Tiêu chuẩn ngành 10 TCN 657:2005 về phân bón - Phương pháp xác định canxi tổng số bằng phép đo phổ hấp thụ nguyên tử do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành

TIÊU CHUẨN NGÀNH

10 TCN 657:2005

PHÂN BÓN

PHƯƠNG PHÁP XÁC ĐỊNH CANXI TỔNG SỐ BẰNG PHÉP ĐO PHỔ HẤP THỤ NGUYÊN TỬ[1][1]

Fertilizers - Method for determination of total calcium by Atomic absorption spectrometry 

1. Phạm vi áp dụng

Tiêu chuẩn này áp dụng để xác định hàm lượng canxi tổng số cho các loại mẫu phân bón có chứa canxi

2. Tiêu chuẩn trích dẫn

TCVN 1078-99 - Phân lân canxi magiê

10 TCN 301-2005 - Phân bón - Phương pháp lấy mẫu và chuẩn bị mẫu

10 TCN 362-99 - Phân tích phân bón - Phương pháp xác định nguyên tố vi lượng

3. Quy định chung

3.1. Lấy mẫu và chuẩn bị mẫu

Lấy mẫu và chuẩn bị mẫu theo 10TCN 301-2005

3.2. Đơn vị nồng độ sử dụng trong phép đo

Đơn vị nồng độ sử dụng trong phép đo là một phần triệu (gọi là ppm)

Loại mẫu là chất lỏng khi tỷ trọng dung dịch mẫu bằng một, đơn vị  nồng độ ppm là microgam/mililít (viết tắt mg/ml) hay miligam/lít (viết tắt mg/L). Loại mẫu là chất rắn đơn vị  nồng độ ppm là microgam/gam (viết tắt mg/g), hay miligam/kilogam (viết tắt mg/Kg), hai khái niệm này được dùng tương tự như nhau. Tuỳ theo hàm lượng trong mẫu cao hay thấp, có thể chuyển đổi kết quả đo từ miligam/kilogam sang miligam/100gam hoặc sang đơn vị phần trăm (viết tắt %).

4. Phương pháp xác định hàm lượng canxi

4.1. Nguyên tắc

Chuyển hoá các hợp chất chứa canxi trong mẫu thành canxi hoà tan trong dung dịch, canxi được nguyên tử hoá bằng kỹ thuật ngọn lửa axetylen, xác định hàm lượng canxi bằng phép đo phổ hấp thụ nguyên tử với đèn catot rỗng canxi ở vạch phổ 422,7nm, khe đo 0,7nm, sử dụng phương pháp đường chuẩn trong phép đo.

4.2. Phương tiện thử

4.2.1. Hoá chất

- Hoá chất sử dụng trong phép đo phải có độ tinh khiết phân tích và tinh khiết quang phổ (PA và SPA)

- Axit clohydric đặc d=1,19 (HCl loại SPA)

- Axit nitric đặc d=1,4 (HNO₃ loại SPA)

- Axit peclohydric đặc (HClO₄ loại PA)

- Clorua Lantan (LaCl₃.7H₂O loại SPA )

- Cacbonat Canxi (CaCO₃ loại SPA)

- Nước cất phù hợp với TCVN 4851-89 và nước siêu sạch có điện trở lớn hơn 16 MEG W,  pH 5,6 đến 6,8 tương đương với nước của thiết bị Lebconco Water props cung cấp dùng cho phân tích phổ hấp thụ nguyên tử

4.2.2. Thuốc thử

- Hỗn hợp cường thuỷ HNO₃+HCl  tỷ lệ 1:3 (v:v)

Trộn axit nitric đặc với axit clohydric đặc tỷ lệ 1:3 (v:v), chuẩn bị trước khi dùng (dùng ngay)

- Dung dịch 10% HCl, dung dịch 1% HCl

Lấy 236,4ml axit clohydric đặc (d=1,19 loại SPA) vào cốc đã có sẵn 0,5lít nước cất siêu sạch, hoà tan rồi chuyển sang bình định mức 1000ml, thêm nước đến vạch định mức được dung dịch 10% HCl. Pha loãng dung dịch 10% HCl mười lần được dung dịch 1% HCl.

- Dung dịch clorua lantan 5% La

Lấy 13,37 gam clorua lantan (LaCl₃.7H₂O loại SPA ) hoà tan vào dung dịch 1% HCl, lên định mức 100ml được dung dịch 5% La

- Dung dịch tiêu chuẩn canxi 1000mg/L (dung dịch tiêu chuẩn gốc)

Lấy 2,498 gam cacbonat canxi (CaCO₃ loại SPA), thêm 50ml nước cất siêu sạch, thêm 20ml axit clohydric đặc (thêm từng giọt), đun nhẹ cho tan và bay hết CO₂, để nguội, định mức bằng nước cất siêu sạch thành 1000ml

Sau khi pha phải kiểm tra và hiệu chỉnh lại nồng độ dung dịch tiêu chuẩn gốc, sai lệch không quá ± 2mg/L (so với dung dịch tiêu chuẩn canxi đi kèm theo máy)

4.2.3. Thiết bị dụng cụ

- Thiết bị đo: Sử dụng thiết bị đo phổ hấp thụ nguyên tử, nguyên tử hoá mẫu bằng ngọn lửa axetylen và không khí nén, đèn catot rỗng canxi vạch phổ 422,7nm, khe đo 0,7nm, độ nhậy 0,1 mg/L, giới hạn phát hiện 0,01 mgCa/L. Bao gồm các phần chính sau đây:

Máy chính AAS, đèn catot rỗng canxi (ký hiệu HCL Ca)

Máy tính và phần mềm chuyên dụng

Bình khí nén axetylen, lắp van khí axetylen

Máy nén không khí GAST Mo 3HBE-31T M303X(tương đương)

Nguồn điện 220V ổn định, sử dụng qua ổn áp tự động 10KVA

Hệ thống hút xả khí độc, điều hoà nhiệt độ không khí, hút ẩm

- Bếp phân huỷ mẫu có điều khiển nhiệt độ, kiểu ống phân huỷ dung tích 250ml và bếp phân huỷ có điều khiển  nhiệt độ từ 50 đến 400± 2^oC.

- Cân phân tích độ chính xác ± 0,0002gam

- Pipet tự động 1; 2; 5;10ml độ chính xác ± 0,01ml

- Bình định mức dung tích 10; 25; 50; 100ml độ chính xác ± 0,05ml

- Rây nhựa 2mm

- Tủ sấy 200±2^oC

- Phễu lọc đường kính 8mm, giấy lọc và các dụng cụ khác trong phòng thí nghiệm

4.3. Tiến hành thử

4.3.1. Phân huỷ mẫu

Sử dụng hỗn hợp cường thuỷ để phân huỷ mẫu

- Cân  2± 0,001gam mẫu đã được chuẩn bị theo 10 TCN 301-2005 cho vào bình phân huỷ (không để dính mẫu ở cổ và thành bình).

- Thêm đồng đều từ 15 ml hỗn hợp cường thuỷ vào mẫu, để qua đêm hoặc ngâm 4 giờ

- Tăng từ từ nhiệt độ đến 120^oC, để sôi nhẹ khoảng 60 phút.

- Thận trọng tăng từ từ nhiệt độ lên không lớn hơn 200^oC, duy trì khoảng 180 phút, trong bình xuất hiện khói đậm đặc, lượng axit dư còn khoảng 2ml,  dung dịch trong là được .

- Để nguội, thêm 5ml nước, đun sôi nhẹ khoảng 5 phút.

- Chuyển toàn bộ dung dịch và cặn từ bình phân huỷ sang bình định mức 100ml, thêm nước đến vạch định mức, lắc đều và lọc - Gọi đây là "dung dịch A" để xác định canxi (và các nguyên tố khác như Mg, Cu, Zn...).

- Chuẩn bị đồng thời hai mẫu trắng không có mẫu thử, tiến hành cùng điều kiện như mẫu thử phân bón.

- Lưu ý:  Có thể thay đổi bình định mức dung dịch A tuỳ theo hàm lượng  trong mẫu cao hay thấp. Có thể thay đổi lượng hỗn hợp cường thuỷ và thời gian ngâm mẫu tới mức tối thiểu tuỳ theo mỗi loại mẫu và loại thiết bị phân huỷ mẫu. Trường hợp dung dịch phân huỷ mẫu không "trong" cần làm nguội mẫu rồi thêm vài giọt axit pechloric, phân huỷ tiếp khoảng 30 phút. Quá trình phân huỷ mẫu phải theo dõi thường xuyên, không để trào bắn mẫu ra ngoài, không để khô mẫu (nếu thiếu axit phải cho thêm nhưng không cho quá dư).

4.3.2. Pha dung dịch dãy tiêu chuẩn canxi

Từ dung dịch tiêu chuẩn gốc Ca 1000 mg/L, pha thành dung dịch tiêu chuẩn Ca 100 mg/L trong môi trường 1% HCl.

Từ dung dịch tiêu chuẩn Ca 100 mg/L, pha các dung dịch dãy tiêu chuẩn canxi trong môi trường nền 1% HCl  và phụ gia 0,5% La

Cách pha như sau:

Lấy chính xác 10ml dung dịch tiêu chuẩn gốc Ca 1000mg/L cho vào bình định mức dung tích 100ml, thêm dung dịch 1% HCl tới vạch định mức, thu được dung dịch tiêu chuẩn  Ca 100mg/L

Sử dụng bẩy bình định mức dung tích 100ml, cho vào mỗi bình thứ tự  số ml dung dịch tiêu chuẩn Ca 100mg/L, dung dịch 5% La, dung dịch 1% HCl  vừa đủ 100ml, thu được dãy dung dịch tiêu chuẩn canxi. Xem bảng 1a, 1b.

Bảng 1a: Pha dung dịch dãy tiêu chuẩn  canxi từ  0 đến 10mg/L

(Đo ở vạch phổ 422,7 nm, khe đo 0,7 nm)

Số hiệu bình	S0	S1	S2	S3	S4	S5	S6
Nồng độ dãy tiêu chuẩn Ca (mg/L)	0,00	1,00	2,00	4,00	6,00	8,00	10,00
Dung dịch Ca100mg/L lấy vào mỗi bình (ml)	0	1	2	4	6	8	10
Dung dịch lantan 5%La lấy vào mỗi bình (ml)	10	10	10	10	10	10	10
Dung dịch 1%HCl thêm tới vạch định mức	100	100	100	100	100	100	100

Bảng 1b: Pha dung dịch dãy tiêu chuẩn canxi từ 0 đến 80mg/L

(Đo ở vạch phổ 422,7 nm, khe đo 0,7 nm, góc lệch a khác không)

Số hiệu bình	S0	S1	S2	S3	S4	S5	S6
Nồng độ dãy tiêu chuẩn Ca (mg/L)	0,00	5,00	10,00	20,00	40,00	60,00	80,00
Dung dịch Ca100mg/L lấy vào mỗi bình (ml)	0	5	10	20	40	60	80
Dung dịch lantan 5%La lấy vào mỗi bình (ml)	10	10	10	10	10	10	10
Dung dịch 1%HCl thêm tới vạch định mức	100	100	100	100	100	100	100

Lưu ý: Bảo quản dẫy tiêu chuẩn trong tủ lạnh có thể sử dụng 7 ngày

Mỗi dẫy tiêu chuẩn có một mẫu chuẩn kiểm tra và một khoảng giới hạn xác định (theo chỉ dẫn của nhà sản xuất thiết bị)

4.3.3. Kiểm tra thiết bị trước khi khởi động máy

4.3.3.1. Kiểm tra nguồn điện

Nguồn điện cung cấp ổn định 220 ±2V, các thiết bị dùng điện đều được nối tiếp đất

4.3.3.2. Kiểm tra nguồn cung cấp khí axetylen

Bình khí axetylen đã được để đứng yên lặng 24 giờ trước khi sử dụng, hàm lượng axetylen không nhỏ hơn 99,6%, van khí axetylen dễ dàng hiệu chỉnh áp lực, áp lực khí trong bình không nhỏ hơn 600 kPa (85 psig), áp lực khí đầu ra duy trì ổn định ở mức 83 đến 96 kPa (không vượt quá mức quy định của nhà sản xuất thiết bị).

4.3.3.3. Kiểm tra nguồn cung cấp không khí nén

Sử dụng máy nén không khí có áp lực nguồn 800 kPa, áp lực khí đầu ra ổn định từ 350 đến 450kPa (theo mức quy định của nhà sản xuất thiết bị) , không khí khô sạch. Tuyệt đối không sử dụng bình khí oxy.

4.3.3.4. Kiểm tra hệ thống hút xả khí độc, nhiệt độ, ẩm độ

Hệ thống hút xả khí độc chuyên dụng chịu được nhiệt độ 600^oC. nhiệt độ không khí trong phòng máy ổn định (dao động không quá ±3^oC), ẩm độ không khí luôn luôn thấp hơn 85%.

4.3.4.  Chuẩn bị, khởi động và hiệu chỉnh máy

4.3.4.1. Lắp đèn catot rỗng canxi vào máy, bật công tắc khởi động

Kết nối liên lạc giữa máy AAS và chương trình phân tích, chọn kỹ thuật phân tích ngọn lửa (Flame)

4.3.4.2. Cài đặt các thông số cơ bản cho đèn catot rỗng

- Ký hiệu nguyên tố (Elements): Ca, số thứ tự của đèn No

- Cường độ dòng (Current): 10 đến 15mA, thường ở mức 65 đến 75% cường độ cực đại ghi trên đèn catot rỗng.

- Loại đèn (LQmps): HCL

- Vạch phổ (Wavelength) 422,7nm, kheؠđo (Slit) 0,7nm

- Chọn "OK" cho thiết bị tự động chấp nhận cácؠthông số đã cài đặt

4.3.4.3. Hiệu chỉnh đèn catot rỗng

- Hiệu chỉnh tiêu điểm chùm tia tới vị trí chính giữaؠđầu đốt

- Hiệu chỉnh hướng đi của chùm tia sao cho tín hiệu năng lượng của đèn có giá trị cao và ổn định nhất (xem hình H1; H2)

4.3.4.4. Hiệu chỉnh chiều cao đầu đốt (Burner)

- Sử dụng đầu đốt loại 10 đến 12cm cho kỹ thuật ngọn lửa axetylen

- Hiệu chỉnh chiều cao đầu đốt tới vị trí  mặt đầu đốt cách tiêu điểm chùm tia từ 2 đến 3mm.

4.3.4.5. Hiệu chỉnh khe đốt (Burner) song song với chùm tia

Hiệu chỉnh khe đốt nằm dưới chùm tia và song song với chùm tia, (góc lệch a bằng không), chùm tia sẽ đi qua vùng trung tâm ngọn lửa, bề dầy của môi trường hấp thụ sẽ là lớn nhất. (xem hình H1, H2).

Lưu ý: Nếu việc hiệu chỉnh đèn và đầu đốt đã tối ưu thì sau khi bật ngọn lửa không cần hiệu chỉnh lại, nếu chưa tối ưu thì sau khi bật ngọn lửa cần hiệu chỉnh lại

4.3.4.6. Hiệu chỉnh tốc độ dẫn mẫu

Hiệu chỉnh tìm tốc độ dẫn mẫu tối ưu để có độ hấp thụ lớn và ổn định nhất (sau khi bật ngọn lửa quét mẫu chuẩn để kiểm tra, hiệu chỉnh).

 

4.3.4.7. Cài đặt các tham số cho máy AAS

- Cài đặt các tham số chính

Ký hiệu nguyên tố: Ca

Vạch phổ: 422,7 nm, khe đo: 0,7nm

Đo chiều cao peak. Tín hiệu: AA

Thời gian đọc: 3 giây

Số lần đọc lặp lại: 5 đến 10 lần (tuỳ theo sai số phép đo)

Chế độ ngọn lửa: C₂H₂

Tốc độ, tỷ lệ không khí/axetylen (Air/C₂H₂ khoảng 8/2)

(Và các thông số khác nếu có)

- Cài đặt các tham số đường chuẩn - chọn phương pháp đường chuẩn

Dẫy tiêu chuẩn canxi 0;1;2;4;6;8 và 10 mg/L

(Hoặc dẫy tiêu chuẩn canxi  mở rộng từ 0 đến 80 mg/L)

Đơn vị đo mg/L

4.3.4.8. Tối ưu hoá điều kiện nguyên tử hoá mẫu

- Bật ngọn lửa sau khi mọi công việc chuẩn bị, hiệu chỉnh cài đặt các thông số đã xong

- Quét kiểm tra độ hấp thụ của mẫu chuẩn kiểm tra.

Trong lúc quét, hiệu chỉnh lại tỷ lệ khí và tốc độ dẫn mẫu thích hợp để có độ hấp thụ lớn và ổn định nhất.

Có thể hiệu chỉnh độ khuyếch đại tín hiệu để đạt tới độ hấp thụ 0,200abs như đã được quy định cho mẫu chuẩn kiểm tra (lưu ý khi tăng độ khuyếch đại tín hiệu cần tăng số lần đọc lặp lại).

4.3.5. Xây dựng đường chuẩn

- Sau khoảng 20 phút ngọn lửa cháy đều mầu xanh, máy ở trạng thái hoạt động ổn định mới xây dựng đường chuẩn (độ hấp thụ của mẫu chuẩn kiểm tra không thay đổi)

- Mỗi đường chuẩn có ít nhất năm điểm và chỉ phù hợp với một lần đo

- Mỗi đường chuẩn có một khoảng nồng độ giới hạn đo cho phép và một mẫu chuẩn kiểm tra. Trường hợp cần kéo dài đường chuẩn có thể hiệu chỉnh góc lệch a  khác không và sử dụng dãy tiêu chuẩn mở rộng

- Hệ số tương quan của đường chuẩn phải lớn hơn 0,9999

- Trong suốt quá trình đo, độ hấp thụ của mẫu chuẩn kiểm tra không được thay đổi (nếu thay đổi phải xây dựng lại đường chuẩn và đo lại)

4.3.6. Đo dung dịch mẫu

4.3.6.1. Xử lý dung dịch mẫu trước khi đo

Dung dịch mẫu trước khi đo canxi phải được xử lý qua hai bước

- Bước 1 pha loãng dung dịch mẫu

Pha loãng là thủ tục đặc biệt quan trọng trong phép đo canxi, làm giảm bớt ảnh hưởng xấu của môi trương nền và đưa nồng độ mẫu đo vào khoảng giữa của dẫy tiêu chuẩn.

Trước tiên cần pha loãng "dung dịch A" mười lần.

Quét dung dịch mẫu đã pha loãng, kiểm tra độ hấp thụ để biết cần pha loãng tiếp bao nhiêu lần nữa. Cách pha loãng xem bảng 2.

Bảng 2: Xử lý pha loãng dung dịch mẫu

Pha loãng Hệ số F1 (lần)	Lượng hút dung dịch mẫu để pha loãng   (ml)	Dung môi pha loãng 1% HCl (ml)	Cộng (dung dịch mẫu+dung môi) (ml)
2 lần	5	05	10
5 lần	5	20	25
10 lần	5	45	50
20 lần	Pha loãng 10 lần, tiếp theo pha loãng 2 lần thành 20 lần
50 lần	Pha loãng 10 lần, tiếp theo pha loãng 5 lần thành 50 lần
100 lần	Pha loãng 10 lần, tiếp theo pha loãng 10 lần thành 100 lần
200 lần	Pha loãng 10 lần, tiếp theo pha loãng 10 lần, tiếp theo pha loãng 2 lần thành 200 lần (…)

- Bước 2: Xử lý môi trường nền, thêm chất phụ gia lantan

Dung dịch mẫu đo canxi phải được xử lý môi trường nền thêm chất phụ gia lantan đồng nhất điều kiện đo của dung dịch dãy tiêu chuẩn. Cách xử lý môi trường nền thêm lantan xem bảng 3

Bảng 3: Xử lý môi trường nền thêm lantan vào dung dịch  đo canxi

Xử lý nền Hệ số F2 (lần)	Dung dịch	Lượng hút  (ml)	Ghi chú
1,10 lần	Dung dịch mẫu đo	10,00	(Hoặc hút 5ml dung dịch mẫu và 0,5ml dung dịch 5% La)
	Dung dịch 5% La	1,00
	Cộng	11,00

- Lưu ý: Nồng độ lan tan trong dung dịch đo canxi không nhỏ hơn  0,5% La và nồng độ axit clohydrric thích hợp trong khoảng từ 1 đến 2% HCl

Pha loãng và thêm chất phụ gia lan tan là thủ tục đặc biệt quan trọng trong phép đo canxi, pha loãng dung dịch A nhiều lần cho tới khi kết quả phép đo canxi trong dung dịch A không thay đổi mới có kết quả chính xác

Hàm lượng photpho cao trong dung dịch đo canxi là yếu tố cản trở rất lớn, cần pha loãng cho tới khi nồng độ photpho trong dung dịch đo nhỏ hơn 20mgP/L

4.3.6.2. Đo dung dịch mẫu

- Đo dung dịch mẫu trắng, đo dung dịch mẫu tiêu chuẩn canxi 0mg/L

- Đo lần lượt dung dịch mẫu cùng điều kiện đo dung dịch dẫy chuẩn

- Độ lệch chuẩn của phép đo RSD nhỏ hơn 5% được chấp nhận

- Đo mười mẫu phải đo kiểm tra bằng mẫu chuẩn kiểm tra hoặc mẫu chuẩn có nồng độ tương đương mẫu đo.

- Khử hiệu ứng lưu mẫu bằng nước cất sau mỗi lần đo (10 giây)

- Căn cứ vào số đo dung dịch mẫu, số đo mẫu trắng, hệ số pha loãng, hệ số xử lý môi trường nền, tính ra nồng độ canxi trong dung dịch A, suy ra hàm lượng canxi trong mẫu.

4.4. Tính toán kết quả

4.4.1. Công thức tính

- Khối lượng canxi trong mẫu tính theo  mg/Kg (Ca mg/Kg)

Ca mg/Kg  =	(a - b) x F1 x F2 x V
	m

 

% Ca   =	(a - b) x F1 x F2 x V
	m x 10 000

Trong đó:

a- Nồng độ dung dịch mẫu đo đã pha loãng (mg/L)

b- Nồng độ dung dịch mẫu trắng đã pha loãng (mg/L)

F₁- Hệ số pha loãng dung dịch mẫu sau phân huỷ

F₂- Hệ số xử lý môi trường nền dung dịch đo (F2=1,1)

V- Thể tích dung dịch mẫu sau phân huỷ (ml)

m- Khối lượng mẫu phân huỷ (gam)

4.4.2. Sai số phép đo

Kết quả phép thử kiểm nghiệm chất lượng phân bón là giá trị trung bình của ít nhất hai  lần thử lặp lại tiến hành song song, sai lệch kết quả giữa các lần lặp lại so với giá trị trung bình của phép thử không lớn hơn 0,5% giá trị tuyệt đối được chấp nhận.

 

PHỤ LỤC B

(Tham khảo)

PHƯƠNG PHÁP XÁC ĐỊNH CANXI TỔNG SỐ BẰNG PHÉP ĐO PHỔ HẤP THỤ NGUYÊN TỬ VỚI THIẾT BỊ PERKIN-ELMER AAS 3300

Mỗi loại thiết bị đo phổ hấp thụ nguyên tử có một tính năng và thao tác kỹ thuật riêng, song có thể tham khảo phụ lục B để áp dụng trên các loại thiết bị tương đương

B.1. Phạm vi áp dụng. (xem mục 1.)

B.2. Tiêu chuẩn trích dẫn (xem mục 2.)

Xem tài liệu hướng dẫn của Perkil-elmer AAS 3300: - Atomic Absorption Laboratory Benchotop - Moden 3300 Atomic Absorption Spectrometer - Alalytical Methods for Atomic Absorption Spectrometry

B.3. Quy định chung (xem mục 3.)

B.4. Phương pháp xác định

B.4.1. Nguyên tắc (xem mục 4.1.)

B.4.2. Phương tiện thử (xem mục 4.2.)

Thiết bị Perkin-elmer AAS 3300 đi kèm theo phần mềm chuyên dụng "GEM", nguyên tử hoá mẫu bằng ngọn lửa axetylen và không khí nén, đèn catot rỗng canxi ở vạch phổ 422,7nm, khe đo 0,7nm, độ nhậy 0,09 mg/L giới hạn phát hiện 0,01 mg/L. Bao gồm các phần chính sau đây

- Máy Perkin-elmer AAS 3300

- Đèn catot rỗng canxi (ký hiệu HCL Ca)

- Máy tính và phần mềm chuyên dụng "GEM"

- Bình khí nén axetylen, lắp van khí axetylen

- Máy nén không khí GAST Model 3HBE-31T M303X

- Nguồn điện 220V ổn định, sử dụng qua ổn áp tự động 10KVA

- Hệ thống hút xả khí độc, hút ẩm, điều hoà nhiệt độ không khí

B.4.3. Tiến hành thử

B.4.3.1. Phân huỷ mẫu (xem mục 4.3.1.)

B.4.3.2. Pha dung dịch dãy tiêu chuẩn canxi (xem mục 4.3.2.)

B.4.3.3. Kiểm tra thiết bị trước khi khởi động (xem mục 4.3.3.)

áp lực khí axetylen đầu ra duy trì ổn định ở mức 96 kPa, không vượt quá 103 kPa (15psi), áp lực không khí đầu ra duy trì ổn định ở mức 450 kPa.

B.4.3.4. Chuẩn bị, khởi động và hiệu chỉnh máy

- Lắp đèn catot rỗng canxi vào máy, bật công tắc máy AAS 3300, chờ một phút, bật công tắc máy tính và vào chuơng trình phân tích "GEM", kết nối liên lạc giữa máy AAS và máy tính (AA-INST-EXE), chọn kỹ thuật phân tích ngọn lửa (Flame), mở cửa sổ đèn (Align lamp).

Bước một

- Cài đặt các thông số cơ bản cho đèn catot rỗng canxi

Số thứ tự của đèn (No): Ví dụ số 1

Ký hiệu nguyên tố (Elements): Ca

Cường độ dòng (Current): 10 đến 15mA

Loại đèn (Lamps): HCL

Vạch phổ (Wavelength) 422,7nm

Khe đo (Slit) 0,7nm

- Chọn số thứ tự của đèn (OK) cho thiết bị tự động chấp nhận các thông số đã cài đặt

Bước ba

- Mở bốn cửa sổ theo dõi làm việc thường xuyên

Cửa sổ Display Data

Cửa sổ Flame Control

Cửa sổ Manual Control

Cửa sổ Display Calbration

- Cài đặt các tham số cho máy

Mở cửa sổ tham số nguyên tố (Element Parameter), cài đặt các tham số chính (Interest -Inst).

Cài đặt các tham số chính (Interest -Inst)

Cài đặt các tham số đường chuẩn (Calibration - Calib)

- Tối ưu hoá điều kiện nguyên tử hoá mẫu (xem mục 4.3.4.8.)

Bật ngọn lửa sau khi mọi công việc chuẩn bị máy, hiệu chỉnh cài đặt các thông số đã xong.

Mở cửa sổ quét nguyên tố Ca (Continuos graphics Ca), quét kiểm tra theo dõi độ hấp thụ của mẫu chuẩn kiểm tra Ca 4mg/L

Trong lúc quét mẫu chuẩn kiểm tra hiệu chỉnh lại tỷ lệ khí/axetylen, hiệu chỉnh lại tốc độ dẫn mẫu để có độ hấp thụ lớn và ổn định nhất (tỷ lệ không khí/axetylen là 8/2, tốc độ dẫn mẫu khoảng 1/2 đến 1/4 vòng). Hiệu chỉnh độ khuyếch đại tín hiệu (Expansion) để đạt được độ hấp thụ 0.200abs theo quy định với mẫu chuẩn kiểm tra Ca 4mg/L.

B.4.3.5. Xây dựng đường chuẩn (xem mục 4.3.5.)

- Mở cửa sổ đường chuẩn (calibration), chọn phương pháp đường chuẩn

- Lần lượt nhập dữ liệu và đo các mẫu dãy tiêu chuẩn

- Ghi lại các số đo của mẫu chuẩn để kiểm tra trong quá trình đo mẫu

- Hệ số tương quan của đường chuẩn xây dựng phải lớn hơn 0,9999

- Lưu ý: Dãy tiêu chuẩn canxi từ  0 đến 10mg/L ở vạch phổ 422,7 nm, khe đo 0,7nm có mẫu chuẩn kiểm tra là Ca 4mg/L tương ứng với độ hấp thụ  0,200abs. Trong trường hợp cần đo mẫu nồng độ cao hơn có thể hiệu chỉnh góc lệch a khác không và đo bằng đường chuẩn mở rộng canxi  từ 0 đến 60mg/L có mẫu chuẩn kiểm tra canxi  20mg/L tương ứng với độ hấp thụ 0,200abs.

Trong suốt quá trình đo, độ hấp thụ của mẫu chuẩn kiểm tra canxi 4mg/L tương ứng với độ hấp thụ  0,200abs không được thay đổi.

 

B.4.3.6. Đo dung dịch mẫu (xem mục 4.3.6.)

- Dung dịch mẫu trước khi đo phải được xử lý qua hai bước

Bước 1: pha loãng (xem mục 4.3.6.1)

Bước 2: Xử lý môi trường nền (xem mục 4.3.6.1.)

- Đo dung dịch mẫu (xem mục 4.3.6.2.)

Mở cửa sổ Display data

Đo dung dịch mẫu trắng, dung dịch mẫu tiêu chuẩn Ca 0mg/L

Đo lần lượt dung dịch mẫu cùng điều kiện đo dung dịch chuẩn

Độ lệch chuẩn của phép đo RSD không lớn hơn 5%

Đo mười mẫu phải đo kiểm tra bằng mẫu chuẩn kiểm tra hoặc mẫu chuẩn có nồng độ tương đương mẫu đo.

Khử hiệu ứng lưu mẫu sau mỗi lần đo bằng nước cất.

Căn cứ vào số đo dung dịch mẫu, số đo mẫu trắng, hệ số pha loãng, hệ số xử lý môi trường nền, tính ra nồng độ canxi trong dung dịch mẫu sau phân huỷ, suy ra hàm lượng canxi trong mẫu.

B.4.4. Tính toán kết quả (xem mục 4.4.)

 

[2][1] Ban hành kèm theo quyết định số 3512/QĐ-BNN-KHCN ngày 14 tháng 12 năm 2005 của Bộ NN-PTNT.