Tiêu chuẩn ngành 14TCN 22:2002 về quy phạm khống chế mặt bằng cơ sở trong công trình thủy lợi do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành
QUI PHẠM KHỐNG CHẾ MẶT BẰNG CƠ SỞ TRONG CÔNG TRÌNH THỦY LỢI
Survey Standards of Basic Horizontal Control Network for Hydraulic Engineering Projects
(Ban hành theo quyết định số: 04/2002/QĐ-BNN, ngày 07 tháng 01 năm 2002 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn)
1.1. Phạm vi ứng dụng.
Quy phạm khống chế mặt bằng cơ sở công trình thủy lợi chỉ qui định cho lưới hạng 4, giải tích 1, giải tích 2, đường chuyền cấp 1, cấp 2, nối từ lưới khống chế quốc gia (hạng 1, 2, 3), phục vụ khống chế cơ sở đo vẽ địa hình các công trình thủy lợi ở Việt Nam.
1.2. Hệ tọa độ.
1.2.1. Sử dụng hệ toạ độ VN2000, lấy Ellipsoid WGS 84 làm Ellipsoid thực dụng, bán trục lớn a = 6378,137 Km, độ dẹt α = 1/298.257223563.
1.2.2. Khi công trình ở những vùng hẻo lánh như biên giới, hải đảo, vùng sâu vùng xa chưa có lưới quốc gia, có thể áp dụng một trong hai trường hợp:
a. Sử dụng các máy thu GPS, đo tọa độ GPS trong hệ WGS 84 (hệ quốc tế) từ các điểm có tọa độ quốc gia ở xa, sau đó chuyển về hệ VN2000.
b. Giả định theo bản đồ 1:50.000 UTM đã được bổ sung năm 1996 - 1997 và chuyển về lưới chiếu Gauss, thống nhất toàn công trình và sau đó chuyển về VN2000.
1.3. Các phương pháp xây dựng lưới.
Lưới khống chế cơ sở trong công trình thủy lợi được xây dựng theo các phương pháp sau:
- Phương pháp tam giác đa giác;
- Phương pháp đường chuyền;
- Phương pháp GPS.
1.4. Điểm gốc của lưới.
Lưới khống chế cơ sở hạng 4 lấy điểm khống chế Nhà nước hạng 3 làm điểm gốc, lưới cấp 1 (giải tích 1, đường chuyền cấp 1) lấy điểm cơ sở hạng 4 làm gốc, lưới cấp 2 (giải tích 2, đường chuyền cấp 2) lấy điểm cấp 1 làm gốc.
1.5. Sai số về góc.
Sai số trung phương đo góc trong lưới cơ sở:
- Hạng 4: 2”5;
- Lưới giải tích 1: 5”;
- Lưới giải tích 2: 10”;
- Lưới đường chuyền cấp 1: 5”;
- Lưới đường chuyền cấp 2: 10”.
1.6. Sai số về cạnh.
1.6.1. Sai số trung phương tương đối đo cạnh gốc của các lưới qui định như sau:
- Lưới tam giác hạng 4: 
- Lưới giải tích 1: 
- Lưới giải tích 2: 
1.6.2. Sai số đo cạnh của lưới đường chuyền qui định:
- Đường chuyền hạng 4:
- Đường chuyền cấp 1:
- Đường chuyền cấp 2: 
1.7- Khu vực sử dụng.
1.7.1. Lưới tam giác hạng 4, giải tích 1, giải tích 2 bố trí thuận lợi ở các dạng sau:
- Khu vực đồi núi cao, nhiều đỉnh đồi độ phủ thực vật không cao;
- Khu vực tương đối bằng phẳng, ít nhà, khu dân cư, không cản trở hướng tuyến ngắm;
- Khu vực có diện tích rộng đều cả hai chiều X, Y.
1.7.2. Đường chuyền hạng 4, cấp 1, cấp 2 bố trí thuận lợi ở những khu vực:
- Khu vực thành phố, thị trấn;
- Khu vực xây dựng công trình, khai mỏ;
- Khu vực có nhiều làng xóm dày đặc;
- Dọc theo băng kênh, tuyến đập, đường.
1.8. Thuật ngữ dùng trong tiêu chuẩn.
a. Lưới tam giác dày đặc (TGDĐ): là xây dựng lưới dày đặc theo hình lưới.
b. Khóa tam giác dây (TGD): là xây dựng chuỗi tam giác nối nhau thành hình dây, có hai đối tượng gốc khống chế hai đầu (điểm gốc, đường đáy).
c. Lưới phù hợp (LPH): là lưới xây dựng xuất phát từ điểm hạng cao hơn khép về điểm hạng cao hơn khác.
d. Lưới khép kín (LKK): là lưới xuất phát từ một điểm hạng cao hoặc cạnh hạng cao, sau khi xây dựng lưới lại khép về chính nó.
e. Lưới điểm nút (LĐN): là lưới xây dựng bởi nhiều tuyến giao nhau tạo thành nhiều điểm nút (từ hai điểm nút trở lên).
f. Bình sai lưới nghĩa là sử dụng phương pháp số bình phương nhỏ nhất ([Pvv] = min) có thể theo điều kiện (phương pháp bình sai điều kiện), có thể theo ẩn số (phương pháp bình sai gián tiếp), có thể kết hợp hai phương pháp (bình sai điều kiện có ẩn số, bình sai gián tiếp có điều kiện) đảm bảo phân phối trị sai số tiệm tiến nhất trị thực của chúng vào kết quả đo, tăng độ chính xác của tài liệu địa hình.
g. Hệ thống định vị toàn cầu GPS (Global Positioning System): là hệ thống vô tuyến định vị được tạo ra từ một mạng lưới các vệ tinh và các trạm thu mặt đất (Máy thu GPS).
2. PHƯƠNG PHÁP TAM GIÁC, ĐA GIÁC (TG, ĐG)
2.1. Hình dạng lưới, khóa.
Lưới khống chế mặt bằng cơ sở xây dựng theo phương pháp TG, ĐG bao gồm các hình thức: lưới tam giác dày đặc, khóa tam giác, lưới tam giác đo cạnh, hoặc kết hợp các loại (Xem A.1 ở phụ lục A).
- Khoá tam giác có nhiều đồ hình: Khóa tam giác dây (Hình 7, 8, 9, 10, 11) đa giác trung tâm (Hình 5) khoá tứ giác hình thoi, hình thang, hình quạt (Hình 1, 2, 3, 4, 6, 12, 13, 14, 15 trong A.2 phụ lục A).
- Khóa tam giác phục vụ theo dõi biến dạng công trình được xây dựng theo dạng đo góc, cạnh đồng thời để nâng cao độ chính xác đến mm.
2.2- Xây dựng lưới.
Xây dựng lưới TG, ĐG phải tuân thủ theo bản thiết kế kỹ thuật viết theo qui định kỹ thuật trong qui phạm này. Bản thiết kế kỹ thuật phải được cấp thẩm quyền thông qua trước khi thực hiện.
2.3- Chuẩn bị cho thiết kế.
Trước khi thiết kế lưới phải tiến hành những bước sau:
a. Thu thập và phân tích, đánh giá tài liệu về lưới khống chế mặt bằng có trong khu công trình về: cấp hạng, độ chính xác khả năng sử dụng để xây dựng lưới.
b. Những bản đồ địa hình có trong khu công trình ở các tỷ lệ như 1: 10.000; 1:25.000; 1: 50.000; 1: 100.000 để bố trí sơ bộ đồ hình lưới.
c. Những tài liệu khí tượng thủy văn, giao thông, thực vật v.v...
2.4. Những giai đoạn trong thiết kế lưới.
Thiết kế lưới hoặc khoá tam giác phải tiến hành theo những giai đoạn sau:
a. Nghiên cứu nhiệm vụ khảo sát địa hình khu vực theo “Đề cương khảo sát địa hình".
b. Nghiên cứu, bố trí các vị trí của lưới trên bản đồ đã có cho phù hợp.
c. Khảo sát thực địa để chọn tuyến.
2.5. Giá trị góc.
Góc trong lưới (khóa) tam giác tốt nhất là 60o. Trong trường hợp khó khăn, góc nhỏ nhất phải đạt:
- Lưới tam giác hạng 4: ≥ 35o ;
- Lưới giải tích 1: ≥ 30o ;
- Lưới giải tích 2: ≥ 20o ;
2.6- Thiết kế cạnh đáy.
Thiết kế cạnh đáy phải thoả mãn:
+ Thông tuyến đo giữa các điểm cạnh đáy và các điểm phát triển.
+ Góc phải đảm bảo giả định ở Điều 2.5.
2.7. Chiều cao tia ngắm vượt chướng ngại vật qui định.
- Hạng 4: cao hơn 1m;
- Giải tích 1: cao hơn 1 m;
- Giải tích 2: cao hơn 0,5 m.
2.8. Thiết kế lưới tam giác phải kết hợp với lưới cao độ để xác định tọa độ, cao độ thuận lợi, chính xác.
2.9. Sản phẩm thiết kế lưới (khóa) tam giác: gồm có:
a. Bản đồ 1: 50.000; 1: 100.000 đã có biểu diễn toàn bộ lưới tam giác (phụ lục D).
b. Mẫu chọn mốc các điểm của lưới (phụ lục B)
c. Ước tính đồ hình lưới qua các đại lượng:
+ Cường độ lưới: 
+ Sai số khép điều kiện cực:
+ Sai số khép điều kiện đường đáy:
+ Sai số khép điều kiện góc định hướng:
Trong đó:
[ d ]: tổng bình phương các số gia logarit sin của các góc nối (góc C);
m0: là sai số trung phương đo góc tương ứng với cấp lưới thiết kế (tam giác hạng 4: 2” 5; giải tích 1: 5”; giải tích 2: 10”);
m lgS: là sai số trung phương logarit cạnh
xuất phát tính bằng: 
ma: là sai số trung phương góc định hướng xuất phát, tính
bằng: 
n: số lượng góc tham gia chuyền góc định hướng.
2.10. Chọn điểm.
Phải chọn được vị trí đặt máy dễ dàng, quá trình đo thuận lợi và đúng đồ hình đã thiết kế. Từ đó chọn loại mốc chôn, tiêu, chiều cao tiêu, bồ ngắm cho thích hợp.
2.11. Vị trí điểm tam giác: phải thoả mãn những điều kiện sau:
- Sử dụng được lâu dài;
- Dễ đo, gần các đường giao thông hoặc đường mòn, vận chuyển đúc mốc, bồ ngắm và thiết bị thuận lợi;
- Độ vướng, khuất ít nhất;
- Tầm bao quát ra xung quanh phải rộng rãi để phục vụ cho quá trình đo, vẽ sau này.
2.12. Đánh tên điểm tam giác.
Tên điểm tam giác đánh dấu theo tên công trình: ví dụ Công trình Tân Giang: TGi
(i = 1 ÷ n) với điểm tam giác hạng 4. Điểm giải tích 1: TG-IGTi (i = 1 ÷ n), điểm giải tích 2: TG-IIGTi (i = 1 ÷ n).
2.13. Kết thúc công việc chọn điểm phải có những tài liệu sau.
- Sơ đồ chọn điểm trên bản dồ 1: 100.000, 1:50.000 hoặc 1: 25.000 (ghi chú và đánh số tên điểm);
- Sơ đồ lưới đường đáy;
- Những ghi chú cần thiết để sau này tiến hành đo dễ dàng như: lộ trình đo, thời gian, thời tiết khu đo, đặc điểm sinh hoạt.
2.14. Cột tiêu và mốc.
- Thông thường khi các điểm của lưới nhìn thông nhau thì không cần phải xây dựng cột tiêu, đo trực tiếp qua mốc hoặc bảng ngắm dựng trên mốc (trường hợp gần có thể đo qua dây dọi). Khi cần thiết, cột tiêu với tam giác hạng 4, lưới giải tích 1, là loại cột tiêu thường (phụ lục C).
- Cột tiêu có loại 3 chân, 4 chân làm bằng gỗ, sắt, tùy theo nguyên liệu có sẵn, sao cho tâm của bồ ngắm trùng với tâm mốc.
- Để dễ ngắm, bồ ngắm được làm theo kích thước: rộng 0,3m, cao 0,6 m cho hạng 4; rộng 0,1 m, cao 0,3 m cho giải tích 1 và sơn màu đỏ, trắng phân biệt rõ với xung quanh .
- Mốc tam giác hạng 4 đúc bê tông max 200 theo loại mốc lâu dài và thường lõi núm sứ của Tổng cục Địa chính, mốc lưới giải tích 1, giải tích 2 đúc bê tông max 150 theo kích thước 20 x 20 x 40 cm, trát mặt rộng 30 x 30 cm có lõi sắt f15, khắc tâm qua chữ thập (phụ lục B).
2.15. Yêu cầu cột tiêu .
Cột tiêu phải đảm bảo những yêu cầu sau đây:
- Vững chắc và ngay ngắn;
- Khi có gió cấp 4 trở xuống vẫn đo được;
- Cột cái của cột tiêu không được che khuất hướng ngắm và hướng đường đáy;
- Sàn đứng bằng phẳng và vững chắc;
- Bồ ngắm phải thẳng đứng với trục giữa;
- Bậc thang và tay vịn trèo trên giá đo phải vững chắc.
2.16. Chôn mốc.
Khi chôn mốc ở những vùng đất kém ổn định có mực nước ngầm cao, lầy lội, trước hết phải đầm chặt hoặc đóng cọc xử lý nền chắc mới đúc mốc theo kiểu nền yếu.
Công tác chôn mốc phải tiến hành ngay sau khi dựng tiêu. Muốn để trục bồ ngắm và tâm mốc trên cùng đường dây dọi thì trước khi chôn mốc phải chiếu điểm qua dây dọi sao cho sai số lệch tâm £ 1,0 mm .
2.17. Sau khi dựng tiêu và chôn mốc phải có những tài liệu sau:
- Giấy bàn giao hoặc cấp mốc hạng cao hơn của Tổng cục Địa chính;
- Giấy ghi chú các điểm kèm theo loại tiêu, mốc trên sơ đồ lưới đã thiết kế;
- Bảng thống kê và sơ đồ các điểm tam giác đã chôn mốc, dựng tiêu (phụ lục C.2).
2.18. Kiểm nghiệm và hiệu chỉnh máy.
Các loại máy đo lưới cơ sở trình bày ở bảng 2.1 bao gồm các máy toàn đạc điện tử, kinh vĩ điện tử và kinh vĩ quang cơ có độ chính xác trên du xích từ 30” đến 1”. Đảm bảo độ chính xác đo góc, cạnh và cạnh gốc lưới hạng 4, giải tích 1, giải tích 2, đường chuyền cấp 1, đường chuyền cấp 2.
Bảng 2.1: Đặc tính kỹ thuật của máy.
|
No |
Đặc tính kỹ thuật cơ bản |
Toàn đạc điện tử |
Kinh vĩ điện tử |
Kinh vĩ quang cơ có trắc vi |
Kinh vĩ Quang cơ |
||||
|
Sét 3B |
DTM330 |
DT2 |
DT6 |
Theo 10 |
T2 |
Theo 20 |
Theo 02 |
||
|
1 |
Đường kính ống kính vật |
180 |
175 |
170 |
160 |
160 |
165 |
160 |
160 |
|
2 |
Chiều dài ống kính |
177 |
170 |
170 |
160 |
170 |
170 |
170 |
170 |
|
3 |
Độ phóng đại |
30X |
35X |
32X |
26X |
30X |
30X |
25X |
25X |
|
4 |
Độ chính xác đo góc |
2” |
5” |
2”5 |
5,0” |
1” |
1” |
30” |
30” |
|
5 |
Khoảng cánh nhìn gần nhất |
1,3m |
1,5 |
1,0 |
0,9 |
1,0 |
1,0 |
1,5 |
1,5 |
|
6 |
Độ chính xác đo khoảng cách |
±(3mm+2p p . . m.D) |
±(5mm+2pp . . m.D) |
1/500 |
1/500 |
1/500 |
1/500 |
1/200 |
1/200 |
|
7 |
Khoảng cách xa nhất |
|
|
500m |
300m |
500m |
500m |
200m |
200m |
|
|
- Gương đơn |
2,4 Km |
2,0Km |
|
|
|
|
|
|
|
|
- Gương ba |
3,5 Km |
3,0 Km |
|
|
|
|
|
|
|
|
- Gương chùm |
4,2 Km |
3,5 Km |
|
|
|
|
|
|
b) Kiểm nghiệm và hiệu chỉnh máy kinh vĩ quang học có và không có bộ đo cực nhỏ.
Máy kinh vĩ quang học phải kiểm nghiệm và hiệu chỉnh những bước sau (phụ lục E):
- Kiểm nghiệm tính năng quang học của ống kính;
- Kiểm nghiệm trị số khoảng chia vạch khắc ống thủy dài;
- Kiểm nghiệm trục bọt thủy bắc ngang song song với trục ngắm;
- Kiểm nghiệm độ lệch tâm của bộ phận bàn độ nằm;
- Kiểm nghiệm độ chính xác hoạt động của bộ đo cực nhỏ;
- Xác định “Ren” của bộ đo cực nhỏ ;
- Kiểm nghiệm và hiệu chỉnh 2c;
- Kiểm nghiệm và hiệu chỉnh M0 .
c) Máy kinh vĩ điện tử .
Máy kinh vĩ điện tử được cấu tạo cũng như máy kinh vĩ quang cơ, điều khác nhau cơ bản là điều khiển quá trình đọc số được truyền qua bộ máy tính hiện trên màn ảnh. Nguyên lý là chuyển những thay đổi cơ học về góc nằm, đứng, độ dài qua hình ảnh quang học và được đón nhận qua bộ đọc gồm các IC (phụ lục H). Do vậy các bước kiểm nghiệm cơ bản gồm:
- Kiểm tra sự hoạt động bình thường của các bộ phận ống kính đứng, nằm theo thứ tự: bật núm nguồn điện (on), quay ống kính đứng 1 vòng khi thấy kêu “tít tít” là được. Sau đó quay trục quay bàn độ nằm xung quanh trục đứng, khi có tiếng kêu “tít tít” là được;
- Kiểm tra và hiệu chỉnh bọt thủy dài như máy kinh vĩ quang học (phụ lục E);
- Kiểm tra các nốt bấm trên bàn phím như SEL - đo Dx, Dy, DH, TrK - đo thô, % đo góc v.v...
Xem khả năng sử dụng của chúng (phụ lục H).
Nếu có hiện tượng hỏng bộ phận phát nguồn và hệ thống IC phải đưa đến các trạm sửa chữa chuyên dùng như: Sokia, Nikon, Topcon... tại Việt Nam.
d) Máy toàn đạc điện tử .
Máy toàn đạc điện tử là loại máy điện tử đo cả mặt bằng và cao độ, đảm bảo độ tin cậy cao khi đo lưới khống chế mặt bằng cơ sở và cao độ hạng 4, kỹ thuật (phụ lục H) như: Set 2B, 3B... Set 2C, 3C... DTM420, 520... Mỗi một máy kiểm nghiệm và hiệu chỉnh đều theo Catalog kỹ thuật kèm theo. Song chúng đều có cấu tạo chung bởi 3 bộ phận: Máy kinh vĩ, máy phát quang hồng ngoại xác định khoảng cách, máy nhận, tính trị góc đứng, ngang, khoảng cách bằng. Kèm theo máy là một máy vi tính nhỏ có thể tính tọa độ theo nguyên lý tọa độ cực khi định vị theo phương gốc và ghi lại trên Card hoặc fieldbook.
- Kiểm nghiệm và hiệu chỉnh bộ phận kinh vĩ theo những bước của kinh vĩ quang học (phụ lục E).
- Kiểm nghiệm bộ phận máy phát hồng ngoại thông qua bãi tuyến gốc quốc gia (phụ lục H).
- Kiểm nghiệm bộ phận góc đo bằng, đứng, khoảng cách theo bãi tuyến gốc quốc gia (phụ lục H).
- Hiệu chỉnh độ dài đo qua các công thức ở phụ lục H.
2.19. Đo góc trong lưới tam giác.
a) Trên các điểm tam giác hạng 4, giải tích 1, giải tích 2, đo góc bằng theo phương pháp toàn vòng với số lần đo qui định trong bảng 2.2.
Bảng 2.2: Số lần đo góc.
|
Loại máy
Hạng |
Theo 010, T2, Set |
DT2 , DT6 |
Theo 020, 020A |
|
lần đo |
lần đo |
lần đo |
|
|
IV |
6 |
7 |
9 |
|
Giải tích 1 |
3 |
4 |
6 |
|
Giải tích 2 |
2 |
2 |
3 |
b) Khi ngắm hướng đo hạng 4, phải ngắm trước điểm chuẩn hạng 3. Nếu các điểm hạng 4 có bồ ngắm, phải ngắm nhiều lần để xác định tâm bồ chính xác. Khi đo xong 1/2 vòng đo phải khép về hướng ban đầu.
- Khi đo góc tại trạm có cả hạng 4, giải tích 1, giải tích 2 thì phải đo góc hạng 4 trước, sau đó đến lưới giải tích 1,2. Quá trình đo phải độc lập theo chu trình riêng;
- Nếu đo tại trạm có số hướng >7, phải
chia làm hai nhóm độc lập. Số hướng trong nhóm không được ít hơn 3 và số hướng
đo chung nhỏ nhất phải là 2 hướng. Số chênh của trị giá góc kẹp giữa các hướng
chung của hai nhóm không được vượt quá 
(mb - sai số trung phương đo hướng);
- Khi đo tại trạm mà có hướng đo chưa tốt, phải bỏ hướng lại để đo bổ xung. Số hướng đo bổ sung không được quá 1/3 toàn bộ hướng, nếu vượt phải chọn lại điểm đo máy.
2.20. Chuyển vị trí điểm khống chế.
Khi sử dụng các vật xây dựng cao tầng như nóc nhà, nóc nhà thờ v.v... phải chuyển vị trí điểm khống chế xuống mặt đất theo qui định.
2.21. Sai số cho phép.
Sai số cho phép khi đo góc lưới khống chế cơ sở (sai số giới hạn) trình bày ở bảng 2.3.
Bảng 2.3: Trị sai số giới hạn.
|
Các mục |
Hạng 4 |
Giải tích 1 |
Giải tích 2 |
|||
|
Theo 010A |
Set 3B |
Set 3B |
Theo 020A |
DTM420 |
Theo 020 |
|
|
· Phạm vi biến động 2c |
12” |
12” |
12” |
18” |
18” |
18” |
|
· Sai số khép về hướng mở đầu trong 1/2 lần đo |
6” |
6” |
8” |
12” |
12” |
12” |
|
· Sai số khép về hướng mở đầu |
6” |
6” |
8” |
12” |
12” |
12” |
|
· Sai số khép lớn nhất của tam giác |
9” |
9” |
20” |
40” |
40” |
40 “ |
2.22. Đo lại hướng.
Khi đo theo phương pháp toàn vòng, nếu phải đo lại những hướng không đạt yêu cầu thì phải đo thêm với hướng khác: hướng mở đầu và hướng tốt nhất trong các hướng. Không được kết hợp việc đo bù với đo lại.
2.23. Đo nguyên tố qui tâm.
a) Đo nguyên tố qui tâm chỉ sử dụng cho các điểm hạng 4 khi có cột tiêu và bồ ngắm, các điểm giải tích 1, 2 thường không phải dựng cột tiêu, bồ ngắm.
b) Nguyên tố qui tâm trạm đo và điểm ngắm phải xác định trên giấy chiếu điểm gắn trên ván phẳng.
Tại các điểm tam giác hạng 4, thường cột tiêu cao dưới 20 m có thể chiếu điểm hai lần liên tục (trước, trong hoặc sau khi đo hướng ngang xong). Đối với cột tiêu cao hơn 20m thì phải xác đinh nguyên tố qui tâm một lần ngay trước khi đo và một lần ngay sau khi đo hướng ngang xong.
c) Những điểm tam giác có cột tiêu giá.
Ngoài bồ ngắm di động (bồ ngắm gắn liền với bệ máy) thì số lần chiếu điểm qui định như sau:
- Trước khi dỡ bồ ngắm, nếu đã có hướng ngắm tới nó, thì phải chiếu điểm một lần;
- Khi đo góc, hướng ngang phải chiếu điểm một lần (tâm máy, tâm mốc);
- Sau khi đo góc, hướng ngang xong, lắp bồ ngắm vào vị trí cũ, nếu còn có hướng đo tới phải chiếu điểm một lần nữa (chiếu tâm bồ ngắm và tâm mốc).
d) Khi đo bằng máy toàn đạc điện tử qua gương.
Tâm gương và giá đỡ phải trùng nhau. Khi xác định nguyên tố qui tâm phải ghim giấy chiếu điểm lên bàn chiếu điểm rồi từ 3 hướng ngắm tới tâm gương, tâm máy, tâm mốc để chiếu những tâm ấy lên giấy chiếu điểm.
Nếu giá trong cột tiêu thấp dưới 2m thì có thể đặt trực tiếp đặt giấy chiếu điểm lên bệ máy.
Khi xác định nguyên tố qui tâm, các ký hiệu qui định như sau:
- Dùng các chữ C, M, S, H lần lượt biểu thị hình chiếu của tâm mốc, máy, bồ ngắm (gương phản xạ), đèn chiếu. Nếu tâm trùng nhau thì biểu thị bằng dấu = , ví dụ: M = C.
e) Khoảng cách từ M đến C là khoảng cách lệch tâm trạm đo được xác định qua các thông số sau:
- eS, eH - khoảng cách từ C đến S hoặc đến H là khoảng cách lệch tâm của điểm ngắm (bồ ngắm hoặc gương, đèn chiếu);
- q - góc kẹp giữa cạnh MC và hướng đo mở đầu, góc này tính từ cạnh MC theo chiều kim đồng hồ, lấy M làm đỉnh góc là góc lệch tâm trạm đo;
- qS, qH - góc tính từ cạnh SC (hoặc HC) theo chiều kim đồng hồ đến hướng mở đầu TS,
TH gọi là góc lệch tâm điểm ngắm.
Khoảng cách lệch tâm đo đến 1 mm.
Góc lệch tâm đo chính xác tới 15’.
- Sai số giữa trị góc đo kiểm tra vẽ trên giấy chiếu điểm và trị số góc đo bằng máy không vượt qúa các qui định sau:
+ 2o khi e, eS, eH ≤ 20 cm;
+ 1o khi e, eS, eH > 20 cm.
- Trị số cuối cùng của T, TS là trị trung bình giữa hai lần đo tính chuyển về hướng mở đầu.
SAB và MAB - góc đo bằng máy kinh vĩ.
f) Nếu trường hợp đặc biệt tại các điểm tam giác hạng 4 có nhiều hướng bị vướng, có thể cho phép lệch tâm trong phạm vi 3m. Khoảng cách lệch tâm được đo bằng thước thép hai lần với độ chính xác 1 mm, góc dùng máy đo 2 lần lấy chính xác đến 60".
2.24. Đo điểm định hướng.
- Điểm định hướng của lưới tam giác, đa giác phải là 2 điểm. Các điểm định hướng phải là điểm chính xác cao hơn điểm trong lưới 1 cấp .
- Đo góc điểm định hướng và điểm trong lưới có số lần gấp 1,5 lần đo góc trong lưới.
- Đo khoảng cách từ điểm tam giác đến điểm định hướng có thể áp dụng những phương án sau:
+ Đo trực tiếp từ điểm lưới đến điểm định hướng với độ chính xác như cạnh gốc của lưới;
+ Sử dụng phương pháp đo tọa độ điểm lưới, rồi tính ra khoảng cách đến điểm định hướng.
2.25. Đo góc thiên đỉnh (Z).
- Tất cả điểm khống chế mặt bằng cơ sở phải đo cao độ theo các phương pháp: thủy chuẩn lượng giác, thủy chuẩn hình học.
- Thường các điểm của lưới cơ sở phân bố trên những điểm cao (đỉnh đồi, núi, nóc nhà cao tầng, chuông nhà thờ v.v...), nên chuyền cao độ phải sử dụng phương pháp thủy chuẩn lượng giác. Khi đó phải đo góc thiên đỉnh.
- Thời gian đo góc thiên đỉnh phải từ 10h đến 15h (giờ địa phương) và lúc mục tiêu rõ.
- Đo góc thiên đỉnh tại mỗi trạm máy phải theo thứ tự sau:
+ Đo thiên đỉnh phải theo hai vị trí của bàn độ (trái, phải): thuận, đảo;
+ Đo góc thiên đỉnh theo dây giữa với hai chiều thuận (chiều đi) nghịch (chiều về) để triệt tiêu chiết quang, trường hợp muốn chuyền cao độ hạng 4, phải sử dụng các máy toàn đạc điện tử hoặc kinh vĩ có độ chính xác đo góc đến 1” đo theo 3 dây chỉ: trên, giữa, dưới.
2.26. Tính góc thiên đỉnh được quy định theo các loại máy sau:
a) Máy kinh vĩ theo 10 (A, B), sét 3B, T2:
b) Đối với máy T3, 05 – 02:
MZ = (T + P) - 180o
Z = 90o + P - T
Trong đó:
P, T - số đọc ở bàn độ trái, phải;
MZ - sai số chỉ tiêu;
Z - góc thiên đỉnh.
c) Tổng số chênh cao giữa các cạnh khép kín trong khoá tam giác (hoặc lưới) phải không vượt quá trị số:
DKm - chiều dài các cạnh dài hơn 5 Km;
n - số cạnh có chiều dài ngắn hơn 5 Km
2.27. Chỉnh lý, tính kết quả ngoại nghiệp đo lưới tam giác, đa giác.
a) Cách ghi sổ ngoại nghiệp.
- Ghi trị đo góc trong lưới TGĐG theo mẫu phụ lục I, K.
- Sổ đo phải ghi bằng bút mực, bút bi hoặc chì cứng.
- Không được sửa số độ, phút trong các trường hợp sau:
+ Cùng một số chênh ở một hướng ở cả hai vị trí bàn độ (trái, phải);
+ Cùng một số chênh ở cả hướng mở đầu và hướng đo khép về hướng mở đầu trong nửa lần đo, trong 1 lần đo.
b) Những số đọc theo bộ đo cực nhỏ (trắc vi) nếu nhầm hoặc bị nhòe thì đo lại hướng đó cùng với hướng mở đầu và một hướng khác có tầm nhìn thông suốt tốt nhất.
c) Khi đo ngắm xong ở mỗi điểm, sổ đo phải do hai người kiểm tra (người đo ngắm và người ghi sổ). Nếu thấy đúng theo qui định và trị đo, mới chuyển sang trạm tiếp theo.
d) Qui định đơn vị số lẻ các trị đo góc, chiều cao tiêu, chiều dài cạnh đo cho các cấp lưới như sau:
- Trong lưới tam giác hạng 4: trị góc lấy đến 0,1” trị đo chiều cao tiêu, bồ đến cm, trị đo chiều dài đến mm;
- Trong lưới giải tích 1, 2: Trị góc lấy đến 1” khi đo góc bằng máy Theo 10A, Set 3B, trị đo chiều cao tiêu đến cm, trị đo chiều dài đến mm.
Lấy trị góc đến 10” khi đo bằng máy Theo 020 (A, B) v.v...
e) Trong quá trình đo tại mỗi điểm, người đo ngắm phải:
- Kiểm tra sổ đo góc (hướng) ngang và góc thiên đỉnh;
- Tính chiều cao cột tiêu bằng phương pháp giải tích;
- Lập bảng thành quả góc (hướng) ngang và thiên đỉnh;
- Kiểm tra và chỉnh lý các giấy chiếu điểm (nếu có).
- Dựa vào bảng thành quả đo, người đo ngắm tính: sai số khép tam giác, đa giác, số hạng tự do các điều kiện: cực, cạnh, góc cố định v.v... Khi tính khái lược phải đưa các số hiệu chỉnh quy tâm vào những góc đã đo được và bình sai trạm đo.
f) Tính sai số khép các điều kiện cực, cạnh (đường đáy), phương vị theo những công thức ở Điều 2.9, nhưng sai số mo bây giờ thay thế bằng mE, được tính theo sai số khép (công thức Fê rê rô).
Trong đó:
w - sai số khép từng tam giác, đa giác trong lưới đo;
n - số tam giác, đa giác trong khóa, lưới đo.
k) Để tính số hiệu chỉnh quy tâm trạm đo và điểm ngắm phải lấy giá trị trung bình nguyên tố qui tâm của các lần xác định trên một trạm đo.
2.28. Bình sai lưới tam giác, đa giác.
a) Tất cả lưới tam giác, đa giác cơ sở phải bình sai theo phương pháp gián tiếp có điều kiện thực hiện trên máy vi tính. Phụ lục L: giới thiệu tham khảo thành quả bình sai theo phương pháp này qua chương trình PICKNET Ver 2.0.
b) Sơ hoạ thông kế cao, tọa độ điểm và khoá, lưới tam giác trong phụ lục M.
3.1. Dạng đường chuyền.
Đường chuyền hạng 4, cấp 1, cấp 2 được xây dựng dưới dạng đường đơn hoặc hệ thống lưới (theo A.3 phụ lục A).
3.2. Đường chuyền đơn qui định như sau.
- Đường chuyền hạng 4, cấp 1 phải xuất phát từ 2 điểm hạng cao hơn và khép về 2 điểm hạng cao hơn gọi là điểm gốc (lưới phù hợp) hoặc khép kín về hướng ban đầu.
- Trường hợp đặc biệt (như vùng hẻo lánh biên giới hải đảo, vùng sâu, vùng xa) có thể khép kín về 1 điểm, nhưng phải đo phương vị cạnh đầu và cuối.
- Đường chuyền cấp 2 có thể sử dụng đường treo trong trường hợp đặc biệt, những số cạnh không quá 5 cạnh với chiều dài không quá 1 km.
3.3. Lưới đường chuyền.
Đối với khu vực rộng lớn, cần xây dựng dạng lưới hệ thống đường chuyền nhiều điểm nút (phụ lục A).
3.4. Tiêu chuẩn kỹ thuật.
Các loại đường chuyền đơn hoặc lưới hệ thống đường chuyền nhiều điểm nút phải tuân theo những qui định ở bảng 3.1.
Bảng 3.1: Tiêu chuẩn kỹ thuật của tuyến đường chuyền.
|
Chỉ tiêu |
Hạng 4 |
Cấp 1 |
Cấp 2 |
|
· Chiều dài giới hạn của tuyến (km) |
|
|
|
|
- Đường đơn |
10 |
5 |
3 |
|
- Giữa điểm gốc và điểm nút |
7 |
3 |
2 |
|
- Giữa các điểm nút |
5 |
2 |
1,5 |
|
- Chu vi của vòng khép |
30 |
15 |
9 |
|
· Chiều dài cạnh đường chuyền (Km) |
|
|
|
|
- Cạnh dài nhất |
2,0 |
0,8 |
0,35 |
|
- Cạnh nhỏ nhất |
0,25 |
0,12 |
0,08 |
|
- Cạnh trung bình |
0,5 |
0,3 |
0,2 |
|
· Góc nhỏ nhất |
≥30o |
≥25o |
≥25o |
|
· Số cạnh trong tuyến không vượt quá |
15 |
15 |
15 |
|
· Sai số cạnh tương đối không vượt quá |
1: 25.000 |
1:10.000 |
1:5.000 |
|
· Sai số trung phương đo góc (Theo sai số khép mo) không vượt quá |
2” 5 |
5” |
10” |
|
· Sai số khép góc của đường chuyền (n - số đỉnh đường chuyền) |
|
|
|
3.5. Thiết kế tuyến, lưới đường chuyền.
- Lưới đường chuyền được thiết kế trên các bản đồ tỷ lệ từ 1:50000 ÷ 1:10000 theo trình tự như tuyến thiết kế lưới tam giác, đa giác, ước tính đồ hình thiết kế theo các công thức sau:
+ Sai số khép góc 
;
Trong đó:
mo- sai số trung phương đo góc của tuyến, lưới (bảng 3.1);
n - số đỉnh đường chuyền
+ Sai số vị trí ước tính theo công thức:
Theo hướng dọc:
Theo hướng ngang:
+ Sai số góc phương hướng:
Trong đó i là đỉnh thứ i có ước tính sai số.
3.6. Chọn điểm đường chuyền.
a) Việc chọn điểm đường chuyền tuân theo các vị trí trong bản thiết kế đường chuyền (dạng tuyến, lưới)
b) Vị trí chọn điểm đường chuyền phải chú ý đến các điều kiện sau:
- Tại những vị trí nền chắc, giữ được lâu dài;
- Thông tuyến đo dễ dàng;
- Có thể phát triển các tuyến lưới thuận lợi;
- Có thể sử dụng để đặt trạm máy đo vẽ địa hình, địa vật thuận lợi;
- Dễ vận chuyển và đúc mốc.
3.7. Mốc điểm đường chuyền.
- Mốc điểm đường chuyền hạng 4 như mốc lưới tam giác hạng 4 (Điều 2.14).
- Mốc điểm đường chuyền cấp 1, cấp 2 như mốc lưới giải tích 1, giải tích 2 (Điều 2.14).
- Đánh dấu mốc đường chuyền hạng 4 theo tên công trình kèm cấp hạng, ví dụ. Công trình lòng sông: LS - IVĐCi đối với đường chuyền hạng 4, đường chuyền cấp 1: LS - 1ĐCi, đường chuyền cấp 2; LS- 2ĐCi (i = 1 ÷ n- số điểm đường chuyền).
3.8. Đo góc trên các điểm đường chuyền.
a) Đo góc trên các điểm đường chuyền tiến hành theo phương pháp toàn vòng. Trước khi đo, phải kiểm nghiệm và hiệu chỉnh theo phụ lục E, H.
b) Đặt góc đo theo các lần đo: 
- Trong đó n - số lần đo .
Ví dụ: Đo 3 lần thì trị số đặt các lần là 0o, 60 o, 120 o
Số lần đo góc đường chuyền hạng 4, cấp 1, cấp 2 trình bày ở bảng 3.2:
Bảng 3.2: Số lần đo góc.
|
Loại máy
Hạng |
Theo 010 T2 Set 3B, Set 3C |
DT2, DT6 |
Theo 020, 020A |
|
Lần đo |
Lần đo |
Lần đo |
|
|
IV |
6 |
7 |
9 |
|
Đường chuyền cấp 1 |
3 |
4 |
6 |
|
Đường chuyền cấp 2 |
2 |
2 |
3 |
d) Tiến hành đo trong một trạm máy như sau:
- Đo theo chiều kim đồng hồ;
- Nếu đo theo góc trái thì thứ tự: ngắm về điểm cũ (xuất phát) trước, sau đó ngắm về điểm phát triển;
- Nếu đo theo góc phải tiến hành theo trình tự ngược lại;
- Trong quá trình đo tuyến đường chuyền không được thay đổi điều quang, trừ trường hợp đặc biệt phải điều quang thì số hướng điều quang không quá 1/4 tổng số hướng;
- Trước khi kết thúc trạm đo phải tính các trị hướng, góc, kiểm tra hạn sai. Nếu vượt hạn sai (qui định như Điều 2.21), phải tiến hành đo lại ngay. Kết toán sổ tại trạm, sau đó chuyển sang trạm khác;
- Ghi trị số tại mỗi trạm theo biểu mẫu ở phụ lục K.
3.9. Kết toán tuyến đường chuyền .
- Khi đo xong tuyến đường chuyền, phải kết toán ngay tại thực địa hai trị số:
+ Sai số khép hướng của tuyến, so với hạn sai:
đối với đường
chuyền hạng 4;
đối với đường
chuyền cấp 1;
N đối với đường
chuyền cấp 2;
N- số đỉnh đường chuyền.
+ Sơ họa các tuyến đo cùng với sai số khép hướng của tuyến.
3.10. Đo cạnh trong tuyến đường chuyền hạng 4, cấp 1, cấp 2.
- Đo chiều dài cạnh đường chuyền hạng 4 phải đo bằng các máy đo xa quang điện, các máy toàn đạc điện tử có độ chính xác đo cạnh: ms /s ≤ 1/50.000
- Đo chiều dài cạnh đường chuyền cấp 1, cấp 2 có thể theo các loại máy sau:
+ Các máy đo xa quang điện, toàn đạc điện tử có độ chính xác, ms/s ≤ 1/25.000;
+ Khi không có máy quang điện, có thể sử dụng các máy kinh vĩ có độ chính xác đo góc đến 1” như Theo 010A, WildT2 và mia Ba la 2m theo các đồ hình và công thức xác định độ chính xác ở qui phạm 96TCN 43-90 “Thành lập bản đồ địa hình tỷ lệ 1/500, 1/1000... và 1/25.000” của Tổng cục Địa chính.
3.11. Gương đo.
Khi đo bằng máy đo xa hoặc toàn đạc điện tử, gương đo được đặt trên giá đỡ thì sai số dọi tâm của máy và gương ≤ 3mm khi đo tuyến hạng 4; ≤ 4mm khi đo đường chuyền cấp 1, cấp 2.
Khi đo bằng mia ba la, việc định tâm qui định như trên. Định hướng mia Ba la theo phương vuông góc với tuyến đo với sai số ≤ 1’ với tuyến đường chuyền cấp 2.
3.12. Đo cạnh.
Đo cạnh đường chuyền hạng 4, cấp 1, cấp 2 theo hai chiều thuận nghịch. Số lần đo được qui định kèm theo Catalog của từng loại máy. Dưới đây, qui định cho một số loại máy đo quang điện theo độ chính xác của đo cạnh:
- Những máy có độ chính xác đo cạnh ± (1+2ppm x D) mm, đo cạnh hạng 4 với 3 lần đọc đi, 3 lần đọc về; đo cạnh cấp 1: 2 lần đọc đi, 2 lần đọc về, đo cạnh cấp 2: 1 lần đọc đi, 1 lần đọc về;
- Những máy có độ chính xác ± (2+ 2ppm x D) mm và ± (3+ 2ppm x D) mm, đo cạnh hạng 4 với 4 lần đọc đi và đọc về; đo cạnh cấp 1: 3 lần đọc đi và đọc về;đo cạnh cấp 2: 2 lần đọc đi, đọc về;
- Những máy có độ chính xác đo cạnh ± (5 + 2 ppm xD) mm, đo cạnh hạng 4 với 5 lần đọc đi, về; đo cạnh cấp 1: 3 lần đọc đi, về; đo cạnh cấp 2: 2 lần đọc đi, về;
- Khi đo cạnh qua mia Bala và máy kinh vĩ có độ chính xác đo góc 1” cho tuyến đường chuyền cấp 2 theo hai chiều thuận, nghịch với 6 lần đọc đi, 6 lần đọc về.
3.13. Hiệu chỉnh đo cạnh.
Khi đo bằng máy quang điện của Nhật, Thụy Sỹ hiện nay, thì máy sẽ tự động hiệu chỉnh ảnh hưởng của áp suất, nhiệt độ. Đỗi với các máy đo quang điện của Liên Xô như (CT5), của Đức (EOK2000) thì phải đo áp suất, nhiệt độ và hiệu chỉnh theo các công thức trong Catalog của máy.
3.14. Trị trung bình cạnh.
Mỗi cạnh đo xong, phải được tính trị trung bình sau khi đạt sai số tương đối đo đi, đo về qui định cho từng cấp.
Lập bảng thống kê và sơ họa tuyến về cạnh và góc để tiện lợi khi tính toán, bình sai.
3.15. Bình sai lưới.
- Bình sai tọa độ lưới đường chuyền đơn ngoài thực địa theo mẫu biểu ở phụ lục N.
- Tuyến và lưới đường chuyền được bình sai theo phương pháp gián tiếp có điều kiện, ví dụ như ở phụ lục L.
3.16. Thống kê sơ họa.
Sơ họa tuyến và mốc khống chế mặt bằng theo mẫu quy định ở phụ lục M.
4. PHƯƠNG PHÁP HỆ THỐNG ĐỊNH VỊ TOÀN CẦU (GPS)
4.1. Phương pháp GPS tương đối dạng tĩnh.
Đo GPS tương đối dạng tĩnh là trường hợp sử dụng hai máy thu GPS đặt ở hai điểm quan sát tĩnh để xác định hiệu số tọa độ vuông góc không gian (DX, DY, DZ) hay hiệu tọa độ cầu (DB, DL, DH) giữa chúng trong hệ tọa độ quốc tế WGS- 84, trong đó có 1 điểm biết tọa độ trong hệ quốc gia (phụ lục G giới thiệu máy thu GPS, hệ WGS 84). Có thể sử dụng phương pháp này để xác định cao toạ độ các điểm lưới mặt bằng hạng 4, lưới cơ sở cấp 1, cấp 2 (giải tích 1, giải tích 2, đường chuyền cấp 1, đường chuyền cấp 2).
4.2. Các bước tiến hành xác định toạ độ bằng máy thu GPS.
a) Đặt máy thu GPS tại điểm cần xác định và điểm đã có tọa độ quốc gia (hoặc hệ địa phương);
b) Tiến hành thu tín hiệu ngoài thực địa từ các vệ tinh. Kết quả là tệp số liệu đo được ghi trong đĩa hoặc sổ đo điện tử;
c) Xử lý kết quả đo qua các phần mềm chuyên dùng: Trimnet+ hoặc Trimvec+;
d) Tính chuyển trị đo GPS từ X, Y, Z sang B, L, H trong hệ WGS 84, từ hệ WGS 84 sang hệ khác hoặc ngược lại từ B, L, H sang X, Y, Z.
4.3. Thao tác trạm máy thu GPS tại thực địa.
a) Đặt máy thu và ăng ten.
- Đặt máy thu trên giá 3 chân, dọi tâm với sai số 3 mm cân bằng máy qua bọt thủy tròn.
- Nối ăng ten với máy thu bằng dây cáp chuyên dùng, máy thu có thể đặt cách ăng ten đến 30 m.
- Đo chiều cao ăng ten qua 4 đoạn của thước đo chuyên dùng thành một thước dài đã khắc vạch theo hệ mét và hệ inch. Đo chiều cao ăng ten hai lần trước và sau khi thu tín hiệu vệ tinh. Để tránh lầm lẫn, nên đọc cả hai hệ đo mét và inch.
b) Thu tín hiệu vệ tinh.
Bật nút mở máy “On”, máy sẽ tự động tiến hành kiểm tra nội bộ. Nếu có trục trặc máy sẽ hiển thị code lỗi và ngừng hoạt động. Nếu tốt, máy hiển thị dòng chữ “Ashtech” (đối với máy GPS Astech) và “Log Date” (đối với các máy của hãng Trimble), sau vài giây rồi chuyển sang màn hiển thị số 0. Máy sẽ tự động tiến hành những nội dung sau:
- Tìm và thu bắt tất cả các vệ tinh có thể quan sát;
- Tính tọa độ điểm đo;
- Mở tệp và lưu nạp tất cả các dự kiện vào tệp, khi máy ngừng đo, nó tự động đóng tệp và bảo vệ dữ liệu được ghi.
Khi cần, người điều khiển máy theo các bước sau:
- Tại màn hình số 0, nếu hình ảnh mờ, khó đọc điều chỉnh độ tương phản qua các núm có mũi tên chỉ lên, xuống;
- Chuyển sang màn hình số 4 bằng cách ấn nút “4”. Nếu cần bấm nút “E” và các núm mũi tên lên, xuống đưa con trỏ đến chỗ cần thay đổi tham số. Sau đó ấn nút “E” để ghi hoặc núm “C” để xoá trị số mới thay đổi của tham số;
- Chuyển sang màn hình số 9 bằng cách ấn nút “9” để tiến hành:
+ Nhập tên điểm đo: ấn nút “E” màn hình hiện dòng chữ: To enter A B C D E F G H I ?
Press 1 2 3 4 5 6 7 8 9.
Ấn các núm tương ứng để nhập tên điểm đo. Tên điểm chỉ thể hiện tối đa 4 chữ cái;
+ Nhập tên đợt đo: ở vị trí Sess (Session) máy tự nhập đợt đo ;
+ Nhập số hiệu máy thu: RCV #: 3 chữ số ;
+ Nhập số hiệu ăng ten: ANT #: 3 chữ số.
Số hiệu máy thu, ăng ten lấy trong lý lịch máy. Việc này cũng có thể tiến hành khi nhập dữ kiện vào máy tính.
Các tham số khác trên màn hiển thị không cần thay đổi. Cuối cùng bấm nút “E” để ghi vào bộ nhớ hoặc nút “C” đế xoá dữ kiện vừa nhập.
Nhìn vào vị trí CNT, nếu thấy có số 99 là đã đo xong tại trạm đo.
4.4. Thời gian đo tại mỗi trạm đo.
- Khi đo bằng máy 1 tần số: lưới tam giác hạng 4 đo liền trong thời gian từ 2 ¸ 3 giờ, lưới cấp 1, cấp 2 từ 1 ¸ 2 giờ liền.
- Khi đo bằng máy 2 tần số: lưới tam giác hạng 4 đo liền từ 1 ¸ 2 giờ, lưới cấp 1, cấp 2 đo liền 1 giờ.
4.5. Yêu cầu đo theo các tiêu chuẩn sau:
- Trong lưới hạng 4, độ giãn cách thu tín hiệu là 15”, góc tà vệ tinh phải ≥10o. Số vệ tinh quan trắc phải ≥4 vệ tinh. Trị PDOP (HDOP) trong quan trắc phải nhỏ hơn 04;
- Trong lưới cấp 1, 2 độ giãn cách thu tín hiệu là 30”, góc tà phải ≥10o, số vệ tinh ≥4. Trị số PDOP (HDOP) trong quan trắc phải nhỏ hơn 06.
4.6. Quy định chọn vị trí đo GPS.
Nhìn chung, các điểm GPS có thể đặt dễ dàng, ít phụ thuộc vào độ vướng khuất địa hình, địa vật, nhưng nên tránh những vị trí sau:
- Vị trí ở vùng có phản xạ lớn như điểm gần mặt nước, vùng đồi trọc, vùng có khoáng sản, hàm lượng muối cao;
- Vị trí có phản xạ nhiều chiều như thung lũng nhiều vách đá, đường phố có nhiều nhà cao tầng v.v… ;
- Vị trí có nguồn phát điện từ mạnh như gần trạm rađa, đường điện cao thế v.v… ;
- Góc nhìn lên bầu trời xung quanh đều ≤150.
4.7. Xử lý kết quả đo GPS theo các bước sau:
- Xử lý kết quả đo GPS, chuyển hệ tọa độ WGS 84 về hệ tọa độ quốc gia;
- Các công việc trên đều tiến hành theo các phần mềm có sẵn của các hãng sản xuất máy.
Ghi chú: Từ những năm 1990, Việt Nam nhập máy của hãng Trimble và sử dụng phần mềm Trimvec + phù hợp cho các máy 1 tần số và khoảng cách chuyền tọa độ từ vài chục Km đến trăm Km. Từ 1996 đến nay, phần mềm Trimnet + ưu điểm hơn nhiều, đã thay thế Trimvec +, xử lý thuận lợi cho các trường hợp, trong lưới cạnh ngắn đến lưới cạnh dài đến ngàn Km, với máy 1và 2 tần số. Trong phụ lục G giới thiệu chương trình bình sai lưới trắc địa Trimnet +
|
|
KT. BỘ TRƯỞNG BỘ
NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT |
CÁC DẠNG PHÁT TRIỂN LƯỚI KHÓA MẶT BẰNG
A.1. Đồ hình lưới tam giác dạng dày đặc:
Khi thiết kế xây dựng lưới khống chế mặt bằng cần phải tiến hành những bước sau:
- Tính cấp bậc lưới tam giác với độ chính xác cho phép:
- Tính sai số khép đạt được của lưới qua đồ hình thiết kế (bằng 2 lần sai số cho phép):
+ Sai số khép điều kiện cực:
+ Sai số khép đường đáy:
+ Sai số khép góc định hướng:
Trong đó: m0 - sai số trung phương đo góc, quy định tương ứng hạng, cấp lưới.
A.2. Các đồ hình mẫu đo khóa tam giác.
Các đồ hình bình sai chặt chẽ theo góc cạnh có cải biến các phương trình điều kiện:
A.3. Các dạng lưới đường chuyền.
Lưới 2 điểm nút
Lưới nhiều điểm nút
Ghi chú:
- I, II, III là các điểm nút;
- TGA, TGB … là các điểm gốc;
- A, B, C là các điểm xây dựng lưới ;
- , ‚...là các tuyến đo
MẪU MỐC LƯỚI KHỐNG CHẾ MẶT BẰNG
B.1 - Mốc tạm giác hạng IV dạng lâu dài (Theo tiêu chuẩn ngành 96TCN-42-90).
B.1.1 - Vùng đồng bằng.
B.1.2 - Vùng núi đất - Mốc dạng như trên nhưng có kích thước như sau:
- Trụ bê tông: đáy trên: 20 cm
đáy dưới: 35 cm
cao:35 cm
- Bàn bê tông: 45 x 45 x 15 cm
B.1.3. Vùng núi đá.
Đơn vị: cm
B.1.4. Mốc bê tông cho điểm GPS - Hạng IV (Dạng trên mặt đất).
B.1.5. Mốc bê tông cho các điểm đường chuyền cấp 1, cấp 2, giải tích 1, giải tích 2.
B.1.5.1 - Điểm giải tích 1, đường chuyền cấp 1: Kích thước: (30 x 30 x 40 x 40)cm
B.1.5.2. Điểm giải tích 2, đường chuyền cấp 2:
Hình thức như (B.1.5.1), kích thước: (20 x 20 x 40 x 40)cm
C.1. Các dạng tiêu bồ.
Chú thích:
1) Trường hợp ở đỉnh núi nhọn không thể dựng được cột tiêu, mà chỉ làm được bệ máy, sau khi đo ngắm tại điểm xong, lắp bồ ngắm lên bệ ngắm.
2) Khi lắp, xem sơ đồ cấu tạo, còn kích thước gỗ không quy định.
3) Lấy dây thép lớn buộc chặt 4 góc cột bệ máy lại và dùng đinh đóng ghì dây thép to vào cột.
4) Đầu dưới trụ giữa cao khi mặt bệ máy 0.30m.
C.2. Bảng thống kê cột tiêu mốc tam giác đã dựng và chôn.
|
Tên điểm |
Loại cột tiêu và mốc |
Hạng |
Thời gian xây dựng |
Địa điểm xây dựng (làng, xã, huyện, tỉnh) |
Cơ quan bản quản |
|
|
|
|
|
|
|
Đơn vị dựng cột tiêu và chôn mốc...............
Người kiểm tra..................
Ý kiến bạn đọc
