Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 4685:1989 về Huyết áp kế - Quy trình kiểm định

TIÊU CHUẨN QUỐC GIA

TCVN 4685 : 1989

HUYẾT ÁP KẾ - QUY TRÌNH KIỂM ĐỊNH

Manometers for measuring blood pressure (Sphygmomanometers) - Methods and means of verification

Lời nói đầu

TCVN 4685 : 1989 do Trung tâm Đo lường biên soạn, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng đề nghị, Bộ Khoa học, Công nghệ và Môi trường (nay là Bộ Khoa học và Công nghệ) ban hành.

Tiêu chuẩn này được chuyển đổi năm 2008 từ Tiêu chuẩn Việt Nam cùng số hiệu thành Tiêu chuẩn Quốc gia theo quy định tại Khoản 1 Điều 69 của Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật và điểm a khoản 1 Điều 6 Nghị định số 127/2007/NĐ-CP ngày 1/8/2007 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật.

 

HUYẾT ÁP KẾ - QUY TRÌNH KIỂM ĐỊNH

Manometers for measuring blood pressure (Sphygmomanometers) - Methods and means of verification

Tiêu chuẩn này quy định quy trình kiểm định ban đầu và kiểm định định kỳ huyết áp kế loại thủy ngân và lò xo hộp có giới hạn đo từ không đến 300 Tor hay milimét thủy ngân hoặc từ không đến 400 milibar.

1. Các phép kiểm định

Phải lần lượt tiến hành các phép kiểm định sau đây:

1.1. Kiểm tra bề ngoài (xem mục 4.1)

1.2. Kiểm tra kỹ thuật (xem mục 4.2)

1.3. Kiểm tra đo lường (xem mục 4.3)

2. Phương tiện kiểm định

2.1. Chuẩn

2.1.1. Huyết áp kế pittông chuẩn cấp không 0,2 có phạm vi đo từ 0 đến 300 Tor hay milimét thủy ngân, tương ứng với phạm vi đo từ không đến 400 milibar hoặc:

2.1.2. Áp kế chất lỏng hoặc áp kế lò xo mẫu cấp không phẩy năm (0,5) có phạm vi đo tương ứng ở 2.1.1.

2.2. Phương tiện đo phụ và thiết bị đo phụ

2.2.1. Đồng hồ bấm giây có giá trị vạch chia không lớn hơn không phẩy hai (0,2) giây;

2.2.2. ống nối, bao khí, van xả, quả bóp cao su (khí dùng áp kế chất lỏng làm chuẩn).

2.2.3. Thước cặp một phần mười milimét (1/10 mm).

3. Điều kiện kiểm định và chuẩn bị kiểm định

3.1. Điều kiện kiểm định

Khi tiến hành kiểm định phải đảm bảo các điều kiện sau đây:

3.1.1. Môi trường kiểm tra

Môi trường kiểm tra của các huyết áp kế thủy ngân phải đảm bảo nhiệt độ (23 ± 5) độ, phải thoáng khí, không có bụi, không bị đốt nóng từ một phía; không có chấn động va chạm, nếu có thì độ rung động không vượt quá một phần mười (1/10) khoảng cách giữa hai vạch chia ngắn nhất. Độ ẩm tương đối của không khí không vượt quá 80 %.

3.1.2. Môi trường truyền áp suất

Môi trường truyền áp suất là không khí

3.2. Chuẩn bị kiểm định

Trước khi tiến hành kiểm định phải thực hiện các công việc chuẩn bị sau đây:

3.2.1. Dụng cụ chuẩn và dụng cụ cần kiểm tra phải để trong phòng kiểm định một thời gian nhất định cho đến khi chúng đạt được nhiệt độ môi trường quy định ở mục 3.1.1.

3.2.2. Kiểm tra chất lỏng làm việc trong dụng cụ chuẩn và dụng cụ cần kiểm.

3.2.3. Chuẩn bị ống cao su và van ba ngả.

3.2.4. Lắp dụng cụ cần kiểm vào vị trí làm việc, cho hoạt động thử để kiểm tra khả năng làm việc của dụng cụ.

4. Tiến hành kiểm định

4.1. Kiểm tra bề ngoài

Phải kiểm tra bề ngoài theo các yêu cầu sau đây:

4.1.1. Huyết áp kế cần kiểm phải ở tình trạng hoạt động tốt, có đầy đủ các chi tiết và phụ tùng bao gồm thân huyết áp kế, ống nối, bao khí, van xả, van ba ngả (còn gọi là van chữ T).

4.1.2. Mặt thang chia phải ghi khắc rõ ràng, có đầy đủ các vạch chia, nhãn hiệu, đơn vị đo, nơi chế tạo, số dụng cụ, dấu kiểm định xuất xưởng hoặc dấu kiểm định định kỳ của cơ quan đo lường Nhà nước.

4.2. Yêu cầu kiểm tra kỹ thuật: theo bảng

Nội dung yêu cầu kỹ thuật	Kiểm tra ban đầu			Kiểm định định kỳ
	Mới SX	Mới nhập khẩu	Sau sửa chữa
4.2.1 Đối với huyết áp kế thủy ngân:
a) Ống đo phải chế tạo từ loại thủy tinh trung tính, trong suốt không có bọt khí và không bị cong vênh. Đường kính trong không nhỏ hơn 4 mm. Tiết diện ống phải đều; sai số cho phép ± 0,1 mm, bề mặt trong của thành ống phải nhẵn bóng;	+		+
b) Thủy ngân phải có độ tinh khiết 99,999 %. Bề mặt thủy ngân phải sáng lóng lánh, không có bụi, không bị dính dầu mỡ hoặc vật lạ khác.	+		+
4.2.2 Huyết áp kế thủy ngân và huyết áp kế lò xo phải đảm bảo đủ kín sao cho khi chịu tải trọng; độ hạ áp suất không vượt quá 20 Tor trong một phút.	+	+	+	+
4.2.3 Đối với huyết áp kế thủy ngân gioăng đệm phải đủ kín, giữ không cho thủy ngân bị trào ra khi sử dụng hoặc khi vận chuyển, đồng thời gioăng phải có độ xốp sao cho khi có áp suất tác dụng thủy ngân chuyển dịch trong khoảng từ không đến 200 (0 ÷ 200) Tor không vượt quá 1,5 giây.	+	+	+	+
4.2.4 Đối với huyết áp kế lò xo phải có bộ phận điều chỉnh kim về điểm không (0).	+	+	+	+
4.2.5 Vỏ bọc phải đảm bảo đủ kín để tránh không bị bụi hoặc vật lạ thâm nhập vào bên trong và tránh những hư hỏng từ bên ngoài tác động vào.	+		+
4.2.6 Khoảng cách giữa các vạch chia ít nhất là 0,7 mm khi giá trị phân độ giữa hai vạch chia kế tiếp nhau là 2 Tor và ít nhất là 1,8 mm khi giá trị phân độ giữa hai vạch chia kế tiếp nhau là 5 Tor.	+		+
4.2.7 Bề dầy của mỗi vạch chia không được lớn hơn một phần năm (1/5) khoảng cách ngắn nhất giữa hai vạch chia kế tiếp nhau. Cứ mỗi vạch thứ năm phải gạch nét đậm và vạch thứ mười phải đánh số. Nếu vạch thứ mười gạch nét đậm thì vạch thứ hai mươi phải đánh số.	+		+
4.2.8 Đối với huyết áp kế thủy ngân vạch chia phải có ở cả hai phía (bên trái và bên phải) cột thủy ngân.	+		+
4.2.9 Đối với huyết áp kế lò xo phải phủ ít nhất là một phần ba (1/3) và nhiều nhất là hai phần ba (2/3) chiều dài của mỗi vạch chia ngắn nhất. Bề dầy của kim không được lớn hơn bề dầy của vạch chia.	+		+	+

4.3. Kiểm tra đo lường

Huyết áp kế được kiểm tra đo lường theo trình tự, nội dung, phương pháp và yêu cầu sau đây:

4.3.1. Giới hạn sai số cơ bản cho phép khi kiểm định là cộng trừ ± 4,5 Tor tương đương với ± 6 milibar đối với huyết áp kế lò xo và cộng trừ ba (± 3) Tor tương đương với ± 4 milibar đối với huyết áp kế thủy ngân.

Đối với huyết áp kế lò xo sai số đàn hồi phải dương và không được vượt quá sai số cơ bản cho phép.

a) việc xác định sai số cơ bản cho phép của các huyết áp kế được tiến hành bằng cách so sánh chỉ số của dụng cụ cần kiểm với chỉ số tương ứng của chuẩn.

b) ít nhất phải tiến hành kiểm tra sáu điểm đo phân bố đều trên toàn bộ thang chia (không tính điểm không).

4.3.2. Sai số sử dụng cho phép bằng một phẩy năm (1,5) lần sai số cơ bản cho phép.

4.3.3. Xác định độ nhậy

Dụng cụ được coi là nhậy khi tác dụng một tải trọng bằng 0,25 giới hạn sai số cơ bản cho phép thì cột thủy ngân hoặc kim của huyết áp kế lò xo phải thay đổi vị trí và khi thôi tải trọng cột thủy ngân hoặc cột kim phải trở về vị trí ban đầu (chỉ xác định độ nhậy tại điểm không).

4.3.4. Khi tiến hành kiểm tra đo lường phải điều chỉnh điểm không (0) ở chuẩn.

4.3.5. Lần lượt kiểm tra theo chiều tăng áp suất qua các điểm đo đến giá trị cuối thang chia, để dụng cụ cần kiểm chịu tải 5 phút ở giới hạn cuối thang chia (300 Tor), sau đó kiểm theo chiều giảm áp suất qua từng điểm đo. Đọc và ghi các chỉ số áp suất khi tăng và khi giảm và ghi vào biên bản kiểm định.

Sai số của dụng cụ theo quy định ở 4.3.1 và 4.3.2.

5. Xử lý

5.1. Nếu huyết áp kế đạt các yêu cầu trong các 4.1; 4.2 và 4.3 thì đóng dấu chứng nhận kiểm định hoặc dán tem kiểm định lên dụng cụ vào chỗ dễ thấy.

5.2. Nếu dụng cụ không đạt một trong các mục quy định ở 5.1 thì xóa dấu chứng nhận kiểm định cũ và đình chỉ sử dụng.

5.3. Chu kỳ kiểm định: Một năm.

Biên bản kiểm định theo TCVN 4534 : 1988.