết định số 1803/QĐ-TTg ngày 18 tháng 10 năm 2011 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển Thống kê Việt Nam giai đoạn 2011 - 2020 và tầm nhìn đến năm 2030 (viết gọn là CLTK11-20), Bộ Kế hoạch và Đầu tư (Tổng cục Thống kê) xây dựng và ban hành Khung theo dõi và đánh giá (TD&ĐG) thực hiện CLTK11-20 nhằm đảm bảo tất cả các mục tiêu, giải pháp và chương trình hành động đề ra trong CLTK11-20 đều được các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan thực hiện, đạt kết quả thiết thực, đồng thời làm căn cứ báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả thực hiện CLTK 11-20 hàng năm, tổ chức sơ kết vào năm 2015 và tổng kết việc thực hiện Chiến lược vào năm 2020.

I. Mục đích, nguyên tắc, nội dung của Khung theo dõi và đánh giá thực hiện Chiến lược phát triển Thống kê Việt Nam giai đoạn 2011 - 2020 và tầm nhìn đến năm 2030

1. Mục đích

Chiến lược phát triển Thống kê Việt Nam giai đoạn 2011 - 2020 và tầm nhìn đến năm 2030 đặt ra mục tiêu nhằm tăng cường năng lực thống kê cho toàn bộ Hệ thống Thống kê Việt Nam. Mục tiêu tổng quát của CLTK11-20 là “Thống kê Việt Nam phát triển nhanh, bền vững trên cơ sở hoàn thiện hệ thống tổ chức, bảo đảm đủ số lượng và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, áp dụng đồng bộ phương pháp thống kê tiên tiến và tăng cường sử dụng công nghệ hiện đại; hình thành hệ thống thông tin thống kê quốc gia tập trung, thống nhất, thông suốt và hiệu quả với số lượng thông tin ngày càng đầy đủ và chất lượng thông tin ngày càng cao, phục vụ việc hoạch định chiến lược, chính sách, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và sự lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của các cơ quan, lãnh đạo Đảng, Nhà nước, cấp ủy, chính quyền các cấp và nhu cầu thông tin thống kê của các tổ chức, cá nhân khác trong nước và quốc tế; phấn đấu đến năm 2020 Thống kê Việt Nam đạt trình độ khá và năm 2030 đạt trình độ tiên tiến trong khu vực”. Chiến lược đưa ra tầm nhìn về vị trí của Thống kê Việt Nam đến năm 2030 và đặt ra các cột mốc để đạt được vị trí đó.

Để thực hiện thành công mục tiêu tổng quát và các mục tiêu cụ thể của Chiến lược, Bộ Kế hoạch và Đầu tư (Tổng cục Thống kê) đã nghiên cứu, xây dựng và ban hành Khung theo dõi và đánh giá thực hiện Chiến lược nhằm giúp các đơn vị có liên quan trong việc triển khai thực hiện CLTK11-20 có thể đưa ra các quyết định chính xác với đầy đủ thông tin nhằm giúp đạt được các mục tiêu phát triển của đơn vị. Những người lập kế hoạch có thể sử dụng các thông tin từ Khung theo dõi và đánh giá thực hiện CLTK11-20 để đánh giá kết quả hoạt động so với các mục tiêu kế hoạch. Việc theo dõi và đánh giá cung cấp cho các nhà quản lý các cơ hội để hiểu rõ hơn vấn đề, xác định các chương trình hỗ trợ cần thiết và giải quyết các vấn đề của chương trình trong quá trình thực hiện.

Việc theo dõi và đánh giá là chức năng quản lý dựa trên kết quả quan trọng giúp Bộ Kế hoạch và Đầu tư (Tổng cục Thống kê), Thống kê các Bộ, ngành nâng cao tính hiệu quả trong hỗ trợ phát triển của mình. Đây là một quá trình liên tục với phản hồi, giám sát và hiệu chỉnh thường xuyên khi các điều kiện và yêu cầu thay đổi. Thông qua Khung theo dõi và đánh giá, việc thực hiện CLTK11-20 sẽ được theo dõi, đánh giá một cách toàn diện, cung cấp các thông tin hữu ích cho các nhà quản lý, các nhà hoạch định chính sách, lập kế hoạch của Bộ Kế hoạch và Đầu tư (Tổng cục Thống kê) và các cấp, các Bộ, ngành để theo dõi tiến độ thực hiện và hỗ trợ quá trình ra quyết định.

Yêu cầu đối với theo dõi và đánh giá bao gồm: (1) Tiến hành theo dõi, đánh giá CLTK11-20 cần phải gắn với quá trình thực hiện kế hoạch tổng thể và kế hoạch các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao (viết gọn là Bộ, ngành) và Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; (2) Đánh giá quá trình thực hiện đáp ứng nhu cầu quản lý hiệu quả hơn đối với kết quả đầu ra và những tác động; (3) Theo dõi, đánh giá phải đưa ra được những chỉ tiêu cảnh báo sớm để có những điều chỉnh phù hợp nhằm tiến đến những kết quả mong muốn.

2. Nguyên tắc

Xây dựng khung theo dõi và đánh giá việc thực hiện Chiến lược là hoạt động hết sức quan trọng phải được tiến hành đồng thời trong quá trình xây dựng Chiến lược. Khung TD&ĐG thực hiện CLTK11-20 đảm bảo 3 nguyên tắc: (1) Đơn giản, đảm bảo tính khả thi, linh hoạt và hiệu quả; (2) Đảm bảo tính độc lập, minh bạch; (3) Có cơ chế triển khai thực hiện rõ ràng.

Khung theo dõi và đánh giá được xây dựng trên cơ sở thứ tự logic gắn với tiến trình phát triển thống kê và bối cảnh thực tế để đảm bảo tính khả thi và hiệu quả. Khung theo dõi và đánh giá được xây dựng cho từng hoạt động, từng quá trình thực hiện và từng mức độ đánh giá trong quá trình thực hiện các mục tiêu chiến lược.

3. Nội dung

Theo dõi và đánh giá là hai quá trình độc lập tương đối, nhưng quan hệ mật thiết với nhau. Tổ chức triển khai hoạt động theo dõi và đánh giá là sự kết hợp giữa theo dõi và đánh giá qua đó cung cấp những thông tin và kiến thức cần thiết cho các tổ chức và cá nhân có nhiệm vụ quản lý triển khai chỉ đạo thực hiện các chương trình một cách hiệu quả.

Hoạt động theo dõi là quá trình rà soát và giám sát liên tục các hoạt động và sử dụng kết quả phát hiện trong quá trình theo dõi để cải tiến quá trình thực hiện. Đó là cách thức xác định và chỉnh sửa kịp thời các vấn đề, định hướng và ưu tiên của chương trình để thay đổi và tối ưu hóa tác động của chương trình.

Hoạt động đánh giá được sử dụng để xác định các giải pháp can thiệp có hiệu quả đến mức độ nào. Kết quả đánh giá cho biết mức độ tin cậy của phương pháp mà đơn vị đã áp dụng để triển khai thực hiện CLTK11-20. Kết quả của hoạt động đánh giá nhằm đúc kết kinh nghiệm hay để tiếp tục phát huy và chia sẻ cùng thực hiện, đồng thời phát hiện ra các bất cập để khắc phục.

Khung TD&ĐG được xây dựng dựa trên 9 Chương trình hành động của CLTK11-20 và được cụ thể trong Kế hoạch thực hiện Chiến lược phát triển Thống kê Việt Nam giai đoạn 2011-2020 và tầm nhìn đến năm 2030 tại Công văn số 602/BKHĐT-TCTK ngày 9 tháng 2 năm 2012 của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Khung TD&ĐG được xây dựng cho từng Chương trình hành động và được thể hiện bằng các bảng bao gồm các cột và các dòng. Các cột biểu thị các hoạt động; mục tiêu; thông tin ban đầu; chỉ tiêu đạt được vào các thời điểm quan trọng thực hiện CLTK11-20 (năm 2015 giữa kỳ Chiến lược; năm 2020 năm kết thúc Chiến lược); và tổ chức chịu trách nhiệm thực hiện hoạt động. Các dòng thể hiện tên mỗi hoạt động và nội dung chi tiết của từng hoạt động của chương trình hành động.

“Hoạt động” là những công việc cụ thể của mỗi Chương trình hành động cần thực hiện nhằm tạo ra các sản phẩm đầu ra theo yêu cầu. Công việc được thực hiện thông qua việc huy động các yếu tố đầu vào như nguồn vốn, hỗ trợ kỹ thuật và các nguồn lực khác để tạo ra những sản phẩm đầu ra cụ thể.

“Mục tiêu” là kết quả mong muốn đạt được của hoạt động ở các cấp độ khác nhau (ngắn hạn và dài hạn).

“Thông tin ban đầu” nhằm mô tả hiện trạng và điểm xuất phát trước khi thực hiện hoạt động hoặc khi không có hoạt động được xác định bởi chỉ tiêu ban đầu. Chỉ tiêu ban đầu này là xuất phát điểm cho việc đo lường hoạt động của một chương trình hành động cụ thể.

“Chỉ tiêu” là những đo lường định tính và định lượng việc thực hiện chương trình hành động, dùng để biểu đạt sự thay đổi và nêu rõ mức độ các kết quả của chương trình sẽ đạt được. Để các chỉ tiêu này thật sự hữu ích trong công tác theo dõi và đánh giá kết quả chương trình, việc xác định các chỉ tiêu cụ thể cho mỗi giai đoạn vào năm 2015 và 2020, trong đó chỉ rõ số lượng và thời gian để mục tiêu trở thành hiện thực là điều rất quan trọng.

“Tổ chức chịu trách nhiệm” là đơn vị đầu mối chính trực thuộc những cơ quan chủ trì các hoạt động của mỗi chương trình hành động có trong Kế hoạch thực hiện CLTK11-20 thực hiện việc theo dõi, đánh giá và báo cáo cho Bộ KH&ĐT để tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Việc theo dõi và đánh giá sử dụng phương pháp quản lý dựa trên kết quả để nâng cao hoạt động của các chương trình bằng cách so sánh và phân tích các kết quả thực tế với các kết quả theo kế hoạch thông qua điều tra đầu kỳ, giám sát thường xuyên, báo cáo/điều chỉnh và điều tra cuối kỳ. Quá trình thực hiện và các khía cạnh cụ thể của kết quả cần phải theo dõi trong suốt thời gian thực hiện các chương trình hành động và được đánh giá vào cuối chương trình. Tác động của việc thực hiện các chương trình hành động sẽ được đánh giá vào năm 2020 - năm cuối cùng thực hiện CLTK11-20.

II. Khung theo dõi và đánh giá thực hiện các Chương trình hành động của Chiến lược phát triển Thống kê Việt Nam giai đoạn 2011-2020 và tầm nhìn đến năm 2030

Khung TD&ĐG được thiết kế theo 9 bảng phù hợp với 9 Chương trình hành động thực hiện CLTK11-20 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1803/QĐ-TTg ngày 18/10/2011.

Bảng 1. Khung theo dõi, đánh giá Chương trình “Hoàn thiện thể chế, khuôn khổ pháp lý và điều phối các hoạt động thống kê”;

Bảng 2. Khung theo dõi, đánh giá Chương trình “Tăng cường nghiên cứu và ứng dụng, phương pháp luận và quy trình thống kê theo tiêu chuẩn quốc tế”;

Bảng 3. Khung theo dõi, đánh giá chương trình “Đổi mới và nâng cao chất lượng hoạt động thu thập thông tin thống kê”;

Bảng 4. Khung theo dõi, đánh giá chương trình “Đổi mới, hoàn thiện nâng cao chất lượng hoạt động xử lý, tổng hợp và phổ biến thông tin thống kê”;

Bảng 5. Khung theo dõi, đánh giá chương trình “Đẩy mạnh phân tích và dự báo thống kê”;

Bảng 6. Khung theo dõi, đánh giá chương trình “Ứng dụng, phát triển công nghệ thông tin và truyền thông trong hoạt động thống kê”;

Bảng 7. Khung theo dõi, đánh giá chương trình “Phát triển nhân lực ngành Thống kê";

Bảng 8. Khung theo dõi, đánh giá chương trình “Mở rộng và tăng cường hiệu quả hợp tác quốc tế trong lĩnh vực thống kê”;

Bảng 9. Khung theo dõi, đánh giá chương trình “Tăng cường cơ sở vật chất và huy động các nguồn lực tài chính phục vụ hoạt động thống kê”.