Báo cáo 04/BC-PCTT về tổng kết công tác phòng, chống, ứng phó thiên tai - tìm kiếm cứu nạn năm 2020 và phương hướng, nhiệm vụ triển khai trong năm 2021 trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh do Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn Thành phố Hồ Chí Minh ban hành

BÁO CÁO

TỔNG KẾT CÔNG TÁC PHÒNG, CHỐNG, ỨNG PHÓ THIÊN TAI - TÌM KIẾM CỨU NẠN NĂM 2020 VÀ PHƯƠNG HƯỚNG, NHIỆM VỤ TRIỂN KHAI TRONG NĂM 2021 TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Thực hiện Công văn số 196/TWPCTT ngày 3 tháng 12 năm 2020 của Ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng chống thiên tai về việc tổng kết công tác phòng chống thiên tai năm 2020 và triển khai nhiệm vụ năm 2021 và Công văn số 654/VP-KHTH ngày 30 tháng 12 năm 2020 của Văn phòng Ủy ban Quốc gia ứng phó sự cố thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn về việc báo cáo kết quả công tác ứng phó sự cố thiên tai và tìm kiếm cứu nạn năm 2020, phương hướng nhiệm vụ trọng tâm năm 2021; Thường trực Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn Thành phố tổng hợp và báo cáo công tác phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn năm 2020 trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh như sau:

I. THỜI TIẾT, THIÊN TAI

Trong năm 2020, trên biển Đông đã xuất hiện 14 cơn bão, 01 cơn áp thấp nhiệt đới và 01 vùng áp thấp. Trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh đã xảy ra 09 đợt lốc xoáy và mưa giông, có 04 đợt triều cường cao (trong đó 02 đợt trên báo động cấp II và 02 đợt trên báo động cấp III), 03 vụ sạt lở bờ sông, kênh, rạch.

Theo báo cáo của các sở, ban, ngành, đơn vị Thành phố và quận, huyện thiên tai đã làm thiệt hại:

- Về người: chết 02 người (do cây xanh ngã đổ khi mưa giông).

- Về vật chất, tài sản, công trình: tốc mái, hư hỏng 17 căn nhà; 18 phòng trọ, 01 trường học, 01 xe gắn máy, ngã đổ 319 cây xanh; diện tích đất sạt lở khoảng 2.470m².

1. Thiên tai, thời tiết nguy hiểm trên biển

- Trong năm 2020, trên biển Đông đã xuất hiện 14 cơn bão, 01 cơn áp thấp nhiệt đới và 01 vùng áp thấp. Để chủ động phòng, chống giảm thiểu tối đa các thiệt hại, Ủy ban nhân dân Thành phố đã ban hành 02 công văn (Công văn khẩn số 4311/UBND-KT ngày 09 tháng 11 năm 2020, Công văn khẩn số 4895/UBND-KT ngày 21 tháng 12 năm 2020); đồng thời, Thường trực Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn Thành phố đã ban hành 09 công văn (Công văn khẩn số 101/PCTT ngày 15 tháng 9 năm 2020, Công văn khẩn số 117/PCTT ngày 05 tháng 10 năm 2020, Công văn khẩn số 118/PCTT ngày 10 tháng 10 năm 2020, Công văn khẩn số 129/PCTT ngày 26 tháng 10 năm 2020; Công văn khẩn số 134/PCTT ngày 02 tháng 11 năm 2020, Công văn khẩn số 137/PCTT ngày 07 tháng 11 năm 2020, Công văn khẩn số 144/PCTT ngày 12 tháng 11 năm 2020, Công văn khẩn số 168/PCTT ngày 19 tháng 12 năm 2020 và Công văn khẩn số 169/PCTT ngày 21 tháng 12 năm 2020) để cảnh báo và chủ động triển khai các phương án, biện pháp phòng, tránh, ứng phó với bão, áp thấp nhiệt đới và vùng áp thấp.

- Các cơn bão, áp thấp nhiệt đới không ảnh hưởng trực tiếp địa bàn Thành phố, tuy nhiên Thường trực Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn Thành phố đã chủ động triển khai các biện pháp đảm bảo an toàn cho tàu thuyền hoạt động trên biển.

2. Triều cường

a) Tình hình ảnh hưởng của triều cường

Trong năm 2020, trên địa bàn Thành phố xuất hiện 04 đợt triều cường cao (trong đó 02 đợt trên báo động cấp II và 02 đợt trên báo động cấp III), cụ thể:

- Đợt triều cường tháng 02 năm 2020, đỉnh triều tại trạm Phú An là 1,59m (xuất hiện lúc 17 giờ 00 phút, ngày 11 tháng 02 năm 2020 nhằm ngày 18 tháng 01 năm 2020 Âm lịch), vượt mức báo động cap II (0,09m), tuy nhiên không xảy ra sự cố bể, tràn bờ bao.

- Đợt triều cường tháng 10 năm 2020, đỉnh triều tại trạm Phú An là 1,68m xuất hiện trong 02 ngày (lúc 05 giờ 00 phút, ngày 18 tháng 10 năm 2020 và lúc 19 giờ 00 phút, ngày 19 tháng 10 năm 2020 nhằm ngày 02 và 03 tháng 9 năm 2020 Âm lịch), vượt mức báo động cấp III (0,08m). Đợt triều cường này đã gây tràn một số đoạn đê bao, bờ bao tại các khu vực quận ven và huyện ngoại thành như: Quận 12, huyện Hóc Môn, huyện Củ Chi (tràn bờ tại các vị trí xung yếu thuộc Dự án Công trình thủy lợi bờ hữu ven sông Sài Gòn), quận Bình Thạnh (tràn bờ tại các vị trí chưa xây dựng kè thuộc dự án Chống sạt lở bán đảo Thanh Đa và các tuyến bờ bao nội đồng bên trong), quận Thủ Đức, huyện Bình Chánh (tràn bờ tại một số tuyến bờ bao, cống ngăn triều xung yếu) ảnh hưởng đến sinh hoạt của Nhân dân trên địa bàn Thành phố.

- Đợt triều cường tháng 11 năm 2020, đỉnh triều tại trạm Phú An là 1,71m (xuất hiện lúc 18 giờ 00 phút, ngày 16 tháng 11 năm 2020 nhằm ngày 02 tháng 10 năm 2020 Âm lịch), vượt mức báo động cấp III (0,11m), tuy nhiên không xảy ra sự cố bể, tràn bờ bao.

- Đợt triều cường tháng 12 năm 2020, đỉnh triều tại trạm Phú An là 1,54m xuất hiện trong 03 ngày (lúc 03 giờ 30 phút, ngày 15 tháng 12, lúc 04 giờ 00 phút ngày 16 tháng 12 và lúc 04 giờ 30 phút ngày 17 tháng 12 năm 2020 nhằm ngày 02, 03, 04 tháng 11 năm 2020 Âm lịch), vượt mức báo động cấp II (0,04m), tuy nhiên không xảy ra sự cố bể, tràn bờ bao.

Ngoài ra, các đợt triều cường đã gây ngập úng tại một số tuyến đường như: Quận 2 (đường Nguyễn Văn Hưởng, phường Thảo Điền; đường số 2 và đường số 12, phường An Phú; đường số 21 đoạn tiếp giáp sông Đồng Nai, phường Thạnh Mỹ Lợi); Quận 4 (đường Hoàng Diệu, Vĩnh Khánh, Vĩnh Hội, Tân Vĩnh, Trương Đình Hợi, Nguyễn Thần Hiến, Tôn Đản, Tôn Thất Thuyết); Quận 7 (đường Phạm Hữu Lầu, đường Trần Xuân Soạn); Quận 8 (đường Phú Định); quận Bình Tân (đường số 7, phường Bình Trị Đông B; đường số 1, khu phố 5, phường Tân Tạo A; đường Hồ Học Lãm, khu dân cư Nam Hùng Vương, khu dân cư Hương lộ 5, đường Lê Tấn Bê, đường Võ Văn Kiệt, phường An Lạc); quận Bình Thạnh (đường Bình Qưới đoạn trước Trường Tiểu học Bình Qưới Tây, Phường 28); huyện Nhà Bè (đường Lê Văn Lương, Đào Sư Tích); huyện Bình Chánh (đường Quốc lộ 50 - đoạn từ đường số 10 đến đường Nguyễn Văn Linh).

b) Công tác phòng chống, ứng phó, khắc phục hậu quả

- Thường trực Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn Thành phố đã ban hành 07 công văn (Công văn khẩn số 293/PCTT ngày 18 tháng 01 năm 2020, Công văn số 15/PCTT ngày 10 tháng 02 năm 2020, Công văn khẩn số 102/PCTT ngày 17 tháng 9 năm 2020, Công văn khẩn số 120/PCTT ngày 10 tháng 10 năm 2020, Công văn khẩn số 133/PCTT ngày 31 tháng 10 năm 2020, Công văn khẩn số 143/PCTT ngày 12 tháng 11 năm 2020, Công văn khẩn số 160/PCTT ngày 11 tháng 12 năm 2020) để cảnh báo tình hình triều cường và đề nghị Ủy ban nhân dân các địa phương, đơn vị chủ động phòng, chống, ứng phó các đợt triều cường trong năm 2020.

- Đối với sự cố tràn bờ bao, đê bao, Ủy ban nhân dân các quận - huyện đã huy động lực lượng, phương tiện, vật tư để cơi đắp, xử lý chống tràn. Riêng đối với dự án Công trình thủy lợi bờ hữu ven sông Sài Gòn (Nam - Bắc Rạch Tra) đã được Ủy ban nhân dân Quận 12, huyện Hóc Môn và huyện Củ Chi phối hợp với Công ty TNHH MTV Quản lý khai thác dịch vụ Thủy lợi Thành phố triển khai thực hiện các biện pháp cơi đắp, gia cố tạm chống tràn bờ tại các vị trí thuộc dự án; đồng thời chỉ đạo lực lượng xung kích tại chỗ của địa phương xử lý, cơi đắp chống tràn nhằm hạn chế gây ngập úng khu dân cư.

- Đối với các tuyến đường bị ảnh hưởng ngập do triều, Trung tâm Quản lý Hạ tầng kỹ thuật Thành phố đã triển khai bố trí nhân sự túc trực tại hiện trường nhằm kịp thời thông tin và xử lý sự cố; cảnh báo và hướng dẫn người dân tham gia giao thông qua các khu vực ngập nước để đảm bảo an toàn; tổ chức vận hành các van ngăn triều đã được lắp đặt tại các cửa xả, vận hành tất cả các trạm bơm cố định để thoát nước, xây dựng các đoạn đê tạm ngăn triều tràn bờ gây ngập.

3. Sạt lở bờ sông, kênh, rạch

a) Tình hình sạt lở

Trong năm 2020, trên địa bàn Thành phố đã xảy ra 03 vụ sạt lở tại huyện Củ Chi, huyện Bình Chánh và huyện Cần Giờ, tổng diện tích đất sạt lở khoảng 2.470m², gây ảnh hưởng đến 01 hộ dân, cụ thể:

- Huyện Củ Chi: xảy ra 01 vụ sạt lở vào ngày 01 tháng 4 năm 2020 tại bờ phải sông Sài Gòn (cách thượng lưu cầu Bến Súc khoảng 500m), xã Phú Mỹ Hưng, diện tích đất sạt lở khoảng 450m².

- Huyện Bình Chánh: xảy ra 01 vụ sạt lở vào ngày 26 tháng 4 năm 2020 tại bờ phải sông Chợ Đệm - Bến Lức (cách thượng lưu cầu Chợ Đệm khoảng 500m), xã Tân Kiên, diện tích sạt lở khoảng 20m², gây ảnh hưởng đến 01 hộ dân.

- Huyện Cần Giờ: xảy ra 01 vụ sạt lở vào ngày 01 tháng 7 năm 2020 tại bờ trái tuyến Tắc Sông Chà (cách thượng lưu cầu Sông Chà khoảng 95m), xã Bình Khánh, diện tích đất sạt lở khoảng 2.000m². Đây là khu vực bãi đất trống, không có người dân sinh sống, không ảnh hưởng đến an toàn giao thông thủy.

b) Công tác phòng chống, ứng phó, khắc phục hậu quả

- Sau khi xảy ra sự cố, Ủy ban nhân dân huyện Củ Chi, huyện Bình Chánh và huyện Cần Giờ đã tổ chức kiểm tra hiện trường, di dời hộ dân bị ảnh hưởng và các phương tiện, trang thiết bị, vật liệu xây dựng ra khỏi vị trí sạt lở; thông báo người dân trong khu vực sạt lở để có biện pháp phòng, tránh; triển khai rào chắn và báo hiệu cảnh báo không cho người dân và phương tiện qua lại trong khu vực, tiếp tục theo dõi diễn biến khu vực sạt lở trên để có hướng xử lý kịp thời.

- Thường trực Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn Thành phố đã có Công văn số 39/PCTT ngày 03 tháng 4 năm 2020 cảnh báo các đơn vị và địa phương nguy cơ sạt lở bờ sông, kênh, rạch, bờ biển và chủ động thực hiện các biện pháp phòng, chống, ứng phó; đồng thời, đã phối hợp với các địa phương đơn vị liên quan kiểm tra và có Báo cáo số 92/BC-PCTT ngày 03 tháng 9 năm 2020 về kết quả kiểm tra, rà soát các vị trí sạt lở bờ sông, kênh, rạch nguy hiểm và đặc biệt nguy hiểm trên địa bàn Thành phố năm 2020. Ngày 19 tháng 11 năm 2020, Ủy ban nhân dân Thành phố đã có Công văn số 4410/UBND-KT về công bố danh mục các vị trí sạt lở bờ sông, kênh, rạch nguy hiểm và đặc biệt nguy hiểm trên địa bàn Thành phố năm 2020; theo đó, hiện nay trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh có 35 vị trí sạt lở đất bờ sông, kênh, rạch (14 vị trí đặc biệt nguy hiểm và 21 vị trí nguy hiểm) với tổng cộng khoảng 1.353 hộ dân bị ảnh hưởng.

4. Mưa giông, lốc xoáy, cây xanh ngã đổ

a) Tình hình sự cố

Trong năm 2020, trên địa bàn Thành phố đã xảy ra 09 đợt mưa giông, lốc xoáy tại Quận 6, Quận 10, quận Gò vấp, huyện Nhà Bè và huyện Cần Giờ gây thiệt hại: 02 người chết; làm ngã đổ 81 cây xanh các loại; tốc mái và hư hỏng nhẹ 17 căn nhà, 18 phòng trọ, 01 trường học và 01 xe gắn máy, cụ thể:

- Quận 6: xảy ra 01 đợt mưa giông, lốc xoáy vào ngày 31 tháng 10 năm 2020 trên địa bàn Phường 10, làm tốc mái và sập 01 dãy tường của 08 phòng trọ, Trường THPT Bình Phú bị tốc mái tole 01 dãy 05 phòng học, 10 phòng học bị vỡ cửa kính, la phông và hư hại một số trang thiết bị phục vụ công tác giảng dạy của nhà trường; ngã đổ 50 cây xanh do Trung tâm Quản lý hạ tầng kỹ thuật Thành phố quản lý và 15 cây xanh do địa phương quản lý.

- Quận 10 xảy ra 02 đợt mưa giông kèm gió giật mạnh:

+ Ngày 13 tháng 6 năm 2020 trên địa bàn Phường 11, 15 xảy ra giông, gió làm ngã đổ 13 cây xanh các loại gây tử vong 01 người.

+ Ngày 24 tháng 9 năm 2020 trên địa bàn Phường 5 xảy ra mưa to kèm gió mạnh làm bật gốc ngã đổ 01 cây xanh gây tử vong 01 người, làm hư hỏng 01 xe gắn máy.

- Quận Gò Vấp xảy ra 02 đợt mưa giông, lốc xoáy:

+ Ngày 19 tháng 5 năm 2020 trên địa bàn Phường 10, 11, 12, 14 và 17 xảy ra giông, gió làm tốc mái 01 căn nhà, ngã đổ 02 cây xanh.

+ Ngày 07 tháng 8 năm 2020 trên địa bàn Phường 17 xảy ra mưa lớn kèm giông lốc làm ngã đổ 01 cây xanh và làm hư hỏng hệ thống cống thoát nước D1500 với chiều dài 06m.

- Huyện Nhà Bè: xảy ra 02 đợt mưa giông, lốc xoáy (vào ngày 07 tháng 6 năm 2020 và ngày 02 tháng 8 năm 2020) trên địa bàn xã Hiệp Phước làm tốc mái, hư hỏng 14 căn nhà, 01 tivi và 01 tủ lạnh.

- Huyện Cần Giờ: xảy ra 02 đợt mưa giông, lốc xoáy (vào ngày 30 tháng 6 năm 2020 và ngày 03 tháng 8 năm 2020) trên địa bàn thị trấn Cần Thạnh làm tốc mái 02 căn nhà và 10 phòng trọ.

b) Công tác ứng phó, khắc phục hậu quả

- Ngay sau khi xảy ra sự cố, Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn Quận 6, Quận 10, Quận Gò vấp, huyện Nhà Bè và huyện Cần Giờ đã khẩn trương chỉ đạo các phường, xã huy động lực lượng tại chỗ khắc phục sự cố, chốt chặn, tổ chức phân luồng giao thông, giải quyết sự cố cây xanh ngã đổ, hỗ trợ dọn dẹp, di dời các trang thiết bị tại Trường Trung học phổ thông Bình Phú, Quận 6 đến nơi bảo đảm an toàn; hỗ trợ các gia đình người dân khắc phục sửa chữa lại nhà ở để sớm ổn định cuộc sống; khẩn trương đánh giá mức độ thiệt hại của các nhà bị ảnh hưởng để đề xuất mức hỗ trợ theo quy định, thăm hỏi, động viên và hỗ trợ cho gia đình có người bị nạn do cây xanh ngã đổ.

- Đối với sự cố do mưa giông, lốc xoáy xảy ra tại địa bàn Quận 6: sáng ngày 02 tháng 11 năm 2020, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Võ Văn Hoan đã cùng với các Sở, ngành Thành phố và Ủy ban nhân dân Quận 6 kiểm tra hiện trường và chỉ đạo công tác khắc phục sự cố do mưa giông, lốc xoáy trên địa bàn Quận 6 (Văn phòng Ủy ban nhân dân Thành phố có Thông báo số 811/TB-VP ngày 04 tháng 11 năm 2020).

- Ngoài ra, theo báo cáo của Công ty TNHH MTV Công viên Cây xanh Thành phố tại Công văn số 2151/BC-CVCX ngày 25 tháng 12 năm 2020: trong năm 2020 trên địa bàn Thành phố có 319 cây xanh ngã đổ, 603 cây bị gãy nhánh, 208 cây nghiêng cần chống sửa, bị thương 13 người, hư hỏng xe ô tô, xe máy, trụ đèn chiếu sáng, ảnh hưởng đến một số nhà dân. Công ty TNHH MTV Công viên Cây xanh Thành phố đã khẩn trương bố trí lực lượng, phương tiện cưa cắt, thu gom cây xanh khi bị ngã đổ đảm bảo giao thông đi lại thông suốt.

5. Hạn hán, xâm nhập mặn:

a) Về tình hình thủy văn, xâm nhập mặn trên các sông, kênh, rạch trên địa bàn Thành phố trong năm 2020

Qua kết quả thống kê số liệu độ mặn đo được tại các trạm đo, tình hình diễn biến mặn năm 2020 bắt đầu đạt đỉnh mặn tại trạm đo Mũi Nhà Bè vào giữa tháng 02/2020 (từ 11/02 đến 20/02), cao hơn mặn tháng 02/trung bình nhiều năm (TBNN) là 1,01‰. Sau đó mặn tiếp tục thâm nhập sâu vào hệ thống sông kênh rạch nội đồng Thành phố và đạt đỉnh mặn tại hầu hết tất cả các trạm trong khoảng từ giữa đến cuối tháng 4 (trạm đo tại Mũi Nhà Bè tuy không đạt đỉnh nhưng giá trị mặn cũng đạt 12,35‰, cao hơn mặn tuần III tháng 4/TBNN 0,95‰, xấp xỉ giá trị cao nhất 13,61‰).

Sau khi đạt đỉnh mặn, tình hình diễn biến mặn từ tháng 5 bắt đầu giảm dần khi bước vào mùa mưa. Đến thời điểm đầu tháng 6 năm 2020 độ mặn ở hầu hết tất cả các trạm đo đều đã giảm xuống dưới 1,00‰ (riêng trạm đo tại Mũi Nhà Bè đạt giá trị 1,74‰).

b) Về kết quả triển khai công tác phòng, chống hạn, xâm nhập mặn, cung cấp nước phục vụ sản xuất nông nghiệp vụ Đông Xuân năm 2020

Thực hiện chỉ đạo của Ủy ban nhân dân Thành phố tại Công văn số 1038/VP-KT ngày 14 tháng 02 năm 2020 về việc triển khai thực hiện Chỉ thị số 04/CT-TTg ngày 22 tháng 01 năm 2020 của Thủ tướng Chính phủ về việc triển khai các giải pháp cấp bách phòng chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn; Kế hoạch số 5353/KH-UBND ngày 24 tháng 12 năm 2019 của Ủy ban nhân dân Thành phố về tăng cường thực hiện các giải pháp thủy lợi phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn, phục vụ sản xuất nông nghiệp và dân sinh, mùa khô năm 2019 - 2020 trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh. Ngay từ đầu năm 2020, Thường trực Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn Thành phố (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) đã chủ động xây dựng Kế hoạch về phòng, chống hạn hán, xâm nhập mặn đảm bảo việc cấp nước phục vụ sản xuất nông nghiệp trên địa bàn Thành phố năm 2020 (Kế hoạch số 70/KH-SNN ngày 10 tháng 01 năm 2020); đồng thời, ban hành Hướng dẫn về giải pháp trồng trọt, chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản trước tình hình hạn hán, xâm nhập mặn vụ Hè Thu năm 2020 trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh (Hướng dẫn số 381/HD-SNN ngày 27 tháng 02 năm 2020).

II. KẾT QUẢ THỰC HIỆN CÔNG TÁC NĂM 2020

1. Công tác chỉ đạo, điều hành

a) Thường trực Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn Thành phố tham mưu Ủy ban nhân dân Thành phố trình Thành Ủy ban hành Kế hoạch số 367/KH-TU ngày 27 tháng 5 năm 2020 về việc triển khai thực hiện Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 24 tháng 3 năm 2020 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai.

b) Thường trực Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn Thành phố phối hợp với các sở, ngành, đơn vị Thành phố và quận - huyện trình Ủy ban nhân dân Thành phố ban hành 35 văn bản để chỉ đạo, điều hành công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh (Chi tiết theo phụ lục II đính kèm).

c) Thường trực Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn Thành phố phối hợp với các sở, ngành, đơn vị Thành phố và quận - huyện trình Ủy ban nhân dân Thành phố:

+ Quyết định sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy định về quản lý, thu - nộp, sử dụng, quyết toán Quỹ Phòng chống thiên tai Thành phố ban hành kèm theo Quyết định số 36/2015/QĐ-UBND ngày 24 tháng 7 năm 2015 của Ủy ban nhân dân Thành phố (Tờ trình số 2875/TTr-SNN ngày 21 tháng 12 năm 2020).

+ Quyết định sửa đổi, bổ sung một số điều của Quyết định số 2525/QĐ-UBND ngày 28 tháng 5 năm 2015 của Ủy ban nhân dân Thành phố về việc thành lập Quỹ Phòng chống thiên tai Thành phố (Tờ trình số 2224/TTr-SNN ngày 28 tháng 9 năm 2020).

+ Chấp thuận chủ trương triển khai thực hiện các nhiệm vụ thường xuyên, nâng cao nhận thức cộng đồng về phòng chống thiên tai của Văn phòng Thường trực Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn Thành phố từ nguồn Quỹ Phòng chống thiên tai Thành phố năm 2021 (Tờ trình số 149/PCTT ngày 25 tháng 11 năm 2020 và Tờ trình số 174/TTr-PCTT ngày 31 tháng 12 năm 2020).

+ Gia hạn thu Quỹ Phòng chống thiên tai Thành phố năm 2020 (Công văn số 172/PCTT ngày 25 tháng 12 năm 2020).

+ Chấp thuận chủ trương đầu tư dự án Xây dựng kè chống sạt lở bờ sông Đồng Nai, khu phố 3, phường Thạnh Mỹ Lợi, Quận 2 (Công văn số 07/PCTT ngày 10 tháng 01 năm 2020).

+ Chấp thuận chủ trương thực hiện tu sửa gia cố khắc phục do ảnh hưởng giông lốc tại Trường THPT Bình Phú, Quận 6 (Công văn số 152/PCTT ngày 30 tháng 11 năm 2020).

+ Giải quyết khó khăn, vướng mắc trong việc cấp kinh phí từ Quỹ Phòng chống thiên tai Thành phố để sửa chữa hư hỏng xy lanh thủy lực cống Đá Hàn tại phường Thạnh Lộc, Quận 12 (Công văn số 140/PCTT ngày 10 tháng 11 năm 2020).

+ Chỉ đạo thực hiện công tác đảm bảo an toàn công trình phòng chống thiên tai trong mùa mưa lũ năm 2020 và dịp tết Nguyên đán Tân Sửu năm 2021 (Báo cáo số 164/BC-PCTT ngày 16 tháng 12 năm 2020).

+ Ban hành Kế hoạch tổng thể Phòng, chống sạt lở bờ sông, bờ biển đến năm 2030 trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh (Tờ trình số 2911/TTr-SNN ngày 23 tháng 12 năm 2020).

+ Kiện toàn nhân sự Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn Thành phố (Tờ trình số 173/TTr-SNN ngày 30 tháng 12 năm 2020).

d) Thường trực Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn Thành phố phối hợp với các sở, ngành, đơn vị Thành phố và quận - huyện ban hành:

- Báo cáo tổng kết công tác phòng, chống, ứng phó thiên tai và tìm kiếm cứu nạn năm 2019 và Kế hoạch năm 2020 (Báo cáo số 10/BC-PCTT ngày 15 tháng 01 năm 2019 và Kế hoạch số 11/KH-PCTT ngày 15 tháng 01 năm 2020).

- Báo cáo hoạt động thu - chi Quỹ phòng chống thiên tai Thành phố năm 2019 (Báo cáo số 16/BC-QPCTT ngày 23 tháng 3 năm 2020).

- Kế hoạch nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng của Thành phố năm 2020 (Kế hoạch số 13/KH-PCTT ngày 06 tháng 02 năm 2020).

- Báo cáo tiến độ đầu tư xây dựng các công trình phòng, chống thiên tai trên địa bàn các quận - huyện từ nguồn Ngân sách Thành phố và nguồn Quỹ Phòng chống thiên tai Thành phố (Báo cáo số 33/BC-PCTT ngày 16 tháng 3 năm 2020).

- Báo cáo kết quả kiểm tra an toàn công trình thủy lợi, công trình phòng chống thiên tai trước mùa mưa lũ năm 2020 (Báo cáo số 116/BC-SNN ngày 19 tháng 6 năm 2020).

- Báo cáo kết quả kiểm tra, rà soát các vị trí sạt lở bờ sông, kênh, rạch nguy hiểm và đặc biệt nguy hiểm trên địa bàn Thành phố năm 2020 (Báo cáo số 92/BC-PCTT ngày 03 tháng 9 năm 2020).

- Báo cáo kết quả thực hiện Thông tư số 26/2009/TT-BNN ngày 11 tháng 5 năm 2020 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hướng dẫn về cơ cấu tổ chức nguồn kinh phí và chế độ thù lao đối với Lực lượng Quản lý đê nhân dân trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh (Báo cáo số 121/BC-PCTT ngày 14 tháng 10 năm 2020).

- Báo cáo kết quả xây dựng và củng cố lực lượng xung kích phòng chống thiên tai cấp xã (Báo cáo số 161/PCTT ngày 11 tháng 12 năm 2020).

- Báo cáo kết quả Kế hoạch thực hiện Chiến lược quốc gia phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai đến năm 2020 của Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2016 - 2020 (Báo cáo 162/BC-PCTT ngày 14 tháng 12 năm 2020).

2. Công tác tập huấn, huấn luyện, tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng về phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn

a) Công an Thành phố

- Xây dựng chương trình công tác tuyên truyền và xây dựng phong trào toàn dân tham gia cứu nạn cứu hộ giai đoạn 2020 - 2025 trong lực lượng Công an Thành phố.

- Tổ chức 03 lớp tập huấn: tập huấn về phòng, chống tai nạn đuối nước cho cán bộ chiến sỹ và con cán bộ chiến sỹ trong lực lượng Công an Thành phố có khoảng 260 người tham gia; tập huấn nâng cao nghiệp vụ cứu nạn, cứu hộ năm 2020 cho 310 cán bộ chiến sỹ trực tiếp làm công tác cứu nạn, cứu hộ; tập huấn nâng cao nghiệp vụ về quản lý sử dụng và bảo quản bảo dưỡng phương tiện cứu nạn, cứu hộ cho 93 cán bộ chiến sỹ.

b) Bộ Tư lệnh Thành phố

Tổ chức huấn luyện chuyên ngành cứu hộ - cứu nạn phổ thông theo Hướng dẫn 591/HD-BTM ngày 24 tháng 01 năm 2013 của Bộ Tham mưu Quân khu 7.

c) Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Thành phố

- Huấn luyện các phương pháp tìm kiếm cứu nạn trên biển, bơi cứu vớt người trên biển và 05 biện pháp cơ bản sơ cứu người bị nạn.

- Phối hợp với huyện Cần Giờ tổ chức 15 buổi tuyên truyền cho 740 người dân trong địa bàn Bộ đội Biên phòng về bão, áp thấp nhiệt đới; tin thời tiết nguy hiểm trên biển, công tác phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn.

- Tổ chức 16 buổi tuyên truyền cho 750 người về tin bão, áp thấp nhiệt đới, tin thời tiết nguy hiểm trên biển, công tác phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn.

- Tổ chức 04 lớp tập huấn nâng cao nhận thức cộng đồng về phòng chống thiên tai cho 410 cán bộ, chiến sĩ và ngư dân của huyện Cần Giờ.

d) Trung tâm Thông tin Triển lãm (Sở Văn hóa và Thể thao)

Thiết kế in ấn 400 tập tiểu phẩm phát hành cho Đội tuyên truyền lưu động 24 quận - huyện, tổ chức cuộc thi sáng tác tiểu phẩm tuyên truyền và biểu diễn phục vụ nhân dân, thi công trang trí tuyên truyền cổ động tại các đường chính và 05 cửa ngõ Thành phố.

đ) Đài Thông tin duyên hải Thành phố

Trong năm 2020, Đài Thông tin duyên hải Thành phố thực hiện 32 Chương trình "thông tin duyên hải phòng, chống thiên tai và nâng cao nhận thức cộng đồng" cho các ngư dân khai thác hải sản, thuyền viên trên tàu vận tải, công nhân giàn khoan, các phương tiện khác trên biển.

e) Văn phòng Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn Thành phố:

- Phối hợp với Đài Tiếng nói nhân dân Thành phố xây dựng và phát sóng 104 số tuyên truyền phổ biến kiến thức về các biện pháp, kỹ năng phòng, tránh, ứng phó thiên tai nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng; 64 số tuyên truyền, hướng dẫn ngư dân và người dân sống trên đảo tại các khu vực ven biển các biện pháp phòng, tránh, ứng phó với bão, áp thấp nhiệt đới; thông tin các chương trình, chính sách pháp luật hỗ trợ ngư dân phòng, tránh và khắc phục thiệt hại thiên tai.

- Phối hợp với Đài Truyền hình Thành phố xây dựng và phát sóng 15 chương trình tuyên truyền, phổ biến kiến thức, nâng cao nhận thức cộng đồng về phòng chống thiên tai.

3. Công tác chống ngập

a) Trung tâm Quản lý Hạ tầng kỹ thuật Thành phố (Sở Xây dựng) đã triển khai các biện pháp nhằm xóa, giảm ngập trên địa bàn Thành phố như:

- Tổ chức duy tu, nạo vét, sửa chữa hệ thống thoát nước: đã nạo vét 613,6km lòng cống thoát nước, 7,5km kênh rạch; nạo vét 30.678 hầm ga, 172.389 máng của hầm ga thu nước; sửa chữa 2.703 hầm ga, 3.095 miệng thu nước hầm ga, 974 máng lưỡi của hầm ga, lưới chắn rác; thay 556m cống bị xuống cấp có khả năng sụp, 7.571 nắp hầm ga, 4.413 khuôn hầm ga và nâng 779 khuôn hầm ga.

- Vận hành 345 van ngăn triều, 34 trạm bơm với 39 máy bơm cố định và di động (công suất từ 168m³/h đến 84.000 m³/h, tổng công suất 302.880 m³/h) cùng với việc vận hành đồng bộ 05 cống kiểm soát triều lớn (Bình Triệu, Bình Lợi, Rạch Lăng, Rạch Nhảy - Ruột Ngựa, Nhiêu Lộc - Thị Nghè, vận hành trạm bơm tại đường Nguyễn Hữu Cảnh để hỗ trợ chống ngập), đảm bảo theo quy trình và an toàn, phát huy hiệu quả chống ngập do triều.

- Tổ chức công tác vận hành trạm bơm chống ngập tại tuyến đường Nguyễn Hữu Cảnh có công suất 27.000 m³/h đến 96.000 m³/h do Công ty cổ phần Tập đoàn Công nghiệp Quang Trung thực hiện.

b) Trong năm 2020, Ủy ban nhân dân Thành phố đã chấp thuận chủ trương đầu tư 111 công trình phòng chống thiên tai, tiêu thoát nước, ngăn triều cường, phòng chống ngập úng, sạt lở; trong đó có 46 công trình từ nguồn Ngân sách Thành phố và 65 công trình từ nguồn Quỹ Phòng chống thiên tai Thành phố. Đồng thời, Thường trực Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn Thành phố phối hợp các đơn vị, địa phương thường xuyên rà soát các vị trí đê, kè, bờ bao có khả năng bị tràn, xung yếu, kịp thời phối hợp các đơn vị gia cố để hạn chế tình trạng xâm nhập triều gây ngập úng.

4. Công tác tìm kiếm cứu nạn, cứu hộ

a) Sự cố tàu VIETSUN INTEGRITY (quốc tịch: Việt Nam, chủ tàu: Công ty cổ phần Nhật Việt, trọng tải: 8.015 tấn, chở 293 container) bị chìm tại khu vực phao 28 (thượng lưu mũi An Thạnh) vào ngày 19 tháng 10 năm 2019 trên luồng Sài Gòn - Vũng Tàu thuộc địa bàn huyện Cần Giờ đã được các cơ quan chức năng tiếp tục xử lý trong năm 2020.

Đến ngày 07 tháng 4 năm 2020, việc xử lý trục vớt tàu kết thúc và Thường trực Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn Thành phố đã có Công văn số 43/PCTT ngày 09 tháng 4 năm 2020 báo cáo Văn phòng Ủy ban Quốc gia ứng phó sự cố, thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn về việc hoàn thành công tác di dời xác tàu Vietsun Integrity ra khỏi tuyến luồng hàng hải Sài Gòn - Vũng Tàu.

b) Trong năm 2020, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Thành phố đã điều động 118 lượt phương tiện với 556 lượt cán bộ chiến sỹ tham gia phối hợp với chính quyền địa phương và các lực lượng tại chỗ tổ chức tìm kiếm cứu nạn các sự vụ tai nạn trên sông, trên biển.

5. Công tác thu Quỹ Phòng chống thiên tai Thành phố

- Ngày 19 tháng 12 năm 2020, Ủy ban nhân dân Thành phố đã ban hành Kế hoạch số 4883/KH-UBND về thu Quỹ Phòng chống thiên tai Thành phố năm 2020. Hiện nay, Văn phòng Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn Thành phố và Ủy ban nhân dân các quận - huyện đang triển khai thu Quỹ Phòng chống thiên tai năm 2020. Đồng thời, có Công văn số 172/PCTT ngày 25 tháng 12 năm 2020 đề xuất Ủy ban nhân dân Thành phố gia hạn thu Quỹ Phòng chống thiên tai đến hết 31 tháng 3 năm 2021.

- Ngoài ra, thường xuyên rà soát, cập nhật, giải quyết các vấn đề liên quan đến công tác thu Quỹ Phòng chống thiên tai trên địa bàn Thành phố năm 2020.

6. Công tác thường xuyên, định kỳ

- Chuẩn bị các tài liệu và nội dung để Ủy ban nhân dân Thành phố tổ chức Hội nghị tổng kết công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn năm 2019 và triển khai kế hoạch năm 2020 vào ngày 25 tháng 4 năm 2020.

- Tiến hành thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về phòng, chống thiên tai tại 09 quận, huyện theo Công văn số 2110/UBND-KT ngày 09 tháng 6 năm 2020 của Ủy ban nhân dân Thành phố và Kế hoạch số 2375/KH-SNN ngày 19 tháng 10 năm 2020 của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Đồng thời, tổng hợp báo cáo Ủy ban nhân dân Thành phố, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn theo yêu cầu (Báo cáo số 03/BC-SNN ngày 06 tháng 01 năm 2021).

- Đề nghị các đơn vị được cấp biển xe hộ đê thực hiện Thông tư liên tịch số 04/2012/TTLT-BCA-BCT của Bộ Công an và Bộ Công thương quy định về thiết bị phát tín hiệu của xe được quyền ưu tiên.

- Thường xuyên kiểm tra và báo cáo tiến độ đầu tư xây dựng các công trình phòng, chống thiên tai trên địa bàn các quận, huyện từ nguồn Ngân sách Thành phố và nguồn Quỹ Phòng chống thiên tai Thành phố.

- Văn phòng Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn Thành phố tổ chức trực ban thường xuyên để theo dõi diễn biến của thời tiết, thiên tai kịp thời triển khai các biện pháp phòng, chống, ứng phó đạt hiệu quả. Tổ chức cập nhật các bản tin về phòng chống thiên tai trên website Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn Thành phố.

III. NHẬN XÉT, ĐÁNH GIÁ

1. Những mặt tích cực

- Trong năm 2020, tình hình thiên tai tiếp tục diễn biến bất thường và phức tạp: đã có 04 đợt triều cường cao (trong đó 02 đợt trên báo động cấp II và 02 đợt trên báo động cấp III), riêng đợt triều cường giữa tháng 11 năm 2020, đỉnh triều tại trạm Phú An đạt 1,71m (xuất hiện lúc 18 giờ 00, ngày 16 tháng 11 năm 2020); các đợt triều cường dâng cao kết hợp mưa lớn đã gây ngập úng cục bộ tại một số tuyến đường trũng thấp trên địa bàn Thành phố. Tình hình sạt lở, mưa giông, lốc xoáy vẫn tiếp tục diễn ra ảnh hưởng thiệt hại đến một số quận - huyện. Tuy nhiên, Ủy ban nhân dân Thành phố đã kịp thời chỉ đạo các sở, ngành, đơn vị, địa phương chủ động triển khai các phương án phòng, tránh, ứng phó nhằm giảm thiểu tối đa thiệt hại do thiên tai gây ra.

- Do có sự chủ động, chỉ đạo sát sao, kịp thời và quyết liệt của Thành ủy và Ủy ban nhân dân Thành phố, sự phối hợp chặt chẽ và đồng bộ giữa Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn Thành phố, các quận - huyện, sự tham gia phối hợp có hiệu quả của các sở, ngành liên quan. Đặc biệt, nhờ sự quyết tâm chỉ đạo kịp thời và chủ động theo phương châm “bốn tại chỗ” và “ba sẵn sàng” trong tổ chức phòng tránh, ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai của chính quyền địa phương đã góp phần làm giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra trong thời gian ngắn nhất.

- Hệ thống văn bản pháp luật như: Luật Phòng chống thiên tai và các Nghị định, Thông tư hướng dẫn đang ngày càng được hoàn chỉnh chi tiết, cụ thể; từ đó Thành phố đã xây dựng bổ sung, điều chỉnh các văn bản quy phạm pháp luật của Thành phố giúp cho công tác phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn trên địa bàn Thành phố ngày càng phù hợp với thực tiễn và đạt hiệu quả cao hơn.

- Thường xuyên củng cố, kiện toàn Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn các cấp, các ngành để kịp thời chỉ đạo, điều hành thực hiện hiệu quả nhiệm vụ phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn ở mỗi cấp, mỗi ngành.

- Trong năm 2020, Thành phố đã tập trung ưu tiên triển khai đầu tư các công trình chống ngập, chống sạt lở, đẩy nhanh tiến độ các công trình phòng, chống thiên tai, đê bao kết hợp giao thông nông thôn, góp phần hạn chế mức độ ảnh hưởng và thiệt hại do thiên tai gây ra so với cùng kỳ năm trước. Ngay trước mùa mưa bão, Ủy ban nhân dân Thành phố đã chỉ đạo các cấp, các ngành bổ sung hoàn chỉnh và triển khai các phương án phòng, chống, ứng phó thiên tai trong điều kiện có dịch bệnh từ cấp Thành phố đến quận - huyện, phường - xã - thị trấn, song song với các kịch bản tổ chức sơ tán, di dời dân đến nơi an toàn khi xảy ra thiên tai; tổ chức kiểm tra hiện trạng của các công trình thủy lợi, phòng chống thiên tai đảm bảo an toàn trước, trong và sau mùa mưa bão; kịp thời triển khai xử lý ngay những vị trí xung yếu, xuống cấp để phòng, chống ảnh hưởng của thiên tai.

- Trong năm qua các cấp, các ngành, đặc biệt là Ủy ban nhân dân các quận - huyện, phường - xã - thị trấn tại các khu vực xung yếu, trũng thấp ven sông, kênh, rạch thường xuyên bị ảnh hưởng của thiên tai đã kịp thời triển khai và huy động cả hệ thống chính trị ở địa phương, cơ sở thực hiện đồng bộ, kịp thời và nghiêm túc các kế hoạch phòng, tránh, ứng phó thiên tai đạt hiệu quả. Khi có thiệt hại do thiên tai gây ra, Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn Thành phố, các sở, ngành, quận - huyện, phường - xã - thị trấn đã kịp thời huy động lực lượng, vật tư, kinh phí nhanh chóng khắc phục với tinh thần tránh nhiệm cao, giúp nhân dân khắc phục hậu quả, ổn định sản xuất, đời sống trong thời gian sớm nhất.

- Thành phố chú trọng công tác tăng cường thông tin, tuyên truyền, cảnh báo kịp thời bằng các hình thức thích hợp để nâng cao ý thức trách nhiệm, tự giác của cộng đồng chủ động phòng, tránh, ứng phó thiên tai trên địa bàn Thành phố đạt hiệu quả, như: tập huấn, diễn tập, các chương trình phát thanh, truyền hình.

2. Một số hạn chế, tồn tại

- Hiện nay, vẫn còn nhiều bờ bao bằng đất đắp qua thời gian sử dụng bị xuống cấp, chân bờ bao sát bờ rạch, cao trình thấp, nguy cơ bể bờ, tràn bờ khi triều cường, nhất là các địa phương như quận 12, quận Thủ Đức, Bình Thạnh, huyện Hóc Môn, huyện Củ Chi. Một số tuyến đường, hẻm khu vực nội thị chưa được đầu tư hệ thống cống thoát nước hoặc các tuyến cống cũ qua thời gian sử dụng đã bị xuống cấp, sụp, lún, tắc nghẽn, khẩu độ cống cũ không đủ đáp ứng lưu lượng thoát nước khi có mưa lớn gây ngập úng, ảnh hưởng đến đời sống, sinh hoạt và sản xuất của Nhân dân trên địa bàn Thành phố.

- Một số địa phương triển khai thực hiện các công trình phòng chống thiên tai còn chậm, chưa thật sự chủ động tháo gỡ vướng mắc, khó khăn nhằm đẩy nhanh tiến độ và đảm bảo thủ tục đầu tư xây dựng công trình nên chưa phát huy tác dụng ngăn triều vào các đợt triều cường, mưa lớn đã được dự báo. Một số dự án thoát nước, dự án chống sạt lở, công trình thủy lợi thi công chưa đạt tiến độ đề ra do gặp khó khăn về công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, chưa phê duyệt đơn giá đền bù cho một số dự án, dẫn đến tiến độ đầu tư kéo dài.

- Các dự án công trình thủy lợi, đê điều sau khi hoàn thành, các chủ đầu tư chưa thực hiện bàn giao cho đơn vị có chuyên ngành để quản lý, vận hành, khai thác và duy tu, sửa chữa thường xuyên nên một số hạng mục công trình nhanh xuống cấp, một số đoạn bờ bao bị sụp lún, sạt lở hàm ếch, cửa van cống hư hỏng nên chưa phát huy hiệu quả phòng chống triều cường, xả lũ như Dự án công trình thủy lợi bờ hữu ven sông Sài Gòn (Nam - Bắc rạch Tra) do Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị Thành phố làm chủ đầu tư.

- Tình trạng san lấp, xây dựng lấn chiếm hành lang an toàn bảo vệ bờ sông, kênh, rạch chưa được xử lý triệt để đã làm gia tăng tải trọng sát mép bờ sông, làm thu hẹp dòng chảy dẫn đến gia tăng lưu tốc dòng chảy, biến đổi dòng chảy cục bộ, xuất hiện hàm ếch dẫn đến sạt lở đất, ảnh hưởng đến an toàn đê điều.

- Tình trạng xả rác thải, chất thải gây bồi lắng, tắc nghẽn, ô nhiễm môi trường của các tuyến sông, kênh, rạch vẫn diễn ra tại một số địa phương; tình trạng lục bình phát triển dày đặc cũng gây tắc nghẽn dòng chảy các tuyến sông, kênh, rạch.

- Các phương tiện, trang thiết bị phục vụ công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn hiện có chưa đủ về số lượng, công suất, công năng so với nhu cầu thực tế trong công tác tìm kiếm cứu nạn, cứu hộ, đặc biệt còn thiếu các phương tiện chuyên dụng phục vụ cho việc cứu hộ, cứu nạn trên cao, trên biển, dưới hầm, cứu sập các công trình lớn như ca nô, xe phá dỡ, thiết bị dò tìm nạn nhân dưới nước, trong công trình sập đổ... Nguồn kinh phí đầu tư cho chương trình này còn gặp nhiều khó khăn về cơ chế, chính sách.

IV. PHƯƠNG HƯỚNG, NHIỆM VỤ TRỌNG TÂM TRIỂN KHAI TRONG NĂM 2021

1. Triển khai xây dựng Kế hoạch phòng chống thiên tai trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2021 - 2025 (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có Công văn số 2195/SNN-KHTC ngày 22 tháng 9 năm 2020 và Công văn số 2538/SNN-KHTC ngày 06 tháng 11 năm 2020 đề xuất Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh chủ trương triển khai xây dựng kế hoạch). Xây dựng Chỉ thị về tăng cường công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn năm 2021 trên địa bàn Thành phố.

2. Tiếp tục triển khai thực hiện Luật Phòng chống thiên tai và các văn bản dưới luật; Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 24 tháng 3 năm 2020 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai; Kế hoạch số 367-KH/TU ngày 27 tháng 5 năm 2020 của Thành ủy và Công văn số 2489/UBND-KT ngày 02 tháng 7 năm 2020 của Ủy ban nhân dân Thành phố. Đồng thời, triển khai Nghị quyết số 76/NQ-CP ngày 18 tháng 6 năm 2018 của Chính phủ về công tác phòng, chống thiên tai và Kế hoạch số 5570/KH-UBND ngày 11 tháng 12 năm 2018 của Ủy ban nhân dân Thành phố về thực hiện Nghị quyết số 76/NQ-CP ngày 18 tháng 6 năm 2018 của Chính phủ về công tác phòng, chống thiên tai; trong đó, chú trọng lồng ghép kế hoạch phòng chống thiên tai vào quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố.

3. Rà soát, sửa đổi, xây dựng bổ sung các văn bản pháp luật về phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn trên địa bàn Thành phố. Thường xuyên kiện toàn Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn các cấp, các ngành khi có thay đổi nhân sự để đảm bảo kịp thời công tác chỉ đạo, chỉ huy, điều hành phòng chống, ứng phó thiên tai và tìm kiếm cứu nạn trên địa bàn; đồng thời, phù hợp với quy định tại Nghị định số 160/2018/NĐ-CP ngày 29 tháng 11 năm 2018 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Phòng, chống thiên tai.

4. Tổ chức Hội nghị tổng kết công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn năm 2020, xây dựng Kế hoạch về công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn năm 2021 trên địa bàn Thành phố.

5. Rà soát, bổ sung các phương án phòng, chống ứng phó thiên tai và tìm kiếm cứu nạn của Thành phố; trong đó, cập nhật số liệu các vị trí xung yếu, địa điểm an toàn di dời dân (trụ sở cơ quan Nhà nước, trường học, bệnh viện...), cập nhật bổ sung bản đồ di dời dân, hướng di chuyển đảm bảo nhanh chóng, an toàn; cập nhật, hoàn chỉnh Phương án ứng phó đối với các loại hình thiên tai có khả năng xảy ra trên địa bàn và không thể dự báo như lốc xoáy, giông sét...

6. Thường xuyên kiểm tra, rà soát các vị trí có nguy cơ sạt lở bờ sông, kênh, rạch và triển khai xây dựng kế hoạch, giải pháp phòng chống sạt lở đảm bảo an toàn cho dân cư theo Quyết định số 957/QĐ-TTg ngày 06 tháng 7 năm 2020 của Thủ tướng Chính phủ. Triển khai thực hiện Kế hoạch tổng thể Phòng, chống sạt lở bờ sông, bờ biển đến năm 2030 trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh.

7. Nâng cao chất lượng truyền tin, dự báo, cảnh báo thời tiết, thiên tai; đồng thời nâng cao năng lực ứng phó, xử lý khi xảy ra thiên tai. Nghiên cứu, ứng dụng các kỹ thuật dự báo, cảnh báo thiên tai trên địa bàn Thành phố phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành; đẩy mạnh xã hội hóa một số hoạt động khí tượng thủy văn, xây dựng hệ thống quan trắc chuyên dùng phòng, chống thiên tai.

8. Tiếp tục thực hiện kiểm tra, thanh tra các vi phạm pháp luật về đê điều, công trình thủy lợi, phòng chống thiên tai trên địa bàn theo Nghị định số 104/2017/NĐ-CP ngày 14 tháng 9 năm 2017 của Chính phủ Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phòng, chống thiên tai; khai thác và bảo vệ công trình thủy lợi; đê điều; Nghị định số 65/2019/NĐ-CP ngày 18 tháng 7 năm 2019 của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 104/2017/NĐ-CP ngày 14 tháng 9 năm 2017 của Chính phủ.

9. Quản lý, đầu tư, duy tu, đẩy nhanh tiến độ và đảm bảo chất lượng xây dựng các dự án, công trình trọng điểm về phòng, chống thiên tai, ngập lụt, sạt lở, thủy lợi để bảo vệ dân cư và ổn định sản xuất, kinh doanh; quản lý chặt chẽ, hạn chế việc san lấp kênh, rạch, ao, hồ, triển khai thực hiện có hiệu quả các dự án chống ngập đô thị tại Thành phố.

10. Triển khai kế hoạch và quy chế tìm kiếm cứu nạn, cứu hộ năm 2021 trên địa bàn Thành phố; trong đó cần lập kế hoạch quản lý, đầu tư trang bị bổ sung các phương tiện, trang thiết bị hiện đại, đủ công năng, công suất đáp ứng yêu cầu tìm kiếm cứu nạn, cứu hộ.

11. Tiếp tục triển khai chương trình nâng cao nhận thức cộng đồng về phòng chống thiên tai năm 2021 trên địa bàn Thành phố gắn với thực hiện tiêu chí 3.2. “Đảm bảo đủ điều kiện đáp ứng yêu cầu dân sinh và theo quy định về phòng, chống thiên tai tại chỗ” trong chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng Nông thôn mới, trong đó tập trung tuyên truyền, phổ biến kiến thức phòng, chống, ứng phó với thiên tai ở các khu vực xung yếu, đông dân cư. Tổ chức huấn luyện, diễn tập cho lực lượng tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn trên địa bàn Thành phố.

12. Đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị bảo đảm tiếp nhận, xử lý thông tin kịp thời, hỗ trợ ra quyết định phục vụ công tác chỉ đạo, chỉ huy ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai.

13. Triển khai tốt công tác quản lý, thu - chi, sử dụng, quyết toán Quỹ Phòng chống thiên tai Thành phố. Rà soát, cập nhật, sửa đổi các quy định về quản lý, sử dụng Quỹ Phòng chống thiên tai Thành phố đảm bảo thiết thực, tiết kiệm, hiệu quả và đúng quy định.

14. Phối hợp chặt chẽ với Công ty TNHH Một thành viên khai thác thủy lợi Dầu Tiếng - Phước Hòa và các đơn vị, địa phương liên quan trong việc vận hành điều tiết tích, xả lũ của hồ Dầu Tiếng hợp lý nhằm đảm bảo an toàn công trình, chủ động giảm lũ cho hạ du và nhiệm vụ cấp nước của hồ theo đúng quy định tại Quyết định số 1895/QĐ-TTg ngày 25 tháng 12 năm 2019 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành Quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Đồng Nai và Quyết định số 3474/QD-BNN-TCTL ngày 01 tháng 9 năm 2020 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc ban hành Quy trình vận hành hồ chứa nước Dầu Tiếng.

15. Triển khai thực hiện kế hoạch hành động ứng phó với biến đổi khí hậu trên địa bàn Thành phố theo chương trình mục tiêu quốc gia theo từng ngành, từng lĩnh vực.

16. Huy động mọi nguồn lực tài chính cho công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, cứu hộ. Thực hiện xã hội hóa, phát huy tốt phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm”, tinh thần trách nhiệm của người dân và doanh nghiệp đối với xã hội trong công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn.

17. Ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số và tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực phòng, chống thiên tai.

18. Tổ chức trực ban nghiêm túc 24/24 giờ để theo dõi thời tiết, thiên tai, tai nạn và tham mưu kịp thời các biện pháp phòng chống, ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai, tai nạn xảy ra trên địa bàn Thành phố.

Trên đây là báo cáo kết quả công tác phòng, chống thiên tai - tìm kiếm cứu nạn năm 2020 và phương hướng, nhiệm vụ triển khai năm 2021 của Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn Thành phố.

(Đính kèm:

- Phụ lục I: Bảng thống kê thiệt hại do thiên tai gây ra trên địa bàn Thành phố trong năm 2020;

- Phụ lục II: Danh mục các văn bản chỉ đạo của Ủy ban nhân dân Thành phố trong năm 2020;

- Phụ lục III: Bảng tổng hợp lượng mưa tại các trạm đo trên địa bàn Thành phố trong năm 2020)./.

PHỤ LỤC I:

BẢNG THỐNG KÊ THIỆT HẠI DO THIÊN TAI GÂY RA TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ TRONG NĂM 2020
(Kèm theo Báo cáo số 04/BC-PCTT ngày 13 tháng 01 năm 2021 của Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn Thành phố)

Ngoài ra theo báo cáo của Công ty TNHH MTV Công viên cây xanh Thành phố trong năm 2020 mưa giông và lốc xoáy đã làm ngã đổ 319 cây xanh.

PHỤ LỤC II:

DANH MỤC CÁC VĂN BẢN CHỈ ĐẠO CỦA ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ TRONG NĂM 2020
(Kèm theo Báo cáo số 04/BC-PCTT ngày 13 tháng 01 năm 2021 của Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn Thành phố)

PHỤ LỤC III:

BẢNG TỔNG HỢP LƯỢNG MƯA TẠI CÁC TRẠM ĐO TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ TRONG NĂM 2020
(Kèm theo Báo cáo số 04/BC-PCTT ngày 13 tháng 01 năm 2021 của Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn Thành phố)

ĐVT: mm