Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 3983:1985 về bò đực giống Hà Lan (Holstein - Friesian) - phân cấp chất lượng

TIÊU CHUẨN VIỆT NAM

TCVN 3983:1985

BÒ ĐỰC GIỐNG HÀ LAN (HOLSTEIN - FRIESIAN)

PHÂN CẤP CHẤT LƯỢNG

Holstein - Friesian male

Qualitative order

iêu chuẩn này áp dụng để phân cấp chất lượng bò đực giống Hà lan (Holstein - Friesian) từ 2 năm tuổi đến 5 năm tuổi, nuôi tại các cơ sở chăn nuôi giống Nhà nước và tập thể. Việc phân cấp chất lượng bò đực giống được tiến hành theo phương pháp giám định trong TVCN 1649-75.

1. Cấp ngoại hình thể chất

1.1. Giám định ngoại hình thể chất bò đực

 

được tiến hành mỗi năm một lần và đến 5 tuổi.

1.2. Bò đực giống được xếp cấp ngoại hình thể chất theo bảng 1 và bảng 2 của tiêu chuẩn này.

Bảng1: Bảng xét điểm ngoại hình thể chất bò đực giống

Bộ phận	Ưu điểm	Điểm tối đa	Hệ số	Điểm hệ số
1	2	3	4	5
A. Đặc điểm chung				25 điểm
1. Nhìn khái quát	Cơ thể khoẻ mạnh, kết cấu cơ thể chắc chắn, to lớn. Có giới tính đực rõ rệt. Đi đứng nhanh nhẹn, khoẻ mạnh và đẹp.	5	2	10
2. Đặc điểm giống	Có màu lông trắng lang đen hoặc đen lang trắng rõ rệt. Trán có sọc trắng hoặc đốm trắng. Xung quanh mắt màu đen. Lông dưới bụng trắng, cổ chân đến móng chân màu trắng, chùm lông đuôi màu trắng. Sừng nhô và dài trung bình, hơi cong vào trong và hướng về phía trước. Thân trước phát triển hơn thân sau. Da mỏng mịn và đàn hồi. Tính tình không dữ	5	3	15
B. Cấp phần cơ thể				75 điểm
1. Đầu và cổ	Đầu to và dài vừa phải, có hình dáng bò đực rõ rệt, trán rộng và hơi lõm. Mắt to và sáng. Tai to và dài vừa phải, đứng thẳng. Sống mũi thẳng, mũi nở. Mõm to, hàm khoẻ. Cổ dài, đậm và khoẻ. Đầu và cổ kết hợp tốt. Cổ kết hợp cân đối và chắc chắn với vai và ngực	5	2	10
2. Vai và ngực	Vai dài, rộng, phẳng và chắc chắn khoẻ mạnh. Vai nối liền hài hoà với cổ và thân trước. Ngực rộng sâu và ức nở. Xương sườn ngực dài thưa và cong về phía sau. Vòng ngực lớn hơn vòng bụng. Vai và ngực kết hợp tốt.	5	2	10
3. Lưng và hông	Lưng rộng, dài và không võng. Các đốt sống giữa lưng kết cấu chắc và khoẻ. Hông rộng và khoẻ. Đường sống lưng hông đuôi thẳng	5	1	5
4. Bụng	Bụng phát triển cân đối, sâu tròn và gọn, các xương sườn bụng dài, thưa và cong về phía sau.	5	2	10
5. Mông và đuôi	Mông dài và rộng, dốc vừa phải. Gốc đuôi thụt không sâu, đuôi dài, thẳng và cân xứng, chùm lông đuôi màu trắng. Đuôi cử động bình thường.	5	2	10
6. Bốn chân	Bốn chân chắc và khoẻ, khoảng cách giữa 4 chân rộng. Hai chân trước thẳng đứng, 2 chân sau có góc khoeo không thẳng hoặc gấp quá. Đùi hơi cong, rộng và phẳng, cơ và gân đùi săn và khoẻ, khớp bàn kết hợp cân đối với ống chân. Móng chân tròn và khít. Đi đứng nhanh nhẹn, tự nhiên và khoẻ mạnh. Không đi chữ bát, vòng kiềng hoặc đi bàn.	5	3	15
7. Vú và bộ phận sinh dục	Có 4 vú cân xứng, vị trí vú cách xa đều nhau, không có vú kẹ, núm vú dài da vú mỏng mịn và đàn hồi. Tĩnh mạch chủ của vú dài và nổi rõ. Bộ phận sinh dục phát triển bình thường. 2 dịch hoàn phát triển tốt, độ lớn bằng nhau. Dương vật cử động bình thường trong bao quy đầu.	5	3	15
Tổng số điểm ngoại hình thể chất 100 điểm

Bảng 2: Thang điểm dùng để xếp cấp ngoại hình thể chất

Cấp ngoại hình thể chất	Điểm ngoại hình thể chất
Đặc cấp kỷ lục (ĐCKL)	từ 85 điểm trở lên
Đặc cấp (ĐC)	từ 80 điểm đến 84 điểm
Cấp I (CI)	từ 75 điểm đến 79 điểm
Cấp II (CII)	dưới 75

2. Cấp sinh trưởng

2.1. Cấp sinh trưởng của bò đực giống được xét theo chỉ tiêu khối lượng.

2.2. Khối lượng của bò đực giống được cân qua các lứa tuổi: 1, 2, 3, 4 và 5 năm tuổi.

2.3. Cấp sinh trưởng của bò đực giống xếp theo khối lượng quy định ở bảng 3 của tiêu chuẩn này.

Bảng 3

Tuổi Cấp sinh trưởng	Khối lượng (kg)
	2 tuổi	3 tuổi	4 tuổi	5 tuổi
Đặc cấp kỷ lục (ĐCKL)	không dưới 580	không dưới 750	không dưới 900	không dưới 950
Đặc cấp (ĐC)	không dưới 540	không dưới 700	không dưới 840	không dưới 900
Cấp I (CI)	không dưới 500	không dưới 650	không dưới 780	không dưới 850
Cấp II (CII)	dưới 500	dưới 650	dưới 780	dưới 850

3. Cấp trung gian giữa cấp ngoại hình thể chất và cấp sinh trưởng

3.1. Cấp trung gian của bò đực giống được xác định theo phương pháp toạ độ vuông góc giữa cấp ngoại hình thể chất và cấp sinh trưởng trên cơ sở tương đương. Cấp trung gian được tiến hành theo quy định ở bảng 4 của tiêu chuẩn này.

Bảng 4: Cấp trung gian của bò đực giống

Cấp ngoại hình thể chất	Cấp sinh trưởng
	ĐCKL	ĐC	CI	CII
	Cấp trung gian
ĐCKL	ĐCKL	ĐCKL	ĐC	CI
ĐC	ĐCKL	ĐC	ĐC	CI
CI	ĐC	ĐC	CI	CI
CII	CI	CI	CI	CII

4. Cấp huyết thống

4.1. Cấp huyết thống của bò đực giống được xác định theo phương pháp toạ độ vuông góc giữa cấp tổng hợp của bố và cấp tổng hợp của mẹ đã được ghi chính thức vào lý lịch giống, trên cơ sở tương đương. Cấp huyết thống được tiến hành theo quy định ở bảng 5 của tiêu chuẩn này.

Bảng 5: Cấp huyết thống của bò đực giống

Cấp tổng hợp của bố	Cấp tổng hợp của mẹ
	ĐCKL	ĐC	CI	CII
	Cấp huyết thống của bò đực giống
ĐCKL	ĐCKL	ĐCKL	ĐC	CI
ĐC	ĐCKL	ĐC	ĐC	CI
CI	ĐC	ĐC	CI	CI
CII	CI	CI	CI	CII

5. Cấp tổng hợp

5.1. Cấp tổng hợp của bò đực giống được xác định theo phương pháp toạ độ vuông góc giữa cấp trung gian và cấp huyết thống, trên cơ sở tương đương. Cấp tổng hợp được tiến hành theo quy định ở bảng 6 của tiêu chuẩn này.

5.2. Bò đực giống đưa vào sử dụng phải có chất lượng tinh dịch theo TCVN 1701-75. Nếu chất lượng tinh dịch của bò đực giống không theo TCVN 1701-75 thì loại thải. Nếu chất lượng tinh dịch đạt kém theo điểm 1 của TCVN 1701-75 thì cấp tổng hợp của bò đực giống phải giảm đi 1 cấp.

5.3. Bò đực giống được công nhận là “cải tiến” hoặc được xác nhận là “xấu” về mặt di truyền sau khi kiểm tra chất lượng đời con thì xếp cấp tổng hợp của bò đực giống, áp dụng theo điểm 9.4.2 của TCVN 1649 -75

5.4. Cấp tổng hợp của bò đực giống được ghi chính thức vào lý lịch giống và số đăng ký giống là cấp tổng hợp được giám định và điều chỉnh lần cuối cùng lúc 5 năm tuổi.

Bảng 6: Cấp tổng hợp của bò đực giống

Cấp trung gian	Cấp huyết thống
	ĐCKL	ĐC	CI	CII
	Cấp tổng hợp
ĐCKL	ĐCKL	ĐCKL	ĐC	CI
ĐC	ĐCKL	ĐC	ĐC	CI
CI	ĐC	ĐC	CI	CI
CII	CI	CI	CI	CII