Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 2345:1978 về Truyền động bánh răng trụ thân khai ăn khớp trong - Tính toán hình học

Tên các thông số

Ký hiệu

Công thức tính và chỉ dẫn

Số răng

Bánh răng chủ động

Z₁

−

Bánh răng bị động

Z₂

−

Mô đun (Pháp)

m

−

Góc nghiêng

b

−

Prôfin gốc (trong mặt pháp)

Góc prôfin

a

−

Hệ số chiều cao đầu răng

h_a*

−

Hệ số chiều cao làm việc của răng

h_i*

−

Hệ số khe hở hướng tâm

C*

−

Đường biến thể đầu răng

−

−

Hệ số chiều cao biến thể đầu răng

h_g

−

Hệ số chiều sâu biến thể đầu răng

∆*

−

Khoảng cách trục

a_w

Đưa vào bảng nếu trị số cho trước

Hệ số dịch chỉnh

Của bánh răng chủ động

x₁

Đưa vào bảng nếu trị số khoảng cách trục a_w không cho trước.

Trị số của các hệ số dịch chỉnh được xác định bởi các chỉ tiêu hình học và sức bền

Của bánh răng chủ động

x₂

Những thông số với dao xọc

Số răng

Z_o

−

Mô đun

m_o

m_o = m

Góc nghiêng

b_o

b_o = m

Đường kính chia

d_o

−

Đường kính chỉnh

d_ao

−

Chiều dày pháp của răng

S_no

−

Góc khai triển của prôfin răng ở điểm làm tù (về tròn) mép đỉnh răng

v_ko

−

Góc khai triển của prôfin răng ở điểm bắt đầu biến thể chân răng

v_qo

−

Góc khai triển của prôfin răng ở điểm bắt đầu làm dày chân răng

v_ro

Trong trường hợp gia công bánh răng dao dọc xọc tiêu chuẩn, nếu v_ro chưa cho trước có thể chọn v_ro = v_qo

Góckhai triển của prôfin răng ở điểm giới hạn

v_lo

−

Hệ số dịch chuyển của prôfin gốc

x_o

−

Hệ số chiều cao đầu răng trong mặt cắt gốc

h_ao*

−

Tên các thông số

Ký hiệu

Công thức tính và chỉ dẫn

Tính các số dịch chỉnh x₁ x₂ khi cho trước khoảng cách trục a_w

1. Khoảng cách trục chia

a

Khi a= 20^o (thuộc prôfin gốc theo TCVN 1065 − 71 và TCVN 1804 − 76) cách tính toán đơn giản x_d, a_t và góc ăn khớp của bộ truyền răng thẳng được nêu ở Bảng 1 của Phụ lục1

2. Góc prôfin

a

tga_t =

3. Góc ăn khớp

a_tw

4. Hệ số dịch chỉnh hiệu

xd

5. Hệ số dịch chỉnh

bánh chủ động

x₁

Tiêu chuẩn này không quy định việc phân bố trị số xd = x₂ – x₁ thành x₁và x₂. Trị số của các hệ số dịch chỉnh được xác định bởi các yêu cầu của bộ truyền về các chỉ tiêu hình học và sức bền

bánh bị động

x₂

Tính khoảng cách trục a_w khi cho trước hệ số dịch chỉnh x₁và x₂

6. Hệ số dịch chỉnh hiệu

x_d

x_d = x₂ – x₁

Khi a= 20^o (thuộc prôfin gốc theo TCVN 1065 – 71 và TCVN 1804 – 76) cách tính toán đơn giản a_w, a_t và góc ăn khớp a_w của bộ truyền răng thẳng được nêu ở Bảng 1 của Phụ lục1

7. Góc prồin

a_t

tga_t =

8.Góc ăn khớp

a_tw

9. Khoảng cách trục

a_tw

Tính đường kính của các bánh răng

10. Đường kính chia

bánh chủ động

d₁

d₁=

d₂

d₂=

11. Tỉ số truyền

u

u=

12. Đường kính lăn

Bánh chủ động

d_a1

d_w1=

Bánh bị động

d_w2

d_w1=

13. Đường kính đỉnh

Bánh chủ động

d_a1

d_a1 = d₁ + 2 . (h_a* + x₁) . m

Cho phép thay đổi trị số của các đường kính và tính toán chúng theo các công thức khác để đảm bảo chất lượng ăn khớp theo các chỉ tiêu hình học.

Bánh bị động

d_a2

d_a2 = d₂ – 2. (h_a * – x₂ – 0,2) . m

14. Đường kính đáy

Bánh chủ động

d_f1

d_f1 = d₁ – 2 (h_a* + c* – x₁) .

m

Các kích thước là để tham khảo. Đối với những bánh răng được gia công lần cuối bằng dao xọc, đường kính đáy thực tế của bánh răng chủ động được xác định theo Phụ lục 4 của TCVN 1989 – 77; còn của bánh bị động theo Bảng 3 mục 9.

Việc tính toán được tiến hành khi không kể đến dụng cụ cắt răng cụ thể.

Bánh bị đông

d_f2

d_f2 = d₂ +2 . (h_a *+ c* + x₂ ) .

m

Tên các thông số

Ký hiệu

Công thức tính và chỉ dẫn

1. Hệ số dịch tâm

Y

y =

2. Hệ số giảm đỉnh răng

∆Y

∆y = x_d-y

3. Hệ số dịch chỉnh ở dao xọc

x₀

x₀ =

4. Góc ăn khớp khít của bánh răng với dao xọc

a_tw02

5. Khoảng cách trục khi ăn khớp khít của bánh răng với dao xoc

a_w02

6. Hệ số dịch tâm khi ăn khớp khít của bánh răng với dao dọc

y₀₂

7. Hệ số giảm đỉnh răng khi ăn khớp khít của bánh răng với dao xọc

∆y₀₂

∆y₀₂ = x₂ - y₂ - y₀₂

8. Đường kính đỉnh

Bánh chủ động

d_a1

d_a1 = d₁ + 2 . (h_a* + x₁ + ∆y – ∆y₀₂) . m

Cho phép thay đổi trị số các đường kính và tính chúng theo các công thức khác để đạt được yêu cầu chất lượng ăn khớp theo các chi tiết hình học

Bánh bị động

d_a2

d_a2 = d₂ – 2 . (h_a * – x₂ + ∆y – k₂ ) . m

Ở đây: k₂ = 0,25 – 0,125 . x₂ khi x₂ < 2;

k₂ = 0 khi x₂ ≥ 2

9. Đường kính đáy

Bánh chủ động

d_f1

d_f1 = d₁ – (h_a* + c* – x₁) . m

Kích thước này để tham khảo. Đường kính đáy thực của bánh chủ động được gia công lần cuối bằng dao xọc, xác định theo Phụ lục 4 TCVN 1989 –77

Bánh bị động

d_f2

d_f2 = 2 . a₀₂ + d_a0

Tên các thông số

Ký hiệu

Công thức tính và chỉ dẫn

Tính dây cung không đổi của răng và chiều cao đến dây cung đó

1. Dây cung không đổi của răng

Bánh chủ động

Bánh bị động

Cần thoả mãn điều kiện:

Đối với bánh chủ động r_s1 >r_p1

Đối với bánh bị động r_s1 < r_p2

Ở đây: r_s – bán kính cong của các prôfin răng khác phía của bánh răng ở các điểm xác định dây cung không đổi

r_s1 = 0,5 . (d_b1 . tgat +  .  )

r_s2 = 0,5 . (db2 . tga_t –  .  )

Ở đây:

d_b – theo Bảng 5 mục 1:

b_b – theo Bảng 5 mục 2;

r_b – theo Bảng 5 mục 3.

Khi biến thể đầu răng, cần tuân theo điều kiện:

Đối với bánh chủ động r_s1 < r_g1

Đối với bánh bị động r_s2 > r_g2

Ở đây: r_g – theo Bảng 5 mục 5.

Khi a = 20^o (thuộc prôfin gốc theo TCVN 1065– 71 và TCVN 1804 – 76) cách tính toán đơn giản ,  và ,  được nêu ở Bảng 1 của Phụ lục 1

2. Chiều cao đến dây cung không đổi của răng

Bánh chủ động

 = 0,5 .( d_a1 – d₁ – tga)

Bánh bị động

 = 0,5 . ( d₂ – d_a2 – tga)

Tính khoảng pháp tuyến chung

3. Góc prôfin tại điểm trên vòng tròn đồng tâm có đường kính d_x = d +2xm

a_x

cosax =

Khi ≥ 1 thì lấy Z_n ³ 3

4. Số răng tính toán trong khoản pháp tuyến chung của bánh chủ động ( số rãnh trong khoảng pháp tuyến chung bánh của bánh bị động

Z_nr

Ở đây: b_b – theo Bảng 5, mục 11

5. Khoảng pháp tuyến chung

W

Ở đây: Z_n – trị số đã quy tròn của Z_nr

Cần thoả mãn điều kiện:

Đối với bánh chủ động r_p1 < r_w1 < r_a1

Đối với bánh bị động r_p2 > r_w2 > r_a2

Ở đây: r_p– theo Bảng 5, mục 3

r_w = 0,5 Wcos b_b – bán kính cong của các prôfin rằng khác phía ở các điểm xác định khoảng pháp tuyến chung khi vị trí của chúng đối xứng đối với hình trụ cơ sở;

b_p = 0,5 d_asin a_a – bán kính cong của prôfin râng tại điểm trên vòng đỉnh;

a_a – theo Bảng 5, mục 2

Khi làm tù (vế tròn) mép đỉnh răng, r_k

r_k = 0,5 d_k sin a_k

Ở đây: d_k và a_k – theo Bảng 5 mục 2.

Khi biến thể đầu răng, r_a trong các bất đẳng thức trên được thay bằng trị số r_g, ở đây r_g – theo Bảng 5 mục 5

Nếu vế trái của bất đẳng thức không thoả mãn, cần tính lại W khi cho tăng trị số Z_n đối với bánh chủ động và giảm trị số Zn đối với bánh bị động.

Nếu vế phải của các bất đẳng thức không thoả mãn, phải tính lại W khi cho giảm giá trị số zn đi với bánh chủ động và tăng trị số Zn đối với bánh bị động .

Khi tăng hoặc giảm số răng Z_n đi một răng, khoảng pháp tuyến chung W sẽ tăng hoặc giảm tương ứng một trị số bằng bước ăn khớp p_a, ở đây phân xưởng theo Bảng 6, mục 1.

Đối với các bánh răng nghiêng, cần thoả mãn thêm điều kiện

W <

Ở đây:

b – chiều dày vành răng

Khi a = 20^o (thuộc prôfin gốc theo TCVN 1065–71 và TCVN 1804–73) cách tính đơn giản W được nêu trong Bảng 2 Phụ lục 1 của TCVN 1989–77

Tính dây cung chiều dày răng cung và chiều cao đến dây cung đó

6. Góc prôfin tại điểm trên vòng tròn đồng tâm có đường kính dy

a_y

cosa_y =  cosa_t

7. Chiều dày răng theo cung vòng tròn có đường kính d_y

bánh chủ động

S_ty1

bánh bị động

S_ty2

8. Góc nghiêng của răng trên mặt

b_y

tgb_y=tgb_y

9. Nửa góc chiều dày răng của bánh răng tương đương theo vòng tròn đồng tâm có đường kính d_y/cos²y

Y_yv

Y_yv @  cos³ b_y

10. Dây cung chiều dày răng.

 = d_y

11. Chiều cao đến dây cung

bánh chủ động

bánh bị động

Tính khoảng kích thước con lăn trụ (hoặc bi)

12. Đường kính con lăn trụ (hoặc bi)

D

Khi a = 20^o (thuộc prôfin gốc the TCVN 1065–71 và TCVN 1804–76) nên lấy D = 1,7 m đối với bánh chủ động và D = 1,5 m đối với bánh bị động.

Không kiểm tra bánh răng nghiêng răng trong theo con lăn.

13. Góc prôfin tại điểm trên vòng đồng tâm với bánh răng, đi qua tâm con lăn trụ (hoặc bi)

bánh chủ động

D₁

bánh bị động

D₂

14. Đường kính vòng tròn đồng tâm với bánh răng đi qua tâm của con lăn trụ (hoặc bi)

d_D

d_{D =} d  

Cần thoả mãn điều kiện:

Đối với bánh chủ động: r_pt < r_M1 < r_a1

Đối với bánh bị động: r_p2 >r_M2 > r_a2

Ở đây: r_p – theo Bảng 5, mục 3;

r_M – bán kính cong của prôfin răng khác phía tại các điểm tiếp xúc của bề mặt con lăn trụ (hoặc bi) với bề mặt răng.

p_M1 = 0,5 (d_b1 tga_D1 – D cos b_b)

p_M2 = 00,5 (d_b2 tga_D2 – D cos b_b)

Ở đây: db – theo Bảng 5, mục 1

b_b – theo Bảng 5, mục 11

Nếu mép đỉnh răng được làm tù, trong các bất đẳng thức trên được thay bằng bán kính cong của prôfin răng tại điểm là tù r_k

r_k = 0,5 d_k sin a_k

Ở đây: d_k và r_k – theo Bảng 5, mục 2.

Khi có biến thể đầu răng, r_a trong các bất đẳng thức trên được thay bằng r_g

Ở đây: r_g – theo Bảng 5, mục 5.

15. Khoảng kích thước con lăn trụ (hoặc bi) của bánh răng thẳng và nghiên

bánh chủ động

M₁

M₁ = dD₁ + D

Cần thoả mãn điều kiện:

– Đối với bánh chủ động

dD₁ + D > d_a1

dD₁ – D > d_f1

– Đối với bánh bị động

dD₂ – D < d_a2

dD₂ + D < d_f2

Bánh bị động

M₂

M₂ = dD₂ – D

16. Khoảng kích thước con lăn trụ (hoặc bi) của bánh răng trụ răng thẳng hoặc nghiêng có số răng lẻ

bánh chủ động

M₁

M₁ = dD₁ cos + D

Bánh bị động

M₂

M₁ = dD₂ cos - D

17. Khoảng kích thước con lăn trụ (hoặc bi) nhỏ nhất của bánh răng trụ răng thẳng hoặc nghiêng có số răng lẻ cũng như chẵn khi b > 45^o

Bánh chủ động

M₁

l – Nghiệm của phương trình sin (v + l)tg²b_D–l = 0

Ở đây: v = 0 – đối với bánh răng có số răng chẵn; v =  - đối với bánh răng có số răng lẻ.

Cách xác định đơn giản đối với bánh răng có số răng lẻ được nêu trong Bảng 2 Phụ lục 1 của TCVN 1989 – 77. Cần thoả mãn điều kiện:

Đối với bánh chủ động

d_D1 + > d_a1

d_D1 - > d_f1

Đối với bánh bị động

d_D2 - > d_a2

d_D2 - > d_f2

Bánh bị động

M₂

CHÚ THÍCH: khoảng kích thước con lăn trụ (hoặc bi)nhỏ nhất của bánh răng nghiêng có số răng chẵn khi b ≤ 45^o trùng với kích thước ở mặt cắt ngang.

Tính chiều dày pháp của răng

18. Chiều dày pháp của răng

Bánh chủ động

S_n1

Bánh bị động

S_n2

Tên thông số

Ký hiệu

Công thức tính và chỉ dẫn

Tính các kích thước để kiểm tra răng trên mặt mút

1 Đường kính cơ sở

d_b

d_b = d cos_αt

2. Các prôfin răng tại điểm trên vòng đỉnh.

α_a

cosα_a =

Nếu tính mép đỉnh răng làm tù thì phải tính góc prôfin tại  điểm làm tù α_k

Khi đó d_a trong công thức được thay bằng đường kính vòng tròn theo mép đỉnh đã làm tù.

3. Bán kính cong của prôfin làm việc của răng tại điểm dưới

bánh chủ động

r_p1

r_p1= 0,5d_b2tgα_a2 - a_wsinα_tw

Công thức là đúng nếu điểm trên của prôfin làm việc của bánh răng đối tiếp trùng với điểm của prôfin trên vòng đỉnh của nó.

nếu mép đỉnh răng được làm tù α_a1và α_a2 được thay bằng α_k1 và α_k2

bánh bị động

r_p2

r_p2= 0,5d_b1tgα_a1 - a_wsinα_tw

4. Góc khai triển của prôfin làm việc của răng tại điểm dưới

v_p

v_p =

Tính phụ khi có biến thể đầu răng của prôfin gốc

5. Bán kính cong của prôfin răng tại điểm bắt đầu biến thể

bánh chủ động

ρ_g1

Đối với các bánh răng được gia công lần cuối bằng dao xọc ρ_g1 được xác định theo Phụ lục 4 của TCVN 1989–77 còn ρ_g2 theo Bảng 8, mục 4

bánh bị động

ρ_g2

6. Góc khai triển của prôfin răng ứng với điểm bắt đầu biến thể đầu răng.

v_g

v_g =

7. Đường kính vòng tròn biến thể đầu răng

d_g

d_g =

8. góc của đường biến thể của prôfin gốc ở mặt mút tại điểm bắt đầu biến thể.

a_tM

Các công thức để tham khảo nếu đường biến thể đầu răng của prôfin gốc là đường thẳng

9. Đường kính vòng cơ sở của đường thân khai là đường biến thể đầu răng

d_bM

d_bM = dcosa_tM

10. Chiều sâu pháp biến thể đầu răng ở prôfin mặt mút

Bánh răng chủ động

D_at1

Các công thức để tham khảo nếu đường biến thể đầu răng của prôfin gốc là đường thẳng

Bánh răng bị động

D_at2

Tính các kích thước để kiểm tra đường tiếp xúc của bề mặt răng

11. Góc nghiêng của răng trên hình trụ cơ sở

b_b

sinb_b = sinb cosa

Tên thông số

Ký hiệu

công thức tính và chỉ dẫn

1. Bước ăn khớp

r_a

r_a = p m cosa

2. Bước dọc

r_x

r_x =

sin 

3. Bước vít

r_z

p_z = Zp_x

Tên thông số

Ký hiệu

Công thức tính và chỉ dẫn

Kiểm tra không cắt chân răng ở bánh răng chủ động

1. Hệ số dịch chỉnh nhỏ nhất ở bánh răng chủ động

x₁min

Khi x₁ > x₁min sẽ không có hiện tượng cắt chân răng. Khi bánh răng chủ động được gia công lần cuối bằng dao xọc, cách tính x₁min được nêu trong Phụ lục 1 của TCVN 1989–77

Khi a = 20^o và  −

= 1 (thuộc prôfin gốc theo TCVN 1065–71), cách tính đơn giản x₁min được cho trong Phụ lục 1, Bảng 3 TCVN 2345– 78.

Kiểm tra không cắt đầu răng ở bánh răng chủ động

2. Chiều cao răng của bánh răng chủ động

h₁

h₁ = 0,5 (d_a1 – d_f1)

Khi h ≤ ( 2. C * )m , hiện tượng đầu cắt răng chủ động bởi thanh răng sinh gốc không xảy ra và không cần tiến hành kiểm tra tiếp.

3. Bán kính cong của prôfin răng của bánh răng chủ động tại điểm trên vòng đỉnh.

r_a1

r_a1 = 0,5 d_a1 sina_a1

Ở đây:

a_a1 – theo Bảng 5, mục 2

4. Bán kính cong của prôfin răng của bánh răng chủ động tại điểm bắt đầu cắt đầu răng.

r_j1

Khi r_j1 > ra1 không có hiện tượng cắt đầu răng của bánh răng chủ động bởi thanh răng sinh gốc.

Chiều cao răng giới hạn của thanh răng sinh gốc.

 ≥ 2+ c*

5. Khoảng cách giữa vòng đỉnh của bánh răng chủ động và vòng tròn đồng tâm đi qua điểm bắt đầu cắt đầu răng

h_j1

Ở đây: d_b1 – theo Bảng 5, mục 1.

Kiểm tra khe hở hướng tâm trong bộ truyền

6. Khe hở hướng tâm

ở rãnh bánh răng chủ động

c₁

c₁ = 0,5(d_a2 – d_a2 – d_f1) – a_w

Khe hở hướng tâm thực được xác định theo các đường kính thực.

ở rãnh bánh răng bị động

c₂

c = 0,5(d_f2 – d_a1 – d_a1 ) – a_w

Kiểm tra không có chèn mép đỉnh răng của bánh răng thứ nhất với mặt chuyển tiếp của răng của bánh răng thứ hai (kiểm tra không có chèn mép răng với mặt chuyển tiếp)

7.

Bánh răng chủ động

r_l1

Khi r_l1 ≤ r_p1 và r_l2 ≥ r_p2 không có chèn răng.

r_p theo Bảng 5, mục 3. Khi cắt chân răng ở bánh chủ động r_l1 < 0.

Bánh răng chủ động

r_l2

Kiểm tra không có chèn mép đỉnh răng của bánh răng thứ nhất với mặt chính của răng của bánh răng thứ hai (kiểm tra không có chèn đỉnh răng)

8. Trị số phụ

v₁₂

Khi a = 20^o và  = 1 (thuộc prôfin gốc của TCVN 1065–71 và TCVN 1084–76) nếu đường kính đỉnh của các bảnh răng được tính theo công thức ở Bảng 2 mục 13 thì cách kiểm tra đơn giản không có chèn đỉnh răng khi b = 0^o được tiến hành theo Hình 7 của Phụ lục 1

9. Trị số lớn nhất của góc phụ

m_max

10. Thông số xác định sự chèn

d

Nếu khi thay m = m_max mà d ≥ 0 thì không có chèn đỉnh răng.

Kiểm tra không có chèn đỉnh răng khi lắp bộ truyền hướng tâm (tiến hành trong trường hợp không có khả năng lắp dọc trục)

11. Góc phụ ứng với trị số nhỏ nhất

m'

Khi < 1 không cần kiểm tra tiếp vì không có khả năng lắp hướng tâm.

Nếu m > m_max – không có chèn răng nên không cần kiểm tra tiếp.

Nếu m < m_max – xác định thông số d theo mục 10 của Bảng này với sự thay thế m = m’

Khi d ≥ 0 không có chèn răng

Khi d < 0 tiếp tục kiểm tra.

12. Nửa góc chiều dày răng của bánh răng chủ động trên vòng đỉnh.

 Ya1

13. Trị số phụ ứng với giá trị nhỏ nhất

n'

Để tính toán tiếp tục cần lấy hai số nguyên gần đúng n < n' và 2 số nguyên gần đúng n > n'.

14. Góc phụ

m

m =Y_a1 +

Khi thay bốn giá trị số n vừa tìm được ở mục 13 vào công thức sẽ được 4 trị số m để xác định 4 trị số d theo mục 10 của Bảng này.

Nếu tất cả trị số đều dương, thì có khả năng lắp theo trục đối xứng của răng cũng như của rãnh răng.

Nếu một trong các trị số d âm khi n chẵn thì chỉ có khả năng lắp hướng tâm theo trục đối xứng của rãnh răng bánh răng chủ động. Nếu một trong các trị số d âm khi n lẻ, thì chỉ có khả năng lắp hướng tâm theo trục đối xứng của răng bánh răng chủ động.

Nếu hai hoặc nhiều hơn trị số d âm thì không có khả năng lắp bộ truyền hướng tâm.

Kiểm tra hệ số trùng khớp

15. Hệ số trùng khớp ngang

e_a

Ở đây: a_a1 và a_a2 – theo Bảng 5 mục 2

Công thức là đúng nếu không có chèn răng và điểm giới hạn trên của prôfin làm việc trùng với điểm của prôfin trên vòng đỉnh hoặc nếu sự cắt chân răng không có ở prôfin làm việc của răng bánh

răng chủ động nghĩa là r_p1 ≥ r_l1. Nếu r_l1 việc tính toán e_k được tiến hành theo Bảng 1, mục 26 của Phụ lục 1.

Nếu mép đỉnh răng được làm tù, a_a1 và a_a2 được thay bằng a_k1

Đối với bộ truyền bánh răng trụ răng thẳng e_a ≥ 1,2

Đối với bộ truyền bánh răng trụ răng nghiêng e_a ≥ 1

Khi a = 120^o,  = 1 (thuộc prôfin gốc theo TCVN 1065–71 và TCVN 1804–76), cách tính đơn giản e_a được nêu trong Bảng 1 của Phụ lục 1.

16. Hệ số trùng khớp dọc

e_b

e_b =

Ở đây:

b_W – chiều dày làm việc của vành răng

p_x – theo bảng

17. Hệ số trùng khớp

e_V

e_V = e_a + e_b

Tính phụ khí có biến thể đầu răng của prôfin gốc

18. Góc prôfin răng tại điểm bắt đầu biến thể (vát) đầu răng

a_g

cos a_g =

Ở đây: d_b , d_g – theo Bảng 5 mục 1 và 7

Để xác định hệ số trùng khớp ngang, sinh ra do có cắt đầu răng prôfin răng bánh răng chủ động và bánh răng bị động bởi công nghệ làm dầy chân răng của dao xọc thay a_g trong công thức bảng trị số góc prôfin tại điểm bắt đầu cắt đầu răng a_j

tga_j  ở đây r_j1 – theo Bảng 2 của Phụ lục 4, TCVN 1989 – 78 còn r_j2 – Bảng 8, mục 4

19. Thành phần của hệ số trùng khớp được xác định bởi các phần của prôfin răng trong mặt ngang trùng với các prôfin chính

e_aM

Kiểm tra chiều dày pháp trên mặt đỉnh

20. Góc nghiêng của đường đỉnh răng

b_a

tgb_a =  tgb

21. Chiều dày pháp của răng trên mặt đỉnh

Bánh chủ động

S_na1

Nên theo điều kiện S_na ≥ 0,3m khi vật liệu của các răng là đồng nhất và S_na ≥ 0,4m khi mặt răng được làm chắc.

Bánh chủ động

S_na2

Tên thông số

Ký hiệu

công thức tính và chỉ dẫn

Kiểm tra không có chèn mép đỉnh răng của bánh răng chủ động với mặt lượn của răng bánh răng bị động

1. Góc prôfin tại điểm trên vòng đỉnh răng của dao xọc

a_ao

cosa_ao =  cosa_t

Khi có làm tù mép đỉnh răng của dao xọc, phải tính góc prôfin tại điểm làm tù a_ko, ở đây:

a_ko = arctgv_ko

Khi a = 20^o,

 = 1 (thuộc prôfin gốc theoTCVN 1065–71) nếu đường kính đỉnh được tính theo công thức

2. Bán kính cong của prôfin và bánh răng bị đông ở điểm giới hạn

r₁₂

r₁₂ = 0,5d_aosina_ao + at_w02sina_w02

Ở đây: a_w02 và a_tw02 – theo Bảng 3, mục 4, 5.

Khi r_l2 ≥ r_p2 không có chèn răng

r_p2 – theo Bảng 5, mục 3.

Khi có làm tù mép đỉnh răng của dao xọc, thay a_ao trong công thức bằng a_ko

Kiểm tra không có cắt đầu răng của bánh răng bị động do làm dày chân răng của dao xọc

3. Bán kính cong của prôfin răng của bánh răng bị động tại điểm trên vòng đỉnh

r_a2

r_a2 = 0,5d_a2 sina_a2

Ở đây: a_a2 – theo Bảng 5 mục 2.

4. Bán kính cong của prôfin răng của bánh răng bị động tại điểm bắt đầu cắt đầu răng do làm dày răng của dao xọc.

r_j2

r_j2= at_w02sina_w02 + 0,5 v_ro d_ocosa_t

Ở đây: a_w02, a_tw02 – theo Bảng 3 mục 4, 5. KHi r_j2 ≤ r_a2 ko có cắt đầu răng của bánh răng bị động

Khi có thể biến thể chân răng của dao xọc, để xác định bán kính cong của prôfin răng bánh răng bị động ở điểm bắt đầu biến thể đầu răng r_g2 và chiều cao biến thế h_g2 phải thay v_ro và r_j2 trong công thức bằng v_go và r_g2 tương ứng.

5. Khoảng cách giữa vòng đỉnh và vòng tròn đồng tâm với vòng chỉ định đi qua điểm bắt đầu có cắt đầu răng.

h_j2

Ở đây: d_b2 – theo Bảng 5, mục 1

Kiểm tra không có cắt đầu răng của bánh răng bị động với đường lượn của răng xọc

6. Bán kính cong của prôfin răng bánh răng bị động tại điểm bắt đầu có cắt đầu răng với đường lượn của răng dao xọc

r_j2

r_j2 = at_w02sina_w02 + 0,5 vl_o d_ocosa_t

Ở đây: a_w02, atw02 – theo Bảng 3, mục 4 và 5 khi r_j2 <r_a2 sẽ không có cắt đầu răng của bánh răng bị động.

7. Khoảng cách giữa vòng đỉnh và vòng tròn đồng tâm với vòng đỉnh đi qua điểm bắt đầu có cắt đầu răng

h_j2

Ở đây: d_b2 – theo Bảng 5 mục 1.

Kiểm tra hiện tượng cắt đầu răng bánh bị động khi dao xọc tiến hướng tâm

8. Trị số phụ

v₀₂

9. Trị số lớn nhất của góc phụ

m_02max

Khi a = 20^o,  = 1 (thuộc prôfin gốc theo TCVN 1065–71), nếu đường kính đỉnh được tính theo công thức ở Bảng 2 mục 13 và bánh răng được gia công lần cuối bằng dao xọc không làm tù mép đỉnh răng thì việc kiểm tra không có cắt đầu răng đối với bánh răng thẳng nên tiến hành theo hình 10 của Phụ lục 1.

10. Thông số xác định có cắt đầu răng

d₀₂

Nếu khi thay m₀₂ = m_02max mà d₀₂ < 0 thì có cắt đầu răng khi d₀₂ ≥ 0, cần kiểm tra tiếp tục

11. Góc phụ ứng với trị số nhỏ nhất của d₀₂

m‘₀₂

Nếu m‘₀₂ > m_02max thì không có cắt đầu răng và không cần kiểm tra tiếp.

Nếu m‘₀₂ < m_02max thì xác định thông số d₀₂ theo mục 10 của bảng này khi thay m‘₀₂ = m_02max. Khi d₀₂ ≥ 0 sẽ không có cắt đầu răng.

Tên thông số

Ký hiệu

công thức tính và chỉ dẫn

Tính hệ số dịch chỉnh hiệu khi cho trước khoảng cách trục

1. Hệ số dịch tâm

y

y =

2. Trị số phụ

A

A =

B

Xác định theo toán đồ trên Hình 1

m

Xác định theo Hình 2. Nếu  b= 0 thì m = 0

3. Hệ số giảm đỉnh răng

∆y

∆y =

4. Hệ số dịch chỉnh hiệu

x_d

x_d = y + ∆y

Tính khoảng cách trục a_w khi cho trước các hệ số dịch chỉnh x₁ và x₂

5. Hệ số dịch chỉnh hiệu

x_d

x_d = x₂ – x₁

6. Trị số phụ

C

C =

D

Xác định theo toán đồ trên Hình 3

v

Xác định theo Hình 4. Nếu b = 0 thì v = 0

7. Hệ số giảm đỉnh răng

Y

Y =

8. Hệ số dịch tâm

y

y = x_d – ∆_y

9. Khoảng cách trục

a_w

a_w =

Tính góc ăn khớp a_w của bộ truyền răng thẳng và góc prôfin a_t

10. Trị số phụ

C

C =

11. Góc ăn khớp

a_w

Xác định theo toán đồ trên Hình 5

12. Góc prôfin

a_t

Xác định theo toán đồ trên Hình 6.

Nếu b= 0, thì a_t =a

Tính dây cung không đổi và chiều cao đến dây cung

13. Dây cung không đổi của răng tính theo đơn vị môđun

Bánh chủ động

Xác định theo Bảng 4 Phụ lục 1 của TCVN 1989 –77

Bánh bị động

Xác định theo Bảng 2

14. Dây cung không đổi của răng

Bánh chủ động

 =  .m

Bánh bị động

 =  .m

Nếu trị số  ở trong giới hạn được xác định ở Bảng 2 khi  −  ≥ 1 (thuộc prôfin gốc theo TCVN 1065–71 và TCVN 1804–76) thì không cần tiến hành kiểm tra điều kiện r_S2 < r_p2.

r_S2– theo Bảng 4 mục 1 của tiêu chuẩn này.

r_p2– theo Bảng 5 mục 3 của tiêu chuẩn này.

Khi prôfin gốc theo TCVN 1065–71 với biến thể đầu răng h* = 0,45 và x > 0 thì không cần kiểm tra điều kiện r_S2 > r_g2

r_g2 – theo Bảng 5 mục 5 của tiêu chuẩn này.

15. Khoảng cách từ dây cung không đổi đến vòng chia tính theo đơn vị môđun

Bánh chủ động

Xác định theo Bảng 4 của Phụ lục 1 TCVN 1989–77

Bánh bị động

Xác định theo Bảng 2

16. Chiều cao đến

Bánh chủ động

 = 0,5(d_a1 – d₁) – .m

Bánh bị động

= 0,5(d_a2 – d_a2) –  .m

Tính hệ số trùng khớp ngang của bộ truyền răng thẳng

17. Trị số phụ

Bánh chủ động

Đ_a1

Đ_a1 =

Nếu có làm tù mép đỉnh răng thì thay d_a1 và d_a2 bằng d_k1 và d_k2 tương ứng.

Bánh bị động

Đ_a2

Đ_a2 =

Bộ truyền

Đ_w

Đ_w =  

18. Trị số phụ

Bánh bị động

E_a1

Được xác định theo Bảng 3

Bánh chủ động

E_a2

Bộ truyền

E_w

19. Thành phần của hệ số trùng khớp ngang

Bánh bị động

e_a1

e_a1 = Z₁(E_a1 – E_w)

Bánh chủ động

e_a2

e_a2 = Z₂(E_w – E_a2)

Công thức đúng trong điều kiện đã chỉ ra ở Bảng 7 mục 15 của tiêu chuẩn này

20. Hệ số trùng khớp ngang

e_a

e_a = e_a1 + e_a2

Tính phụ khi có cắt chân răng ở bánh răng chủ động của bộ truyền răng thẳng nếu r_p1 < r_l1

21. Trị số phụ

G₁

G1 = (x_1min - x₁)

Được xác định khi cắt chân răng bởi thanh răng sinh gốc

22. góc prôfin ở điểm giới hạn của prôfin răng bánh răng chủ động có cắt chân răng bởi thanh răng sinh gốc.

a_l1

tg a_l xác định theo Hình 11

23. Góc phụ

l

tgl = f

Ở đây: a_w0 – theo Bảng 2 Phụ lục 4 của TCVN 1989 – 78

Được xác định khi cắt chân răng bởi dao xọc

24. Trị số phụ

u₁

Được xác định theo Hình 12

25. Góc prôfin ở điểm giới hạn của prôfin răng bánh răng chủ động cắt chân răng bởi dao xọc.

a_l1

tga_l1 = 0,01745 (a_ao – l) u₁

Ở đây: a_ao  và l– theo độ

26. Hệ số trùng khớp ngang bánh răng chủ động có cắt chân răng.

e_a

e_a =

Ở đây: a1 – theo Bảng 5 mục 2 của tiêu chuẩn này.

x₂

x₂

– 0,50

– 0,49

– 0,48

– 0,47

– 0,46

1,7084

1,7020

1,6956

1,6892

1,627

0,3109

0,3098

0,3086

0,3074

0,30

– 0,10

– 0,09

– 0,08

– 0,07

– 0,06

1,4513

1,4449

1,4385

1,4320

1,4256

0,2641

0,2630

0,2618

0,2606

0,2594

– 0,45

– 0,44

– 0,43

– 0,42

– 0,41

1,6763

1,6699

1,6635

1,6570

1,6185

0,3051

0,3039

0,3027

0,3016

0,3004

– 0,05

– 0,04

– 0,03

– 0,02

– 0,01

1,4192

1,4128

1,4063

1,3999

1,3935

0,2583

0,2571

0,2559

0,2548

0,2536

– 0,40

– 0,39

– 0,38

– 0,37

– 0,36

1,6442

1,6377

1,6343

1,6249

1,6185

0,2992

0,2981

0,2969

0,2957

0,2945

– 0,00

– 0,01

– 0,02

– 0,03

– 0,04

1,3870

1,3806

1,3742

1,3678

1,3614

0,2524

0,2513

0,2501

0,2490

0,2478

– 0,35

– 0,34

– 0,33

– 0,32

– 0,31

1,6120

1,6056

1,5992

1,5927

1,5863

0,2934

0,2922

0,2910

0,2899

0,2887

– 0,05

– 0,06

– 0,07

– 0,08

– 0,09

1,3549

1,3485

1,3421

1,3356

1,3292

0,2466

0,2454

0,2443

0,2431

0,2419

– 0,30

– 0,29

– 0,28

– 0,27

– 0,26

1,5799

1,5735

1,5670

1,5606

1,5542

0,2817

0,2805

0,2793

0,2782

0,2770

– 0,10

– 0,11

– 0,12

– 0,13

– 0,14

1,3228

1,3164

1,3099

1,3035

1,2971

0,2408

0,2396

0,2384

0,2372

0,2361

– 0,25

– 0,24

– 0,23

– 0,22

– 0,21

1,5477

1,5413

1,5349

1,5285

1,5220

0,2817

0,2805

0,2793

0,2782

1,5520

– 0,15

– 0,16

– 0,17

– 0,18

– 0,19

1,2906

1,2842

1,2778

1,2714

1,2649

0,2349

0,2337

0,2326

0,2314

0,2302

– 0,20

– 0,19

– 0,18

– 0,17

– 0,16

1,5156

1,5092

1,5028

1,4963

1,4899

0,2758

0,2747

0,2735

0,2723

0,2711

– 0,20

– 0,21

– 0,22

– 0,23

– 0,24

1,2585

1,2521

1,2457

1,2392

1,2328

0,2291

0,2279

0,2267

0,2255

0,2244

x₂

x₂

– 0,15

– 0,14

– 0,13

– 0,12

– 0,11

1,4834

1,4770

1,4706

1,4642

1,4578

0,2700

0,2688

0,2676

0,2665

0,2653

– 0,25

– 0,26

– 0,27

– 0,28

– 0,29

1,2264

1,2199

1,2135

1,2071

1,2007

0,2232

0,2220

0,2209

0,2197

0,2185

0,30

0,31

0,32

0,33

0,34

1,1942

1,1878

1,1814

1,1749

1,1685

0,2174

0,2162

0,2150

0,2138

0,2127

0,65

0,66

0,67

0,68

0,69

0,9693

0,9629

0,9564

0,9500

0,9436

1,7640

1,7523

1,7405

1,7289

1,7172

0,35

0,36

0,37

0,38

0,39

1,1621

1,1557

1,1492

1,1428

1,1364

1,2115

1,2103

1,2092

1,2080

1,2068

0,70

0,71

0,72

0,73

0,74

0,9371

0,9307

0,9243

0,9179

0,9114

1,7054

1,6939

1,6821

1,6704

1,6586

0,40

0,41

0,42

0,43

0,44

1,1299

1,1235

1,1171

1,1107

1,1042

0,2057

0,2045

0,2033

0,2021

0,2010

0,75

0,76

0,77

0,78

0,69

0,9050

0,8986

0,8921

0,8857

0,8793

1,6470

1,6353

1,6235

1,6118

1,6002

0,45

0,46

0,47

0,48

0,49

1,0978

1,0914

1,0850

1,0785

1,0721

0,1998

0,1986

0,1975

0,1963

0,1951

0,80

0,81

0,82

0,83

0,84

0,8729

0,8664

0,8600

0,8536

0,8471

1,5885

1,5767

1,5651

1,5534

1,5416

0,50

0,51

0,52

0,53

0,54

1,0657

1,0593

1,0528

1,0464

1,0400

0,1940

0,9278

0,9159

0,9043

1,8925

0,85

0,86

0,87

0,88

0,89

0,8407

0,8343

0,8279

0,8214

0,8150

1,5299

1,5183

1,5067

2,4948

1,4832

0,55

0,56

0,57

0,58

0,59

1,0336

1,0271

1,0207

1,0143

1,0078

1,8810

1,8692

1,8575

1,8459

1,8340

0,90

0,91

0,92

0,93

0,94

0,8086

0,8022

0,7957

0,7893

0,7829

1,4715

1,4599

1,4481

1,4364

1,4248

0,60

0,61

0,62

0,63

0,64

1,0014

1,9550

1,9886

1,9821

1,9757

1,8224

1,8108

1,7991

1,7873

1,7756

0,95

0,96

0,97

0,98

0,99

0,7764

0,7700

0,7635

0,7571

0,7507

0,443

1,4129

1,4013

1,3895

1,3778

1,3662

1,3545

Đ

–0,000

–0,001

–0,002

–0,003

–0,004

–0,005

–0,006

–0,007

–0,008

–0,009

0,000

– 0,010

– 0,020

– 0,030

– 0,040

– 0,050

0,0579

528

471

0,0408

333

236

0,0574

522

465

0,0401

234

224

0,0569

517

459

0,0394

316

212

0,0564

511

453

0,0387

307

199

0,0559

506

447

0,0379

298

185

0,0554

500

440

0,0372

288

170

0,0549

495

434

0,0364

279

153

0,0544

489

428

0,0357

269

134

0,0538

483

421

0,0349

259

112

0,0533

477

414

0,0341

248

084

Đ

0,000

0,001

0,002

0,003

0,004

0,005

0,006

0,007

0,008

0,009

0,000

0,010

0,020

0,030

0,040

0,0579

627

672

714

755

0,0584

632

676

718

759

0,0589

636

680

722

762

0,0594

640

685

726

766

0,0598

645

689

730

770

0,0603

649

693

734

774

0,0608

654

697

739

778

0,0613

658

702

743

782

0,0618

663

706

747

786

0,0622

667

710

751

790

0,050

0,060

0,070

0,080

0,090

0,0793

831

867

902

935

0,0797

834

870

905

939

0,0801

838

874

908

942

0,0805

842

877

912

945

0,0808

845

881

915

949

0,0812

849

884

919

952

0,0816

852

888

922

955

0,0820

856

891

925

959

0,0823

860

895

929

962

0,0827

863

898

932

965

0,100

0,110

0,120

0,130

0,140

0,150

0,0968

0,1001

0,1032

0,63

0,93

0,1123

0,0972

0,1004

035

066

096

0,1126

0,0975

0,1007

038

069

099

0,1129

0,0978

0,1010

041

072

102

0,1132

0,0981

0,1013

044

0,75

105

0,1134

0,0985

0,1016

048

078

108

0,1137

0,0988

0,1023

054

084

114

0,1143

0,0991

0,1023

054

084

114

0,1143

0,0994

0,1026

057

087

117

0,1146

0,0997

0,1029

060

090

120

0,1149

0,160

0,170

0,180

0,190

0,1152

181

209

237

0,155

183

212

239

0,1158

186

214

242

0,1161

189

217

245

0,1163

192

220

248

0,1166

195

223

250

0,1169

198

225

253

0,1172

200

228

256

0,1175

203

231

259

0,1178

206

234

261

0,200

0,210

0,220

0,230

0,240

0,1261

201

318

344

370

0,1267

294

320

347

373

0,1269

296

326

349

378

0,1272

299

326

352

378

0,1275

302

328

355

381

0,1278

304

331

357

383

0,1280

307

334

357

383

0,1283

310

336

362

388

0,1286

312

339

365

391

0,1288

315

342

368

394

0,250

0,260

0,270

0,280

0,290

0,1396

422

447

472

497

0,1399

424

449

475

499

0,1401

427

452

477

502

0,1404

429

454

479

504

0,1406

432

457

482

507

0,1409

434

460

484

509

0,1411

437

462

487

512

0,1414

439

465

489

514

0,1417

442

467

492

517

0,1419

444

470

494

519

0,300

0,1521

0,1524

0,1526

0,1529

0,1531

0,1534

0,1536

0,1539

0,1541

0,1543

Môđun m, mm

Số răng của bánh bị động

Đường kính vòng chia danh nghĩa dao xọc, mm

Từ 1 đến 2

Từ 63 đến 100

Trên 100 đến 200

38

38, 50

Từ 2,25 đến 3,5

Từ 40 đến 80

Trên 80 đến 200

50

75, 100

Từ 3,75 và lớn hơn

Từ 40 đến 200

75 và lớn hơn