Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 5303:1990 về an toàn cháy - thuật ngữ và định nghĩa

Thuật ngữ

Định nghĩa

1

2

1. Khái niệm chung

1.1. Hệ thống phòng cháy

Fire prevention system

Tổng hợp tất cả các yêu cầu, các biện pháp, các phương tiện và các phương pháp nhằm loại trừ khả năng phát sinh đám cháy

1.2. Hệ thống chống cháy

Fire protection

Tổng hợp tất cả các yêu cầu, các biện pháp, các phương tiện và các phương pháp nhằm ngăn ngừa cháy, hạn chế lan truyền, đảm bảo dập tắt đám cháy, ngăn chặn các yếu tố nguy hiểm và có hại đối với người, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại về tài sản

1.3.An toàn cháy

Fire

Tình trạng hoặc tính chất của các sản phẩm, các phương pháp, phương tiện sản xuất và các khu vực đảm bảo loại trừ được khả năng phát sinh cháy và hạn chế được hậu quả khi cháy xẩy ra nhờ các biện pháp tổ chức, các giải pháp kĩ thuật và công nghệ

1.4. Nguy cơ cháy

Threat of fire

Tình trạng đặc trưng bởi khả năng trực tiếp phát sinh cháy

1.5. Nguy hiểm cháy

Fire hazard

Khả năng phát sinh và phát triển đám cháy có sẵn trong vật chất, trong tình trạng môi trường hoặc trong quá trình nào đó

1.6. Sự thoát nạn

Evacuation

Sự sơ tán người từ vùng nguy hiểm cháy theo các lối thoát ra vùng an toàn

1.7. kế hoạch thoát nạn

Evacuation plan

Văn bản chỉ dẫn lối, cửa thoát nạn và qui định cách ứng xử của mọi người, nhiệm vụ của những người có trách nhiệm khi tổ chức thoát nạn khỏi đám cháy

1.8. Chất chống cháy Fire protection

Chất làm cho chất cháy khó bị đốt cháy hoặc làm giảm tính cháy của chúng bằng cách bao phủ, ngâm tẩm hoặc gây phản ứng hoá học

2. Các chỉ số kĩ thuật an toàn

2.1. Các chỉ số nguy hiểm cháy

Indexes of fire hazad

Các giá trị định lượng đặc trưng cho sự nguy hiểm cháy được xác định khi thử nghiệm chuẩn

2.2. Nhiệt độ bùng cháy

Flashing temperature

Nhiệt độ thấp nhất của chất cháy, ở nhiệt độ đó lượng hơi, khi bốc lên trên bề mặt của nó tạo với không khí hỗ hợp khi có nguồn gây cháy tác động sẽ bùng lửa nhưng lại tắt ngay

2.3. Nhiệt độ bốc cháy

Inflammation temperature

Nhiệt độ thấp nhất của chất cháy, ở nhiệt độ đó khi có nguồn gây cháy tác động chát cháy sẽ bốc cháy có ngọn lửa và tiếp tục cháy sau khi không còn nguồn gây cháy

2.4. Nhiệt độ tự bốc cháy

Self - inflammation

Nhiệt độ thấp nhất của chất cháy, ở nhiệt độ đó tốc độ phản ứng toả nhiệt tăng mạnh dẫn tới sự bốc cháy có ngọn lửa

2.5. Nhiệt độ tự nung nóng

Self - baked temperature

Nhiệt độ thấp nhất của chất cháy, ở nhiệt độ đó bắt đầu quá trình tự nung nóng

2.6. Giới hạn nồng độ bốc cháy

Limited concentration of inflammation

Giới hạn dưới hoặc giới hạn trên của chất cháy (hơi, khí, bụi cháy) trong hỗn hợp của nó với chất ôxi hoá có thể bốc cháy khi có tác động của nguồn gây cháy

2.7. Giới hạn nhiệt độ bốc cháy

Limited temperature of inflammation

Giới hạn dưới hoặc giới hạn trên của nhiệt độ chất cháy tương ứng với giới hạn dưới hoặc giới hạn trên của nồng độ bốc cháy

2.8. Giới hạn ôxi

Oxygen limit

Nồng độ ôxi trong hỗn hợp chất cháy, chất trơ và ôxi, khi thấp hơn nồng độ này không thể gây cháy hỗn hợp với bất kì nồng độ nào của chất cháy trong hỗn hợp

2.9. Tốc độ cháy hoàn toàn

Burning out speed

Khối lượng hoặc thể tích chất cháy bị thiêu huỷ trên một đơn vị bề mặt trong một đơn vị thời gian

2.10. Tốc độ lan truyền của đám cháy

Fire spreading speed

Khoảng cách lan truyền của ngọn lửa theo phương ngang hoặc phương đứng trong một đơn vị thời gian

2.11. Nồng độ dập tắt nhỏ nhất dập cháy theo thể tích

Minimum concentration of fire extinguishing substance in volume

Nồng độ dập tắt nhỏ nhất của chất cháy cháy trong không khí đủ để dập tắt ngọn lửa khuếch tán của chất cháy khi dập tắt theo thể tích

2.12. Nồng độ nhỏ nhất của chất trơ

Minimum concentration of inert substance

Nồng độ nhỏ nhất của chất trơ trong hỗn hợp chất trơ và chất cháy đủ để hỗn hợp không thể cháy

3. Cơ chế bốc cháy

3.1. Sự bốc cháy

Inflammation

Sự phát sinh cháy do tác động của nguồn cháy

3.2. Tính bốc cháy

Inlammability

Khả năng bốc cháy của vật cháy trong những điều kiện tồn tại cụ thể của chúng

3.3. Chất dễ bốc cháy

Substance with high inflammation

Chất có thể bốc cháy do tác động tức thời của nguồn gây cháy có năng lượng thấp

3.4. . Chất khó bốc cháy

Substance with low inflammation

Chất chỉ bốc cháy do tác động của nguồn gây cháy có năng lượng cao hoặc do tác động lâu của nguồn gây cháy

3.5. Sự gây cháy

Firing

Tác động của nguồn gây cháy bên ngoài lên chất cháy đến sự bốc cháy

3.6. Nguồn gây cháy

Firing souce

Nguồn năng lượng dẫn đến sự cháy của vật chất

3.7. Vùng bốc cháy Inflammation zone

Vùng nồng độ cháy trong đó hỗn hợp của nó với chất ôxy hoá có thể bốc cháy khi có tác động của nguồn gây cháy và tiếp tục tự cháy lan trong hỗn hợp

3.8. Sự tự nung nóng

Self - baking

Sự tăng nhiệt độ của vật chất do các quá trình hoá, lí, sinh học toả nhiệt ở bên trong với những điều kiện tồn tại thích hợp cho sự tích nhiệt của vật chất

3.9. Tự cháy

Self - burning

Sự phát sinh cháy không do tác động của năng lượng bên ngoài mà do sự gia tăng nhiệt của các phản ứng bên trong vật chất

3.10. Chất tự cháy

Self - burning substance

Chất tự phát sinh cháy trong những điều kiện xác định không có tác động của năng lượng bên ngoài

3.11. Sự nhiệt phân

Pyrolysis

Phản ứng hoá học không thuận nghịch do kết quả tăng nhiệt độ

4. Quá trình cháy

4.1. Sự cháy

Burning

Phản ứng ôxi hoá, toả nhiệt và phát sáng

4.2. Tính cháy

Combustibility

Khả năng cháy của vật chất trong những điều kiện tồn tại của chúng

4.3. Chất dễ cháy

Combustible substance

Chất có thể bốc cháy, cháy âm ỉ hoặc cacbon hoá khi có tác động của nguồn gây cháy và có khả năng tiếp tục cháy kể cả khi không còn nguồn gây cháy

4.4. Chất khó cháy

Uninflammable substance

Chất có thể bốc cháy, cháy âm ỉ hoặc cacbon hoá khi có tác động của nguồn gây cháy và không có khả năng tiếp tục cháy kể cả khi không còn nguồn gây cháy

4.5. Chất không cháy

Incombustible substance

Chất không bốc cháy, không cháy âm ỉ và không cacbon hoá khi có tác động của nguồn gây cháy

4.6. Lửa - Fire

Hình dạng bên ngoài biểu hiện sự cháy kèm theo phát sáng

4.7. Ngọn lửa - Fire

Hình dạng bên ngoài biểu hiện sự cháy ở thể khí hoặc mây bụi

4.8. Tia lửa - Spark

Phân tử nóng sáng của vật chất bị bắn ra hoặc phóng điện trong khí

4.9. Sự nung sáng

Incandescence

Trạng thái nung nóng của chất rắn, đặc trưng bởi sự toả nhiệt và phát sáng

4.10. Sự cháy âm ỉ

Smolder

Cháy không thành ngọn lửa của chất rắn hữu cơ, thường xảy ra khi không đủ ôxi và tạo khói

4.11. Sự cacbon hoá

Carbonization

Sự tạo thành cacbon và tro do kết quả nhiệt phân hoặc cháy không hoàn toàn các chất hữu cơ

4.12. Sản phẩm cháy

Combustion prodúct

Vật chất được tạo ra do cháy

4.13. Sự cháy hoàn toàn

Burning out

Sự cháy mà sản phẩm cháy là chất không cháy

4.14. Khói - Smoke

Thể nhìn thấy được trong không khí gồm các phần tử rắn, lỏng và khí tạo ra khi cháy

5. Đám cháy

5.1. Sự đốt cháy

Combustion

Sự gây cháy có chủ định và kiểm soát được

5.2. Đám cháy - Fire

Sự cháy không kiểm soát được có thể gây thiệt hại về người, tài sản

5.3. Sự lan truyền đám cháy - Fire spreading

Sự lan truyền của lửa ở trong các phòng, trong các công trình ở khu vực ngoài trời hoặc từ nơi này sang nơi khác

5.4. Sự phát triển đám cháy - Fire growth

Sự gia tăng của vùng cháy và vùng tác động của những yếu tố nguy hiểm của đám cháy

5.5. Nguyên nhân gây ra đám cháy - Fire cause

Điều kiện và (hoặc) tình trạng trực tiếp gây ra đám cháy

5.6. Thiệt hại do đám cháy - Fire loss

Sự thiệt hại về người, tài sản do đám cháy gây ra

6. Chữa cháy

6.1. Chữa cháy Fire- fighting operations

Hoạt động của người và phương tiện chữa cháy, với việc áp dụng các phương pháp để ngăn chặn sự lan truyền và dập tắt đám cháy

6.2. Dập tắt hoàn toàn Fire liquidation

Hoạt động của người và phương tiện chữa cháy, với việc áp dụng các phương pháp nhằm dập tắt hoàn toàn đám cháy và loại trừ khả năng cháy trở lại

6.3. Hạn chế sự phát triển của đám cháy Fire localization

Các biện pháp và hoạt động của người nhằm ngăn chặn đám cháy lan truyền và tạo điều kiện để dập tát đám cháy có hiệu quả

6.4. Chất dập cháy Fire extingguishing agent

Chất có các tính chất lí, hoá tạo ra điều kiện để làm ngừng cháy và dập tắt cháy

6.5. Phương pháp chữa cháy - Method of fire fighting

Phương pháp sử dụng các chất dập cháy với các thiết bị cần thiết và những phương tiện khác để ngăn chặn sự lan truyền và dập tắt đám cháy

6.6. Cung cấp nước chữa cháy- Fire fighting water supply

Tổng hợp các biện pháp và phương tiện, dụng cụ để dự trữ và vận chuyển nước sử dụng để chữa cháy

An toàn cháy

Cấp nước chữa cháy

Chất dễ cháy

Chất chống cháy

Chất dập cháy

Chất khó cháy

Chất khó bốc cháy

Chất không cháy

Chất tự cháy

Chữa cháy

Dập tắt hoàn toàn đám cháy

Dám cháy

Giới hạn nhiệt độ bốc cháy

Giới hạn nồng độ bốc cháy

Giới hạn ôxy

Hạn chế sự phát triển của đám cháy

Hệ thống chống cháy

Hệ thống phòng cháy

Kế hoạch thoát nạn

Khói

Lửa

Ngọn lửa

Nguồn gây cháy

Nguy cơ cháy

Nguy hiểm cháy

Nguyên nhân gây ra đám cháy

Nhiệt độ bốc cháy

Nhiệt độ bùng cháy

Nhiệt độ tự bốc cháy

Nhiệt độ tự nung nóng ,

Nồng'độ dập tắt nhỏ nhất của chất dập cháy theo thể tích

Nồng độ nhỏ nhất của chất trơ

Phương pháp chữa cháy

Sàn phẩm cháy

Sự bốc cháy

Sự các bon hoá

Sự cháy

Sự cháy âm ỉ

Sự cháy hoàn toàn

Sự đốt cháy

Sự gây cháy

Sự lan truyền đám cháy

Sự nhiệt phân

Sự nung sáng

Sự phát triển đám cháy

Sự thoát nạn

Sự tự nung nóng

Tia lửa

Tính bốc cháy

Tính cháy được

Thiệt hại do đám cháy

Tốc độ cháy hoàn toàn

Tốc độ lan truyền đám cháy

Tự cháy

Vùng bốc cháy

18

6.6

4.3

18

6.4

4.4

3.4

4.5

8.l0

6.l

6.2

5.2

2.7

2.6

2.8

6.3

1.2

ll

17

l14

4,6

4.7

8.6

1.4

15

5.5

2.3

2.2

2.4

2.5

2.ll

2.12

6.5

4.13

3.l

4. ll

4.1

4.l0

4.12

5.11

3.5

5.S

8.ll

4.9

5.4

16

8.8

4.8

3.2

4.2

5.6

2.9

2.l0

3.9

8.7