Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 7211:2002 về Rung động và va chạm - Rung động do phương tiện giao thông đường bộ - Phương pháp đo

TCVN 7211:2002

RUNG ĐỘNG VÀ VA CHẠM - RUNG ĐỘNG DO PHƯƠNG TIỆN GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ - PHƯƠNG PHÁP ĐO

Vibration and shock - Vibration emitted by road traffic - Method of measurement

 

Lời nói đầu

TCVN 7211:2002 do Tiểu ban kỹ thuật tiêu chuẩn TCVN/TC43/SC 1 Rung động và va chạm biên soạn, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng đề nghị, Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành.

Tiêu chuẩn này được chuyển đổi năm 2008 từ Tiêu chuẩn Việt Nam cùng số hiệu thành Tiêu chuẩn Quốc gia theo quy định tại khoản 1 Điều 69 của Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật và điểm a khoản 1 Điều 6 Nghị định số 127/2007/NĐ-CP ngày 1/8/2007 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật.

 

RUNG ĐỘNG VÀ VA CHẠM - RUNG ĐỘNG DO PHƯƠNG TIỆN GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ - PHƯƠNG PHÁP ĐO

Vibration and shock - Vibration emitted by road traffic - Method of measurement

1. Phạm vi áp dụng

Tiêu chuẩn này quy định phương pháp đo rung do hoạt động của các phương tiện giao thông đường bộ (sau đây gọi là phương tiện) gây ra cho các khu vực công cộng và dân cư như đề cập trong TCVN 7210:2002 .

Tiêu chuẩn này áp dụng để khảo sát, đánh giá rung do các phương tiện tham gia giao thông tác động đến môi trường của khu vực công cộng và dân cư nơi có các đường giao thông chạy qua.

2. Tiêu chuẩn viện dẫn

TCVN 7210:2002 Rung động và va chạm - Rung động do phương tiện giao thông đường bộ - Giới hạn cho phép đối với môi trường khu công cộng và khu dân cư.

TCVN 6964-1:2001 (ISO 2631-1:1997) Rung động và chấn động cơ học - Đánh giá sự tiếp xúc của con người với rung toàn thân - Phần 1: Yêu cầu chung.

3. Thuật ngữ, định nghĩa

3.1. Giá trị đỉnh tương đương (EQ peak): là giá trị trung bình các giá trị cực đại của gia tốc rung trong một khoảng thời gian.

3.1. Giá trị hiệu dụng (r.m.s): là giá trị trung bình bình phương, được xác định theo công thức:

Trong đó

a_rms là giá trị hiệu dụng của gia tốc rung r.m.s, tính bằng mét trên giây bình phương;

a(t) là gia tốc rung, tính bằng mét trên giây bình phương;

T là khoảng thời gian đo, tính bằng giây.

3.3. Điểm đo cơ bản (base measurement point)

Là điểm đo nằm trên đường ranh giới giữa đường giao thông và khu công cộng - dân cư.

3.3. Điểm đo suy giảm (attennation measurement point)

Là các điểm đo để đo mức rung suy giảm, nằm trong phạm vi khu vực công cộng - dân cư, trên đường lan truyền rung từ điểm đo cơ bản và nối tiếp nhau, cách đều nhau 3 m hoặc 5 m.

4. Thiết bị

4.1. Phải dùng các thiết bị đo chuyên dụng ít nhất là có các đặc tính kỹ thuật cần thiết như nêu trong 4.3 của tiêu chuẩn này và các đặc tính đó phải tương thích giữa các bộ phận với nhau. Các thiết bị đo phải được hiệu chuẩn theo hướng dẫn của hãng sản xuất.

4.2. Hệ thống đo ít nhất phải gồm các thiết bị sau:

- Đầu đo;

- Thiết bị chuyển đổi tín hiệu;

- Thiết bị đọc và ghi kết quả đo.

4.3. Thiết bị đo phải có các đặc tính kỹ thuật tối thiểu như sau:

- Dải tần số đo: 1 Hz - 1000 Hz (độ không tuyến tính ≤ 10 %)

- Dải gia tốc đo: 0,005 m/s² - 200 m/s²

- Dải vận tốc đo: 0,01 mm/s - 500 mm/s

- Dải biên độ đo: 0,001 mm - 5,0 mm

- Đại lượng đo: Giá trị đỉnh tương đương (EQ peak)

                        Giá trị hiệu dụng (r.m.s) [ xem TCVN 6964-1:2001 (ISO 2631-1:1997)]

5. Tiến hành đo

5.1. Điểm đo

Để đánh giá ảnh hưởng rung do phương tiện tham gia giao thông tác động đến môi trường công cộng và dân cư, các điểm đo phải nằm trong phạm vi khu công cộng và dân cư.

Đối với các mục đích đánh giá khác, phép đo rung được tiến hành tại các điểm đo cơ bản và điểm đo suy giảm.

Số lượng điểm đo suy giảm cần thiết là do người đo tự quyết định theo thực tế tại hiện trường và tùy theo yêu cầu và mục đích của cuộc đánh giá.

5.2. Cách gắn đầu đo

Gắn đầu đo lên bề mặt đối tượng đo (sàn, nền nhà hay mặt đất …). Đầu đo phải tiếp xúc tốt với đối tượng đo. Đầu đo phải được gắn cố định và chắc chắn với đối tượng đo bằng sử dụng vít cấy. Cũng có thể sử dụng nam châm hay cần đo gắn vào đầu đo.

Khi đo rung trên nền đất, đầu đo được gắn trên một cọc sắt có đường kính tương đương f ≥ 16 mm, đóng sâu xuống đất từ 20 cm đến 40 cm. Đầu cọc sắt này không được nhô cao hơn mặt đất quá 2 cm. Hoặc có thể gắn đầu đo lên một tấm phẳng cứng với tỷ lệ khối lượng m/pr³ không lớn hơn 2, trong đó m là khối lượng của đầu đo và tấm phẳng, r là bán kính tương đương của tấm phẳng, p là khối lượng riêng của đất và có giá trị từ 1500 kg/m³ đến 2600 kg/m³.

Không đo rung trên nền có phủ các loại thảm, các loại chiếu.

5.3. Cách lấy các giá trị đo gia tốc rung

- Giá trị quan sát, đo được khi các giá trị đo đã ổn định.

- Khi dao động có tính chất chu kỳ hay ngắt quãng, giá trị đo là giá trị gia tốc trung bình của các giá trị cực đại của mỗi giá trị dao động.

- Khi có dao động bất quy tắc, bất thường thì lấy giá trị gia tốc trung bình của 10 giá trị lớn nhất trong 100 giá trị gia tốc hiệu dụng (r.m.s) đo được (mỗi giá trị đo trong mỗi 5 s).

6. Tính toán và báo cáo kết quả

6.1. Mức gia tốc rung L_a, tính bằng dexiben, được tính theo công thức sau:

L_a = 20 lg (A/A₀)

Trong đó

A₀ = 10^-5 m/s²;

A là gia tốc rung, tính bằng mét trên giây bình phương, được đo trực tiếp trên máy theo giá trị r.m.s hoặc tính theo biểu thức sau:

A_n là giá trị gia tốc rung hiệu dụng ở tần số n Hz; tính bằng mét trên giây bình phương;

a_n là hệ số theo dải tần số n Hz, lấy theo phụ lục A.

6.2. Báo cáo kết quả khảo sát, đánh giá rung tối thiểu phải bao gồm các nội dung sau:

6.2.1. Phần chung

- Mô tả vị trí của đường giao thông và các đối tượng tham gia giao thông trong thời gian tiến hành đo;

- Mục đích của việc đo, đánh giá;

- Địa điểm đo;

- Ngày đo;

- Người đo;

- Người xử lý kết quả đo

6.2.2. Phần kỹ thuật phải nêu rõ:

- Kiểu, loại đầu đo và thiết bị đọc ghi tín hiệu;

- Vị trí và cách thức gắn đầu đo;

- Số hiệu của tiêu chuẩn này (TCVN 7211:2002)

6.2.3. Các kết quả đo đã thu được.

 

Phụ lục A
(quy định)

Các giá trị của hệ số a_n trong công thức tính A

Dải một phần ba ôcta, Hz	an
0,2	0,0629
0,25	0,0994
0,315	0,156
0,4	0,243
0,5	0,368
0,63	0,530
0,8	0,700
1	0,833
1,25	0,907
1,6	0,934
2	0,932
2,5	0,910
3,15	0,872
4	0,818
5	0,750
6,3	0,669
8	0,582
10	0,494
12,5	0,411
16	0,337
20	0,274
25	0,220
31,5	0,176
40	0,140
50	0,109
63	0,0834
80	0,0604
100	0,0401
125	0,0241
160	0,0133
200	0,00694
250	0,00354
315	0,00179
400	0,000899