Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 7870-12:2010 (ISO 80000-12:2009) về Đại lượng và đơn vị - Phần 12: Vật lý chất rắn

VẬT LÝ CHẤT RẮN

ĐẠI LƯỢNG

Số mục

Tên

Ký hiệu

Định nghĩa

Chú thích

12-1.1

(13-1.1)

vectơ mạng

R

vectơ tịnh tiến ánh xạ mạng tinh thể

12-1.2

(13-1.2)

vectơ mạng cơ sở

a₁, a₂, a₃, a, b, c

vectơ tịnh tiến cơ sở đối với mạng tinh thể

trong đó n₁, n₂ và n₃ là các số nguyên.

12-2.1

(13-2.1)

vectơ mạng đảo góc

G

vectơ mà các tích vô hướng của nó với mọi vectơ mạng cơ sở là các bội nguyên của 2p

Tuy nhiên, trong tinh thể học đôi khi còn sử dụng đại lượng G/2k.

12-2.2

(13-2.2)

vectơ mạng đảo cơ sở

b₁, b₂, b₃

vectơ tịnh tiến cơ sở đối với mạng đảo

a_i × b_i = 2d_ij

Tuy nhiên, trong tinh thể học đôi khi còn sử dụng đại lượng b_i/(2p).

12-3

(13-3)

gián cách giữa các mặt phẳng mạng

d

khoảng cách giữa các mặt phẳng kế tiếp nhau của mạng

12-4

(13-4)

góc Bragg

J

2d sin J = nl

trong đó d là gián cách giữa các mặt phẳng mạng (mục 12-3), l là bước sóng [TCVN 7870-7 (ISO 80000-7:2008), mục 7-3] của bức xạ và n là số nguyên

12-5

(13-5)

bậc phản xạ

n

ĐƠN VỊ

VẬT LÝ CHẤT RẮN

Số mục

Tên

Ký hiệu

Định nghĩa

Hệ số chuyển đổi và chú thích

12-1.a

mét

m

ångström (A), 1 Å = 10^-10 m

12-2.a

mét mũ trừ một

m^-1

12-3.a

mét

m

ångström (A), 1 Å = 10^-10 m

12-4.a

radian

rad

12-4.b

độ

°

1° = (p/180) rad ≈ 0,017 453 29 rad

12-5.a

một

1

Xem lời giới thiệu, 0.3.2.

VẬT LÝ CHẤT RẮn (tiếp theo)

ĐẠI LƯỢNG

Số mục

Tên

Ký hiệu

Định nghĩa

Chú thích

12-6.1 (13-6.1)

thông số trật tự gần

r, s

số các cặp nguyên tử lân cận liền kề trong chất sắt từ Ising có mômen từ theo một hướng trừ đi số có mômen từ theo hướng ngược lại

Dùng các định nghĩa tương tự cho các hiện tượng trật tự-không trật tự khác.

Các ký hiệu khác thường được sử dụng.

12-6.2 (13-6.2)

thông số trật tự xa

R, s

số các nguyên tử trong chất sắt từ Ising có mômen từ theo một hướng trừ đi số có mômen từ theo hướng ngược lại

12-6.3 (-)

hệ số tán xạ nguyên tử

¦ = E_a/E_e

trong đó E_a là biên độ bức xạ tán xạ của nguyên tử và E_e là biên độ bức xạ tán xạ của điện từ đơn lẻ

12-6.4

(-)

hệ số cấu trúc

F(h,k,l)

trong đó ¦_n là hệ số nguyên tử tán xạ (mục 12.6.3) đối với nguyên tử n, và x_n, y_n, z_n là các tọa độ tỷ lệ trong ô đơn vị; về h, k, l, xem Phụ lục A

12-7

(13-7)

vectơ Burgers

b

vectơ đặc trưng cho lệch mạng, nghĩa là vectơ trong mạch Burgers bao quanh đường lệch mạng

ĐƠN VỊ

VẬT LÝ CHẤT RẮN

Số mục

Tên

Ký hiệu

Định nghĩa

Hệ số chuyển đổi và chú thích

12-6.a

một

1

Xem lời giới thiệu, 0.3.2.

12-7.a

mét

m

VẬT LÝ CHẤT RẮN (tiếp theo)

ĐẠI LƯỢNG

Số mục

Tên

Ký hiệu

Định nghĩa

Chú thích

12-8.1

(13-8.1)

vectơ vị trí hạt

r, R

r là vectơ vị trí

[TCVN 7870-3 (ISO 80000-3:2006), mục 3-1.11] của hạt

Chữ r thường được dùng cho các điện tử còn chữ R được dùng cho các nguyên tử và các hạt nặng hơn khác.

12-8.2

(13-8.2)

vectơ vị trí cân bằng của ion hoặc nguyên tử

R₀

R₀ là vectơ vị trí [TCVN 7870-3 (ISO 80000-3:2006), mục 3- 1.11] của hạt trong trạng thái cân bằng

12-8.3

(13-8.3)

vectơ dịch chuyển của ion hoặc nguyên tử

u

u = R - R₀

R là vectơ vị trí hạt (mục 12- 8.1) và R₀ là vectơ vị trí cân bằng của ion hoặc nguyên tử (mục 12-8.2)

12-9

(13-9)

hệ số Debye-Waller

D, B

số lần giảm đi của cường độ vạch nhiễu xạ do dao động mạng

Đôi khi D được thể hiện là D = exp(- 2W); trong phổ Mössbauer cũng được gọi là hệ số ¦và ký hiệu là ¦

ĐƠN VỊ

VẬT LÝ CHẤT RẮN

Số mục

Tên

Ký hiệu

Định nghĩa

Hệ số chuyển đổi và chú thích

12-8.a

mét

m

12-9.a

một

1

Xem lời giới thiệu, 0.3.2.

VẬT LÝ CHẤT RẮN (tiếp theo)

ĐẠI LƯỢNG

Số mục

Tên

Ký hiệu

Định nghĩa

Chú thích

12-10.1

số sóng góc,

k, (q)

k = p/h

Đại lượng vectơ tương ứng

(13-10.1)

tần số lặp của góc

trong đó p là động lượng tuyến tính [TCVN 7870-4 (ISO 80000-4:2006, mục 4-8)] của electron tựa tự do trong khí electron và h là hằng số Planck h [TCVN 7870-10 (ISO 80000-10:2009), mục 10-6.1], chia cho 2p; đối với phonon, độ lớn của nó là k = 2p/l trong đó l là bước sóng [TCVN 7870-3 (ISO 80000-3:2006), mục 3-17] của dao động mạng

k hoặc q được gọi là vectơ sóng.

Khi cần phân biệt giữa k và ký hiệu cho hằng số Boltzmann, có thể dùng k_B cho hằng số Boltzmann.

Khi cần phân biệt, nên dùng q cho phonon, và k cho các hạt như như electron và neutron.

12-10.2 (13-10.2)

số sóng góc Fermi, tần số lặp của góc Fermi

k_F

số sóng góc (mục 12-10.1) của các electron trong trạng thái trên mặt cầu Fermi

Phải qui định phương pháp cắt.

Trong vật lý chất rắn, số sóng góc thường được gọi là số sóng.

12-10.3 (13-10.3)

số sóng góc Debye, tần số lặp của góc Debye

q_D

số sóng góc cắt (mục 12-10.1) trong mô hình Debye về phổ dao động trong vật rắn

12-11

(13-11)

tần số góc Debye

w_D

tần số góc cắt [TCVN 7870-3 (ISO 80000-3:2006), mục 3-16] trong mô hình Debye về phổ dao động trong vật rắn

Phải qui định phương pháp cắt.

12-12

(13-12)

nhiệt độ Debye

Θ_D

Θ_D = ηω_D/k

trong đó k là hằng số Boltzmann [TCVN 7870-9 (ISO 80000-9:2009, mục 9-43), h là hằng số Planck h [TCVN 7870-10 (ISO 80000-10:2009), mục 10-6.1], chia cho 2p, và w_D là tần số góc Debye (mục 12-11)

k = 1,380 650 4(24) x 10^-23 J/K [CODATA 2006]

h = 1,054 571 628(53) x 10^-34 J.s [CODATA 2006]

ĐƠN VỊ

VẬT LÝ CHẤT RẮN

Số mục

Tên

Ký hiệu

Định nghĩa

Hệ số chuyển đổi và chú thích

12-10.a

radian trên mét

rad/m

12-10.b

mét mũ trừ một

m^-1

12-11.a

radian trên giây

rad/s

12-11.b

giây mũ trừ một

s^-1

12-12.a

kenvin

K

VẬT LÝ CHẤT RẮN (tiếp theo)

ĐẠI LƯỢNG

Số mục

Tên

Ký hiệu

Định nghĩa

Chú thích

12-13 (13-13)

mật độ trạng thái (theo tần số góc)

Số kiểu dao động trong khoảng tần số góc vô cùng nhỏ [TCVN 7870-3 (ISO 80000-3:2006), mục 3-16], chia cho khoảng tần số góc đó và cho thể tích (TCVN 7870-3 (ISO 80000-3:2006). mục 3-4]

trong đó N_(w) là tổng số các kiểu dao động với tần số góc nhỏ hơn w chia cho thể tích.

12-14 (13-14)

thông số Grüneisen

g, (T)

g = a_V/(k_Tc_V r)

trong đó a_V là hệ số dãn nở khối [TCVN 7870-5 (ISO 80000-5:2007), mục 5-3.2], K_T là hệ số nén đẳng nhiệt [TCVN 7870-5 [TCVN 7870-5 (ISO 80000-5:2007), mục 5-5.1], c_V  là nhiệt dung riêng đẳng tích [TCVN 7870-5 (ISO 80000-5:2007), mục 5-16.3], và p là khối lượng riêng [TCVN 7870-3 (ISO 80000-4:2006), mục 4-2]

12-15

(13-15)

hằng số Madelung

a, A

đối với tinh thể ion hóa trị một với cấu trúc xác định, năng lượng liên kết V_b [TCVN 7870-4 (ISO 80000-4:2006), mục 4- 27.2] cho một cặp ion bằng

trong đó e là điện tích nguyên tố [TCVN 7870-9 (ISO 80000-9:2009), mục 9-43). e₀ là hằng số điện [TCVN 7870-6 (IEC 80000-6:2008), mục 6-14.1], và a là hằng số mạng cần được qui định

Tinh thể ion hóa trị một thường gồm các ion tích điện đơn như Na⁺Cl^-.

Năng lượng liên kết chủ yếu do lực Culông.

Trong hầu hết các trường hợp, a gần bằng gián cách giữa các mặt phẳng mạng, d (mục 12-3)

ĐƠN VỊ

VẬT LÝ CHẤT RẮN (tiếp theo)

Số mục

Tên

Ký hiệu

Định nghĩa

Hệ số chuyển đổi và chú thích

12-13.a

giây trên radian mét khối

s/(rad-m³)

12-14.a

một

1

Xem lời giới thiệu, 0.3.2.

12-15.3

một

1

Xem lời giới thiệu, 0.3.2.

VẬT LÝ CHẤT RẮN (tiếp theo)

ĐẠI LƯỢNG

Số mục

Tên

Ký hiệu

Định nghĩa

Chú thích

12-16.1

(13-16.1)

quãng đường tự do trung bình của phonon

l_ph. (L)

quãng đường tự do trung bình [TCVN 7870-10 (ISO 80000-10:2009), mục 10-73] của phonon

12-16.2

(13-16.2)

quãng đường tự do trung bình của electron

l_e (l)

quãng đường tự do trung bình [TCVN 7870-10 (ISO 80000-10:2009), mục 10-73] của electron

12-17

(13-17)

mật độ trạng thái năng lượng

n_E, r

r(E) = n_E(E) =

trong đó N (E) là tổng số các trạng thái có năng lượng nhỏ hơn E [TCVN 7870-4 (ISO 80000-4:2006), mục 4-27.4], và V là thể tích (TCVN 7870-3 (ISO 80000-3:2006), mục 3-4]

Mật độ trạng thái xét theo các electron hoặc thực thể khác như phonon. Ví dụ, nó có thể xét đến lượng chất thay cho thể tích.

12-18

(13-18)

điện trở suất dư

r_R

đối với kim loại, điện trở suất [TCVN 7870-6 (IEC 80000-6:2008), mục 6-44] là điện trở ngoại suy đến điểm không của nhiệt độ nhiệt động lực [TCVN 7870-5 (ISO 80000-5:2007), mục 5-1]

12-19

(13-19)

hệ số Lorenz

L

L = l / (sT)

trong đó l là độ dẫn nhiệt [TCVN 7870-5 (ISO 80000-5:2007), mục 5-9], s là độ dẫn điện [TCVN 7870-6 (IEC 80000-6:2008), mục 6-43), và T là nhiệt độ nhiệt động lực [TCVN 7870-5 (ISO 80000-5:2007), mục 5-1]

ĐƠN VỊ

VẬT LÝ CHẤT RẮN (tiếp theo)

Số mục

Tên

Ký hiệu

Định nghĩa

Hệ số chuyển đổi và chú thích

12-16.a

mét

m

12-17.a

jun mũ trừ một trên mét khối

J^-1/m³

12-17.b

electronvôn mũ trừ một trên mét khối

eV^-1/m³

1 eV^-1/m³ = 6,241 509 65(16) x 10¹⁸ J^-1/m³

12-18.a

ôm mét

W.m

12-19.a

vôn bình phương trên kenvin bình phương

V²/K²

VẬT LÝ CHẤT RẮN (tiếp theo)

ĐẠI LƯỢNG

Số mục

Tên

Ký hiệu

Định nghĩa

Chú thích

12-20

(13-20)

hệ số Hall

R_H, A_H

trong vật dẫn đẳng hướng, hệ thức giữa cường độ điện trường E [TCVN 7870-6 (IEC 80000-6:2008), mục 6-10] và mật độ dòng điện J [TCVN 7870-6 (IEC 80000-6:2008), mục 6-8] là

E = rJ + R_H(B x J) trong đó r là điện trở suất (TCVN 7870-6 (IEC 80000-6:2008), mục 6-44] và B là mật độ từ thông [TCVN 7870-6 (IEC 80000-6:2008), mục 6-21]

12-21

(13-21)

điện áp nguồn giữa chất a vả chất b

E_ab

điện áp nguồn [TCVN 7870-6 (IEC 80000-6:2008), mục 6-36] giữa chất a và chất b

E_ab dương nếu V_a cao hơn V_b tại chỗ tiếp xúc nguội.

12-22

(13-22)

hệ số Seebeck của chất a và chất b

S_ab, (E_ab)

trong đó E_ab là điện áp nguồn nhiệt giữa chất a và chất b (mục 12-21) và T là nhiệt độ nhiệt động lực [TCVN 7870-5 (ISO 80000-5:2007), mục 5-1] của chỗ tiếp xúc nóng

S_ab = S_a - S_b

trong đó S_a là hệ số Seebeck của chất a.

12-23

(13-23)

hệ số Peltier của chất a vả chất b

P_ab

công suất nhiệt Peltier sinh ra tại chỗ tiếp xúc chia cho cường độ dòng điện [TCVN 7870-6 (IEC 80000-6:2008), mục 6-1] chạy từ chất a đến chất b

P_ab = P_a - P_b

trong đó P_a là hệ số Peltier của chất a.

12-24

(13-24)

hệ số Thomson

m, (t)

công suất nhiệt Thomson sinh ra chia cho cường độ dòng điện [TCVN 7870-6 (IEC 80000-6:2008), mục 6-1] và hiệu nhiệt độ [TCVN 7870-5 (ISO 80000-5:2007), mục 5-1]

 m dương nếu nhiệt được sinh ra khi nhiệt độ giảm theo chiều dòng điện.

ĐƠN VỊ

VẬT LÝ CHẤT RẮN (tiếp theo)

Số mục

Tên

Ký hiệu

Định nghĩa

Hệ số chuyển đổi và chú thích

12-20.a

mét khối trên culông

m³/C

12-21.a

vôn

V

12-22.a

vôn trên kenvin

V/K

12-23.a

vôn

V

12-24.a

vôn trên kenvin

V/K

VẬT LÝ CHẤT RẮN (tiếp theo)

ĐẠI LƯỢNG

Số mục

Tên

Ký hiệu

Định nghĩa

Chú thích

12-25.1

(-)

mức năng lượng

E

năng lượng ion hóa của một electron tại năng lượng Fermi (mục 12-28.1) bên trong một chất

Năng lượng trạng thái lượng tử chủ yếu là do lực culông.

Thuật ngữ “mức năng lượng” thường được dùng cho trạng thái của electron, chứ không chỉ dùng cho năng lượng của nó.

Hiệu điện thế tiếp xúc giữa chất a và chất b được cho bởi

V_a - V_b = (F_a - F_b)/e

trong đó e là điện tích nguyên tố [TCVN 7870-9 (ISO 80000-9:2009), mục 9- 43].

Tập hợp các mức năng lượng trong đó các năng lượng chiếm giữ một khoảng liên tục được gọi là vùng năng lượng.

12-25.2

(13-25)

công thoát

F

hiệu năng lượng [TCVN 7870-4 (ISO 80000-4:2006), mục 4-27.4] giữa electron ở trạng thái nghi ở vô cực và electron ở một mức năng lượng (12-25.1) nhất định

12-25.3

(-)

năng lượng ion hóa

E_i

hiệu năng lượng [TCVN 7870-4 (ISO 80000-4.2006), mục 4-27.4] giữa electron ở trạng thái nghỉ ở vô cực và electron ở một mức năng lượng (12-25.1) nhất định

12-26

(13-26)

ái lực electron

hiệu năng lượng [TCVN 7870-4 (ISO 80000-4:2006), mục 4-27.4] giữa electron ở trạng thái nghỉ ở vô cực và electron ở mức thấp nhất của vùng dẫn trong chất cách điện hoặc chất bán dẫn

12-27

(13-27)

hằng số Richardson

A

mật độ dòng phát xạ electron nhiệt, J, [TCVN 7870-6 (IEC 80000-6:2008), mục 6-8] đối với kim loại bằng J = AT² exp(-F/kT) trong đó T là nhiệt độ nhiệt động lực [TCVN 7870-5 (ISO 80000-5:2007), mục 5-1), k là hằng số Boltzmann [TCVN 7870-9 (ISO 80000-9:2009), mục 9-43], và là công thoát (mục 12-25.2)

ĐƠN VỊ

VẬT LÝ CHẤT RẮN (tiếp theo)

Số mục

Tên

Ký hiệu

Định nghĩa

Hệ số chuyển đổi và chú thích

12-25.a

jun

J

12-25.b

electronvôn

eV

1 eV := e×1 V

trong đó e là điện tích nguyên tố [TCVN 7870-9 (ISO 80000-9:2009), mục 9-49]

1 eV = 1,602 176 487(40) x 10^-19 J [CODATA 2006]

12-26.a

jun

J

12-26.b

electronvôn

eV

1 eV := e×1 V

trong đó e là điện tích nguyên tố [TCVN 7870-9 (ISO 80000-9:2009), mục 9-49]

1 eV = 1,602 176 487(40) x 10^-19 J [CODATA 2006]

12-27.a

ampe trên mét vuông kenvin bình phương

A/(m².K²)

VẬT LÝ CHẤT RẮN (tiếp theo)

ĐẠI LƯỢNG

Số mục

Tên

Ký hiệu

Định nghĩa

Chú thích

12-28.1 (13-28.1)

năng lượng Fermi

E_F

trong kim loại, năng lượng Fermi là mức năng lượng (mục 12-25.1) cao nhất của các trạng thái được lấp đầy ở điểm không của nhiệt độ nhiệt động lực [TCVN 7870-5 (ISO 80000- 5:2007), mục 5-1]

Tại T = 0, E_F bằng hóa thế trên một electron.

12-28.2 (13-28.2)

năng lượng khe

E_g

hiệu năng lượng [TCVN 7870-4 (ISO 80000-4:2006), mục 4- 27.4] giữa mức thấp nhất của vùng dẫn và mức cao nhất của vùng hóa trị

12-28.3

(13-28.3)

năng lượng ion hóa đono

E_d

năng lượng ion hóa (mục 12-25.3) của một đono

12-28.4

(13-28.4)

năng lượng ion hóa axepto

E_a

năng lượng ion hóa (mục 12-25.3) của một axepto

12-29

(13-29)

nhiệt độ Fermi

T_F

T_F = E_F / k

trong đó E_F là năng lượng Fermi (mục 12.28.1) và k là hằng số Boltzmann [TCVN 7870-9 (ISO 80000-9:2009), mục 9-43]

ĐƠN VỊ

VẬT LÝ CHẤT RẮN (tiếp theo)

Số mục

Tên

Ký hiệu

Định nghĩa

Hệ số chuyển đổi và chú thích

12-28.a

jun

J

12-28.b

electronvôn

eV

1 eV := e×1 V

trong đó e là điện tích nguyên tố [TCVN 7870-9 (ISO 80000-9:2009), mục 9-49]

1 eV = 1,602 176 487(40) x 10^-19J [CODATA 2006]

12-29.a

kenvin

K

VẬT LÝ CHẤT RẮN (tiếp theo)

ĐẠI LƯỢNG

Số mục

Tên

Ký hiệu

Định nghĩa

Chú thích

12-30.1

(13-30.1)

mật độ electron, số electron theo thể tích

n

số electron theo đơn vị thể tích trong vùng dẫn

Chỉ số dưới n và p hoặc - và + tương ứng thường được dùng để chỉ electron và lỗ trống. n_n và n_p cũng được dùng cho mật độ electron, p_n và p_p cho mật độ lỗ trống, tương ứng trong vùng loại n và vùng loại p của tiếp xúc n-p.

12-30.2

(13-30.2)

mật độ lỗ trống, số lỗ trống theo thể tích

p

số lỗ trống theo đơn vị thể tích trong vùng hóa trị

12-30.3

(13-30.31)

mật độ hạt tải thuần, số hạt tải thuần theo thể tích

n_i

n_p = n_i²

trong đó n là mật độ electron (mục 12-30.1), và p là mật độ lỗ trống (mục 12-30-2)

12-30.4

(13-30.4)

mật độ đono, số đono theo thể tích

n_d

số mức đono theo đơn vị thể tích

12-30.5

(13-30.5)

mật độ axepto, số axepto theo thể tích

n_a

số mức axepto theo đơn vị thể tích

ĐƠN VỊ

VẬT LÝ CHẤT RẮN (tiếp theo)

Số mục

Tên

Ký hiệu

Định nghĩa

Hệ số chuyển đổi và chú thích

12-30.a

mét mũ trừ ba

m^-3

VẬT LÝ CHẤT RẮN (tiếp theo)

ĐẠI LƯỢNG

Số mục

Tên

Ký hiệu

Định nghĩa

Chú thích

12-31

(13-31)

khối lượng hiệu dụng

m*

khối lượng hiệu dụng được dùng trong phương trình chuyển động của electron trong vật thể ở trạng thái rắn, tùy thuộc vào số sóng, k, tương ứng với vận tốc của nó và mức năng lượng m* = h²/k (de/dk) trong đó e là năng lượng của electron

Trong chất bán dẫn, m được dùng cho electron và mđược dùng cho lỗ trống. m* thường lớn hơn khối lượng electron.

12-32

(13-32)

tỷ số độ linh động

 b

b = m_n / m_p

trong đó m_n và m_p tương ứng là độ linh động [TCVN 7870-10 (ISO 80000-10:2009), mục 10- 63] của electron và lỗ trống

12-33.1

(13-33.1)

thời gian hồi phục

t

hằng số thời gian [TCVN 7870-3 (ISO 80000-3:2006), mục 3- 13) đặc trưng cho sự giảm theo hàm mũ về trạng thái cân bằng

Đối với electron trong kim loại,

trong đó 1 là quãng đường tự do trung bình và  là vận tốc của electron trên mặt cầu Fermi.

12-33.2

(13-33.2)

thời gian sống của hạt tải

t, t_n, t_p

hằng số thời gian [TCVN 7870-3 (ISO 80000-3:2006), mục 3- 13] trong tái hợp hoặc bắt các hạt tải điện thứ yếu trong chất bán dẫn

12-34

(13-34)

độ dài khuếch tán

L, L_n, L_p

trong đó D là hệ số khuếch tán [TCVN 7870-9 (ISO 80000-9:2009), mục 9-45] và t là thời gian sống [TCVN 7870-3 (ISO 80000-3:2006), mục 3-7]

12-35

(13-35)

tích phân trao đổi

K

hình thành từ năng lượng [TCVN 7870-4 (ISO 80000-4:2006), mục 4-27.4] tương tác giữa các spin của các electron liền kề trong chất do sự phủ lên nhau của các hàm trạng thái electron

Tích phân culông được ký hiệu là J.

ĐƠN VỊ

VẬT LÝ CHẤT RẮN (tiếp theo)

Số mục

Tên

Ký hiệu

Định nghĩa

Hệ số chuyển đổi và chú thích

12-31.a

kilôgam

kg

12-32.a

một

1

Xem lời giới thiệu 0.3.2.

12-33.a

giây

s

12-34.a

mét

m

12-35.a

jun

J

12-35.b

electronvôn

eV

1 eV := e.1 V

trong đó e là điện tích nguyên tố [TCVN 7870-9 (ISO 80000-9:2009), mục 9-49]

1 eV = 1,602 176 487(40) x 10-¹⁹ J [CODATA 2006]

VẬT LÝ CHẤT RẮN (tiếp theo)

ĐẠI LƯỢNG

Số mục

Tên

Ký hiệu

Định nghĩa

Chú thích

12-36.1

(13-36.1)

nhiệt độ Curie

T_C

nhiệt độ nhiệt động lực (TCVN 7870-5 (ISO 80000-5:2007), mục 5-1] tới hạn của chất sắt từ

Nói chung, T_cr được dùng cho nhiệt độ nhiệt động lực tới hạn.

12-36.2

(13-36.2)

nhiệt độ Néel

T_N

nhiệt độ nhiệt động lực [TCVN 7870-5 (ISO 80000-5:2007), mục 5-1] tới hạn của chắt phản sắt từ

12-36.3

(13-36.3)

nhiệt độ chuyển pha siêu dẫn

T_c

nhiệt độ nhiệt động lực [TCVN 7870-5 (ISO 80000-5:2007), mục 5-1] tới hạn của chất siêu dẫn

12-37.1

(13-37.1)

mật độ từ thông tới hạn nhiệt động lực

B_c

trong đó G_n và G_s là năng lượng Gibbs [TCVN 7870-5 (ISO 80000-5:2007), mục 5-20.5] tại mật độ từ thông bằng không [TCVN 7870-6 (IEC 80000-6:2008), mục 6-21] tương ứng trong chất dẫn điện thông thường và chất siêu dẫn, m₀ là hằng số từ [TCVN 7870-6 (IEC 80000-6), mục 6-26.1], và V là thể tích [TCVN 7870-3 (ISO 80000-3:2006), mục 3-4]

Trong chất siêu dẫn loại I,

B_c là mật độ từ thông tới hạn tại đó tính siêu dẫn biến mất.

Ký hiệu B_c3 được dùng cho mật độ từ thông tới hạn tại đó tính siêu dẫn bề mặt biến mất.

12-37.2

(13-37.2)

mật độ từ thông tới hạn dưới

B_c1

đối với chất siêu dẫn loại II, mật độ từ thông ngưỡng [TCVN 7870-6 (IEC 80000-6:2008), mục 6-21] cho từ thông [TCVN 7870-6 (IEC 80000-6:2008), mục 6-22.1] đi vào chất siêu dẫn

12-37.3

(13-37.3)

mật độ từ thông tới hạn trên

B_c2

đối với chất siêu dẫn loại II, mật độ từ thông ngưỡng [TCVN 7870-6 (IEC 80000-6:2008), mục 6-21] mà ở đó tính siêu dẫn khối biến mất

ĐƠN VỊ

VẬT LÝ CHẤT RẮN (tiếp theo)

Số mục

Tên

Ký hiệu

Định nghĩa

Hệ số chuyển đổi và chú thích

12-36.a

kelvin

K

12-37.a

tesla

T

1T := 1 Wb/m²

Đối với vebe, Wb, xem mục 12-41.a.

VẬT LÝ CHẤT RẮN (tiếp theo)

ĐẠI LƯỢNG

Số mục

Tên

Ký hiệu

Định nghĩa

Chú thích

12-38

(13-38)

khe năng lượng của chất siêu dẫn

D

độ rộng dải năng lượng cấm [TCVN 7870-5 (ISO 80000-5:2007), mục 5-20.1] trong chất siêu dẫn

12-39.1

(13-39.1)

độ xuyên sâu London

l_L

nếu từ trường tác dụng song song với mặt phẳng của một chất siêu dẫn nửa vô hạn thì từ trường xuyên vào chất siêu dẫn đó theo biểu thức

B(x) = B(0) exp(-x/l_L) trong đó B là mật độ từ thông [TCVN 7870-6 (IEC 80000-6:2008), mục 6-21] và x là khoảng cách [TCVN 7870-3 (ISO 80000-3:2006), mục 3-1.9] tính từ bề mặt

12-39.2

(13-39.2)

độ dài kết hợp

x

khoảng cách [TCVN 7870-3 (ISO 80000-3:2006), mục 3-1.9] trong chất siêu dẫn mà trên đó hiệu ứng nhiễu loạn là đáng kể

12-40

(13-40)

số Landau- Ginzburg

tại nhiệt độ nhiệt động lực [TCVN 7870-5 (ISO 80000-5:2007), mục 5-1] bằng không

/ (x)

trong đó  là độ xuyên sâu (mục 12-39.1) và x là độ đài kết hợp (mục 12-39.2)

12-41

(13-41)

lượng tử từ thông

F₀

F₀ = h/2e

trong đó h là hằng số Planck [TCVN 7870-10 (ISO 80000-10:2009), mục 10-6.1] và e là điện tích nguyên tố [TCVN 7870-3 (ISO 80000-10:2009), mục 10-5.1]

F₀= 2,067 833 667(52) x 10^-15 Wb [CODATA 2006]

12-42

(-)

hằng số Josephson

K_J

K_J =1/F₀

trong đó F₀ là lượng tử từ thông (mục 12-41)

K_J = 483 597,891(12) x 10⁹ Hz V^-1 [CODATA 2006]

ĐƠN VỊ

VẬT LÝ CHẤT RẮN (tiếp theo)

Số mục

Tên

Ký hiệu

Định nghĩa

Hệ số chuyển đổi và chú thích

12-38.a

jun

J

12-38.b

electronvôn

eV

1 eV := e×1V

trong đó e là điện tích nguyên tố [TCVN 7870-9 (ISO 80000-9:2009), mục 9-49)

1 eV = 1,602 176 487(40) x 10^-19 [CO DATA 2006]

12-39.a

mét

m

12-40.a

một

1

Xem lời giới thiệu, 0.3.2.

12-41.a

vebe

Wb

1 Wb := 1 V.s

12-41.a

vebe mũ trừ một

Wb^-1

Các chỉ số Miller

h₁, h₂, h₃ hoặc h, k, l

Một mặt hoặc họ các mặt phẳng song song trong mạng

(h₁, h₂, h₃) hoặc (h, k, l)

Họ tất cả các mặt phẳng trong tương đương mạng do đối xứng

hoặc

hoặc

Phương trong mạng

[u, v, w]

Họ tất cả các phương trong tương đương mạng do đối xứng

áu, v, wñ