Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 13227:2020 (ISO 15219:2004) về Máy làm đất - Máy xúc kéo cáp - Thuật ngữ và đặc tính kỹ thuật trong thương mại

TIÊU CHUẨN QUỐC GIA

TCVN 13227:2020

ISO 15219:2004

MÁY LÀM ĐẤT - MÁY XÚC KÉO CÁP - THUẬT NGỮ VÀ ĐẶC TÍNH KỸ THUẬT TRONG THƯƠNG MẠI

Earth-moving machinery - Cable excavators - Terminology and commercial specifications

Lời nói đầu

TCVN 13227:2020 hoàn toàn tương đương ISO 15219:2004

TCVN 13227:2020 do Ban kỹ thuật tiêu chuẩn quốc gia TCVN/TC 23, Máy kéo và máy dùng trong nông lâm nghiệp biên soạn, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng đề nghị, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố.

MÁY LÀM ĐẤT - MÁY XÚC KÉO CÁP - THUẬT NGỮ VÀ ĐẶC TÍNH KỸ THUẬT TRONG THƯƠNG MẠI

Earth-moving machinery - Cable excavators - Terminology and commercial specifications

1  Phạm vi áp dụng

Tiêu chuẩn này quy định các thuật ngữ và nội dung về đặc tính kỹ thuật trong thương mại cho các máy xúc kéo cáp bánh xích và bánh lốp tự hành và trang bị của máy. Các máy xúc kéo cáp được sử dụng chủ yếu cho các ứng dụng xúc bằng dây kéo, gầu ngoạm và gầu nạo vét bùn và tạm thời dùng cho các ứng dụng nâng. Khi máy cơ sở thường được sử dụng như một giá lắp trang bị cho các ứng dụng chuyên dùng như khoan và chất đống thì các đặc tính về kích thước của trang bị này không thuộc phạm vi của tiêu chuẩn này.

2  Tài liệu viện dẫn

Các tài liệu viện dẫn sau, một phần hoặc toàn bộ, là rất cẩn thiết cho việc áp dụng tiêu chuẩn này. Đối với các tài liệu viện dẫn ghi năm công bố thì áp dụng phiên bản được nêu. Đối với các tài liệu viện dẫn không ghi năm công bố thì áp dụng phiên bản mới nhất, bao gồm cả các sửa đổi, bổ sung (nếu có).

ISO 6016, Earth-moving machinery - Methods of measuring the masses of whole machines, their equipment and components (Máy làm đất - Phương pháp đo các khối lượng của toàn bộ máy, trang bị và các bộ phận máy).

ISO 6746-1:2003, Earth-moving machinery - Definitions of dimensions and codes - Part 1: Base machine (Máy làm đất - Định nghĩa cho các kích thước và mã - Phần 1: Máy cơ sở).

ISO 6746-2:2003, Earth-moving machinery - Definitions of dimensions and codes - Part 2: Equipment and attachments (Máy làm đất - Định nghĩa cho các kích thước và mã - Phần 2: Trang bị và thiết bị phụ.

3  Thuật ngữ và định nghĩa

Tiêu chuẩn này áp dụng các thuật ngữ và định nghĩa sau:

3.1

máy xúc (excavator)

máy tự hành bằng bánh xích (xích lăn), bánh lốp hoặc chân có kết cấu phần trên thường có khả năng quay một góc 360° với trang bị đã được lắp, được thiết kế chủ yếu để xúc bằng một gầu, không có di chuyển của khung gầu trong chu trình làm việc.

[ISO 6165:2001, định nghĩa 1.2.4],

CHÚ THÍCH 1 - Một chu trình làm việc của máy xúc thường gồm có xúc, nâng lên, quay (xoay) và xả vật liệu.

CHÚ THÍCH 2 - Có thể sử dụng máy xúc cho nâng chuyền các vật thể hoặc vật liệu.

3.2

máy xúc kéo cáp (cable excavator)

máy xúc có kết cấu phần trên vận hành bằng dây cáp được thiết kế chủ yếu dùng cho xúc bằng một gầu có dây kéo, một gầu xẻng hoặc gầu ngoạm ở phía trước được sử dụng cho lèn chặt vật liệu một tấm ép, cho công việc phá hủy bằng móc hoặc bi và cho nâng chuyển vật liệu bằng trang bị và thiết bị phụ chuyên dùng.

[ISO 6165:2001, định nghĩa 1.2.3.4].

3.3

máy cơ sở (base machine)

máy có một buồng lái hoặc mái che và các cấu trúc bảo vệ người vận hành, nếu có yêu cầu, không có trang bị hoặc các thiết bị phụ nhưng có các khung giá cần thiết cho lắp đặt trang bị và các thiết bị phụ này.

[ISO 6746-1:2003, định nghĩa 3.3],

CHÚ THÍCH Máy cơ sở có các khung giá cần thiết cho lắp và kẹp chặt trang bị và các thiết bị phụ được quy định trong Điều 5.

3.4

trang bị (equipment)

tập hợp hoặc bộ phận được lắp trên máy cơ sở để cho phép một thiết bị phụ thực hiện được chức năng chủ yếu theo thiết kế của máy.

[ISO 6746-2:2003, định nghĩa 3.4].

3.5

thiết bị phụ (attachment)

cụm các bộ phận có thể được lắp trên máy cơ sở hoặc trang bị để dùng cho mục đích sử dụng riêng.

[ISO 6746-2:2003, định nghĩa 3.5],

3.6

bộ phận (component)

chi thiết hoặc cụm bộ phận của một máy cơ sở, trang bị hoặc một thiết bị phụ.

[ISO 6746-2:2003, định nghĩa 3.6],

3.7

mặt phẳng tham chiếu của nền đất (ground reference plane (GRP)

mặt phẳng trên đó đặt máy cho các phép đo:trong trường hợp máy cơ sở, một bề mặt cứng bằng phẳng, trong trường hợp có trang bị và các thiết bị phụ, là một bề mặt cứng bằng phằng hoặc mặt đất được lèn chặt, bằng phẳng.

CHÚ THÍCH - Bề mặt được sử dụng tùy thuộc vào việc sử dụng máy và trang bị, thiết bị phụ của máy theo dự định. Điều này sẽ cần được quy định khi triển khai các tiêu chuẩn thuật ngữ riêng hoặc đặc tính kỹ thuật trong thương mại.

[ISO 6746-1:2003, định nghĩa 3.2],

4  Máy cơ sở

4.1  Các kiểu máy xúc kéo cáp

4.1.1  Máy xúc bánh xích

Xem Hình 1

Hình 1 - Máy xúc bánh xích

4.1.2  Máy xúc bánh lốp

Xem Hình 2

Hình 2 - Máy xúc bánh lốp

4.2  Kích thước

Các kích thước của máy cơ sở phải theo chỉ dẫn trên các Hình 3 và 4 phù hợp với Phụ lục A (các kích thước có liên quan chặt chẽ với các máy xúc kéo cáp) và ISO 6746-1:2003, các Phụ lục A đến D (kích thước cơ bản)

CHÚ DẪN

1 Mặt máy

2 GRP

Hình 3 - Các kích thước của máy cơ sở - Máy xúc bánh xích

Hình 4 - Các kích thước của máy cơ sở - Máy xúc bánh lốp

4.3  Khối lượng

Phải xác định các khối lượng phù hợp với ISO 6016

4.4  Thuật ngữ

Xem Hình 5

a) Máy xúc bánh xích

b) Máy xúc bánh lốp

CHÚ DẪN

1 khung gầm

2 ổ trục quay

3 kết cấu phần trên

4 buồng lái

5 đối trọng

6 khung quay

7 khung bánh xích

8 cụm bánh xích

9 bánh răng lồng không

10 bánh răng xích

11 trục lái (trước)

12 trục cứng vững (sau)

13 tời chính

14 tời nâng cần

15 trục quay cần

Hình 5 - Thuật ngữ cho máy cơ sở

5  Trang bị và thiết bị phụ

5.1  Kích thước

5.1.1  Quy định chung

Mô tả về trang bị và các thiết bị phụ có các kích thước được giới thiệu trên các Hình 6 đến 8 dựa trên bề mặt làm việc hình học chính cho các ứng dụng phổ biến nhất của các máy xúc kéo cáp.

5.1.2  Trang bị nâng

Trang bị nâng gồm có một cột cần cẩu, đầu cần và khối puli vẽ ra bề mặt làm việc chủ yếu của cột cần cẩu có liên quan đến cấu hình của cột. Các kích thước phải theo chỉ dẫn trên Hình 6 và theo Phụ lục B.

a Ở chiều dài cột cần cẩu...

Hình 6 - Tầm với của trang bị trong ứng dụng nâng

5.1.3  Trang bị dây kéo

Trang bị dây kéo gồm cỏ một cột cần cẩu, gầu, cáp và ống luồn dây để cắt vật liệu - thường là ở phía trước máy - bằng kéo gầu nhờ tời kéo. Các kích thước phải theo chỉ dẫn trên Hình 7 và theo Phụ lục B.

CHÚ DẪN

1 cáp đã nắn thẳng

a GRP

Hình 7 - Các kích thước của trang bị dây kéo

5.1.4  Trang bị gầu nạo vét (bùn)

Trang bị gầu nạo vét bùn gồm có một cần cầu, dây cáp và gầu nạo vét bùn thực hiện việc đào và ngoạm thường theo phương thẳng đứng, xả xuống dưới và phía trên GRP. Các kích thước phải theo chỉ dẫn trên Hình 8 và theo Phụ lục B.

a GRP

Hình 8 - Các kích thước của gầu ngoạm/gầu nạo vét bùn và trang bị của gầu

5.1.5  Trang bị của bộ phận ổn định

Trang bị của bộ phận ổn định gồm có một khung ở phía trước và một khung ở phía sau với hai thiết bị càng chìa đơn điều chỉnh được kiểu ống lồng ở phía trước và phía sau được lắp với các đệm càng chìa di động được theo phương thẳng đứng. Các kích thước phải theo chỉ dẫn trên Hình 9 và theo Phụ lục B.

a RH (phía bên phải)

a LH (phía bên trái)

Hình 9 - Các kích thước của trang bị bộ phận ổn định

5.2  Các kích thước cho vận chuyển, chuyên chở và di chuyển

5.2.1  Vận chuyển và chuyên chở

Các kích thước phải theo chỉ dẫn trên Hình 10 và theo Phụ lục B.

Hình 10 - Các kích thước vận chuyển và chuyên chở của máy bánh xích với trang bị cơ bản

5.2.2  Di chuyển trên đường giao thông công cộng

Các kích thước phải theo chỉ dẫn trên Hình 11 và theo Phụ lục B.

Hình11 - Các kích thước của máy xúc kéo cáp bánh lốp di chuyển trên đường giao thông công cộng

5.3  Thuật ngữ

5.3.1  Trang bị nâng

Xem Hình 12

CHÚ DẪN

Hình12 - Trang bị nâng

5.3.2  Trang bị dây kéo

Xem Hình 13

CHÚ DẪN

Hình 13 - Trang bị dây kéo

5.3.3  Thiết bị tời và puli (ròng rọc)

Xem Hình 14

CHÚ DẪN

1 tời chính 1

2 tời chính 2

3 tời cơ cấu lái cột cần cẩu theo chiều gió

4 khối puli (ròng rọc) ở khung A

Hình 14 - Thiết bị tời và puli (ròng rọc)

5.3.4  Đầu cột cần cẩu

Xem các Hình 15 đến 17

CHÚ DẪN

1 cáp treo cột cần cầu

2 puli (ròng rọc)

3 bộ phận bảo vệ cáp

4 điểm cố định cáp cho luồn nhiều dây

5 trục quay ở đầu mút

Hình 15 - Đầu cột cần cẩu của máy xúc

CHÚ DẪN

1 cáp treo cột cần cẩu

2 điểm cố định cáp cho luồn nhiều dây

3 bộ phận bảo vệ cáp

4 công tắc giới hạn trên đình

5 khối lượng của công tắc giới hạn

6 puli (ròng rọc)

7 trục quay ở đầu mút

Hình 16 - Đầu cột cần cẩu chịu tải nặng

CHÚ DẪN

1 bộ phận khung

2 puli (ròng rọc)

3 công tắc giới hạn trên đỉnh

Hình 17 - Cần máy trục phụ

5.3.5  Phần bên dưới/các phần của cột cần cẩu

Xem các Hình 18 và 19

CHÚ DẪN

1 cơ cấu giới hạn lái cột cần cẩu theo chiều gió

2 bộ phận chỉ thị góc của cột cần trục

Hình 18 - Phần bên dưới của cột cần cẩu

CHÚ DẪN

1 bộ phận bảo vệ cáp

2 giỏ cáp

Hình 19 - Các phần của cột cần cẩu

5.3.6  Cụm móc

Xem Hình 20

CHÚ DẪN

1 móc

2 puli (ròng rọc)

3 bộ phận khung

4 cố định cáp

5 then cài an toàn

Hình 20 - Cụm móc

5.3.7  Thiết bị an toàn

5.3.7.1  Cơ cấu giới hạn lực nâng của cáp nâng

Xem Hình 21

CHÚ DẪN

1 nút cho cơ cấu giới hạn lực nâng của cáp nâng ở đầu cột cần cẩu

2 công tắc giới hạn trên đỉnh

3 khớp nối (bản lề) với đòn bày công tắc giới hạn

Hình 21 - Cơ cấu giới hạn lực nâng

5.3.7.2  Bộ phận chỉ thị góc và cơ cấu giới hạn

Xem Hình 22

CHÚ DẪN

1 cơ cấu giới hạn lái cột cần cẩu theo chiều gió

2 bộ phận chỉ thị góc

Hình 22 - Bộ phận chỉ thị góc và cơ cấu giới hạn chuyển động nâng

5.3.7.3. Cơ cấu giới hạn momen tải (LML)

Xem Hình 23

CHÚ DẪN

1 bộ chỉ thị góc điện tử

2 chỉ thị góc của cột cần cẩu và tỷ lệ phần trăm của momen tải

3 hệ thống giới hạn momen tải (LML) điện tử

4 cơ cấu đo lực

Hình 23 - Cơ cấu giới hạn momen tải (LML)

5.3.7.4 Khung gầm, trang bị càng chìa

Xem Hình 24

CHÚ DẪN

1 khung càng chìa phía trước

2 kết cấu ống lồng điều chỉnh được

3 khung càng chìa phía sau

4 xylann càng chìa

5 đệm càng chìa

Hình 24 - Trang bị của bộ phận ổn định

5.3.8  Các ứng dụng chuyên dùng khi máy cơ sở được sử dụng như giá đỡ

5.3.8.1  Trang bị khoan

Xem các Hình 25 và 26

CHÚ DẪN

1 gầu ngoạm một hoặc hai cáp

2 bộ tạo dao động kiểu ống chống

Hình 25 - Bộ tạo dao động ống chống

CHÚ DẪN

1 vít dẫn động

2 cơ cấu dẫn tiến (xylanh hoặc tời)

3 thanh kéo

4 cơ cấu khoan

5 mũi khoan xoay

6 cơ cấu kéo xuống bằng tời

Hình 26 - Trang bị khoan

5.3.8.2  Trang bị đóng cọc

CHÚ DẪN

1 búa thủy lực hoặc điêzen

Hình 27 - Trang bị đóng cọc

5.3.8.3  Trang bị dao cắt tường chắn ngầm

Xem các Hình 28 đến 30

CHÚ DẪN

1 hai cáp nâng

2 cái kẹp tường chắn ngầm

Hình 28 - Trang bị dao cắt tường chắn ngầm

CHÚ DẪN

1 thanh kéo

2 cái kẹp (ngoạm) tường chắn ngầm

Hình 29 - Trang bị kẹp (ngoạm) tường chắn ngầm kiểu thanh kéo (Kelly)

CHÚ DẪN

1 các puly cho các ống thủy lực treo

2 xylanh dẫn tiến

3 khung dẫn hướng

4 bánh dao cắt

Hình 30 - Trang bị dao cắt tường chắn ngầm

Phụ lục A

(Quy định)

Các kích thước - Máy cơ sở

Phụ lục này định nghĩa các kích thước của máy cơ sở có liên quan chặt chẽ với các máy xúc kéo cáp và quy định các mã kích thước, về các kích thước cơ bản dùng chung cho tất cả các máy làm đất và giải thích về hệ tọa độ tham chiếu ba chiều được sử dụng để định nghĩa, và hệ thống mã hóa được sử dụng để nhận dạng, các kích thước của máy cơ sở, xem ISO 6746-1

Phụ lục B

(Quy định)

Các kích thước - Trang bị /thiết bị phụ

Phụ lục này định nghĩa kích thước các kích thước của trang bị và thiết bị phụ có liên quan chặt chẽ với các máy xúc kéo cáp và quy định các mã của kích thước. về giài thích hệ tọa độ tham chiếu ba chiều được sử dụng để định nghĩa và hệ thống mã hóa được sử dụng để nhận dạng các kích thước của trang bị và thiết bị phụ, xem ISO 6746-2

Thư mục tài liệu tham khảo

[1] ISO 3450:1996, Earth-moving machinery - Braking systems of rubbr-tyred machines - Systems and performance requirements and test procedures (Máy làm đất - Các hệ thống phanh của máy bánh lốp cao su - Các hệ thống và yêu cầu đặc tính và qui trình thử)

[2] ISO 5010:1992, Earth-moving machinery - Rubber-tyred machines - steering requirements (Máy làm đất - Máy bánh lốp cao su - Yêu cầu về hệ thống lái)

[3] ISO 6014:1986, Earth-moving machinery - Determination of ground speed (Máy làm đất - Xác định tốc độ trên nền đất)

[4] ISO 6015:1989, Earth-moving machinery - Hydraulic excavators - Methods of measuring tool forces (Máy làm đất - Máy xúc thủy lực - Phương pháp đo lực của dụng cụ)

[5] ISO 6165:2001, Earth-moving machinery - Basic types - Vocabulary1) (Máy làm đất - Các kiểu cơ bản - Từ vựng)

[6] ISO 9249:1997, Earth-moving machinery - Engine test code - Net power (Máy làm đất - Quy tắc thử động cơ - Công suất hữu ích)

[7] ISO 10265:1998, Earth-moving machinery - Crawler machines - Performance requirements and test procedures for braking systems (Máy làm đất - Máy bánh xích - Yêu cầu đặc tính và qui trình thử cho các hệ thống phanh)

[8] I SO 10567:1992, Earth-moving machinery - Hydraulic excavator - Lift capacity (Máy làm đất - Máy xúc thủy lực - Công suất nâng).