Thông báo 354/TB-VPCP năm 2024 về Kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang tại cuộc họp báo cáo tiến độ thực hiện “Đề án phát triển bền vững một triệu héc-ta lúa chuyên canh chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030” do Văn phòng Chính phủ ban hành

THÔNG BÁO

KẾT LUẬN CỦA PHÓ THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ TRẦN LƯU QUANG TẠI CUỘC HỌP BÁO CÁO TIẾN ĐỘ TRIỂN KHAI THỰC HIỆN “ĐỀ ÁN PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG MỘT TRIỆU HÉC-TA LÚA CHUYÊN CANH CHẤT LƯỢNG CAO, PHÁT THẢI THẤP GẮN VỚI TĂNG TRƯỞNG XANH VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG ĐẾN NĂM 2030”

Ngày 17 tháng 7 năm 2024, tại trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang đã chủ trì cuộc họp nghe báo cáo tiến độ, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai “Đề án phát triển bền vững một triệu héc-ta lúa chuyên canh chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030” (sau đây gọi tắt là Đề án). Tham dự cuộc họp có Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan, Lãnh đạo các bộ, cơ quan: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư, Tài nguyên và Môi trường, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam, đại diện lãnh đạo Bộ Công Thương và Văn phòng Chính phủ.

Sau khi nghe Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn báo cáo, ý kiến của các bộ, cơ quan liên quan, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang kết luận như sau:

I. ĐÁNH GIÁ CHUNG

1. Ghi nhận và đánh giá cao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã chủ động chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan và 12 tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long tích cực triển khai nhiều hoạt động cụ thể và các mô hình thí điểm, bước đầu mang lại những kết quả tích cực, thể hiện qua các chỉ số như giảm lượng nước tưới, giống, phân bón, tổng chi phí đầu vào, tăng năng suất, lợi nhuận so với mô hình đối chứng.

2. Một số khó khăn vướng mắc trong quá trình triển khai Đề án

Việt Nam là quốc gia đầu tiên thực hiện giảm phát thải trên lúa với quy mô lớn, chưa có nhiều kinh nghiệm để tham khảo; diện tích canh tác lúa còn manh mún, nhỏ lẻ, kết cấu hạ tầng phục vụ sản xuất chưa đồng bộ, số lượng các hộ gia đình, doanh nghiệp tham gia liên kết với các hợp tác xã, tổ hợp tác để đầu tư sản xuất và bao tiêu sản phẩm còn hạn chế; hiện nay chưa có nguồn kinh phí riêng để triển khai Đề án đối với vốn ngân sách trong nước trong khi quy trình xây dựng, phê duyệt dự án vay vốn của Ngân hàng Thế giới (WB) cần có nhiều thời gian.

II. NHIỆM VỤ, GIẢI PHÁP TRỌNG TÂM TRONG THỜI GIAN TỚI

Qua báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về tình hình sản xuất, xuất khẩu lúa gạo trong những năm vừa qua và dự báo tình hình trong thời gian tới, có thể thấy chưa bao giờ ngành lúa gạo Việt Nam có cơ hội thuận lợi để phát triển như hiện nay. Đề án này đã khởi tạo một phương thức sản xuất mới phù hợp với xu thế sản xuất và tiêu dùng, đồng thời tạo ra bước chuyển mang tính đột phá về tư duy làm nông nghiệp trong bối cảnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đang phải đối mặt với ảnh hưởng tiêu cực của biến đổi khí hậu, góp phần nâng cao thu nhập và đời sống của người trồng lúa và doanh nghiệp, hiện thực hóa mục tiêu đạt phát thải ròng bằng không vào năm 2050.

Tại cuộc họp này, các bộ, ngành đều thống nhất quyết tâm thực hiện thành công Đề án, đồng thời nhận thức rõ bên cạnh những kết quả đạt được bước đầu, còn rất nhiều công việc phải triển khai, cần có sự quyết tâm rất lớn và sự tham gia tích cực của các bộ, cơ quan, đặc biệt là sự chủ động của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, sự vào cuộc quyết liệt của các tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long, cần được sự quan tâm, bố trí kinh phí thỏa đáng từ ngân sách trung ương, ngân sách địa phương, sự đóng góp của các doanh nghiệp, hỗ trợ từ các tổ chức, đối tác quốc tế và các nguồn lực hợp pháp khác.

Để Đề án được triển khai đúng tiến độ, hiệu quả, đề nghị các bộ, ngành trung ương và 12 tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long tập trung chỉ đạo, triển khai đồng bộ, quyết liệt một số nhiệm vụ trọng tâm sau:

1. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

- Nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của các bộ, cơ quan: Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư, Tài nguyên và Môi trường, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và cơ quan liên quan tại cuộc họp, tiếp tục đẩy mạnh triển khai các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm đã được xác định tại Quyết định số 1490/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ và chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ tại Thông báo kết luận số 55/TB-VPCP ngày 16 tháng 02 năm 2024;

- Rà soát hoàn thiện kế hoạch thực hiện Đề án, trong đó xác định rõ nhiệm vụ, trách nhiệm của bộ ngành trung ương, địa phương, kết quả dự kiến và thời hạn hoàn thành của từng nhiệm vụ; lập sơ đồ đường găng để thực hiện từng nhiệm vụ cụ thể cho từng quý, từng năm, cả chu kỳ thực hiện Đề án làm cơ sở để theo dõi, kiểm tra, đôn đốc và có giải pháp xử lý kịp thời;

- Tập trung triển khai có hiệu quả các cơ chế, chính sách hiện hành, đồng thời tập trung nghiên cứu tham mưu Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xem xét sửa đổi, bổ sung, ban hành các cơ chế, chính sách mới, mang tính đột phá về hỗ trợ, đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng, áp dụng khoa học và công nghệ hiện đại cho vùng quy hoạch trồng lúa có năng suất, chất lượng cao, bảo vệ đất trồng lúa…; khẩn trương hoàn thiện, trình Chính phủ ban hành Nghị định quy định chi tiết về đất trồng lúa;

- Chủ trì, phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài nguyên và Môi trường chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương làm tốt công tác quy hoạch đất trồng lúa, khoanh vùng và xác định cụ thể diện tích vùng trồng lúa năng suất, chất lượng cao, vùng đất chuyên trồng lúa cần bảo vệ nghiêm ngặt là cơ sở để Nhà nước đầu tư, hỗ trợ đầu tư cơ sở hạ tầng và khoa học công nghệ theo quy định của pháp luật; hướng dẫn tiêu chí lựa chọn, tham gia Đề án; Ban hành định mức kinh tế kỹ thuật trên cơ sở “Quy trình kỹ thuật sản xuất lúa chất lượng cao và phát thải thấp vùng Đồng bằng sông Cửu Long”;

- Chủ trì, phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Tài chính hoàn thiện Đề án tham gia thị trường các-bon đối với tín chỉ các-bon được hình thành từ việc triển khai Đề án; ban hành quy định về đo đạc, thẩm định, báo cáo (MRV) về giảm phát thải khí nhà kính thực hiện Đề án; xây dựng, đề xuất chính sách thí điểm chi trả kết quả giảm phát thải khí nhà kính cho các chủ thể tham gia Đề án, trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định;

- Khẩn trương nghiên cứu, xác định cụ thể nhu cầu và nguồn vốn thực hiện Đề án theo quy định, hoàn thành trong tháng 8 năm 2024. Đối với đề xuất dự án vay vốn của Ngân hàng Thế giới: cần làm rõ mục tiêu, các hạng mục đầu tư, nội dung công việc, hoạt động của dự án, bảo đảm thống nhất, đồng bộ, không trùng lắp, chồng chéo, phát huy tối đa nguồn lực và kinh nghiệm của các dự án đã và đang triển khai tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long (trong đó có các dự án Mekong DPO), đồng thời bảo đảm phù hợp với các quy hoạch được cấp có thẩm quyền phê duyệt;

- Chủ trì, phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan nghiên cứu, có báo cáo cụ thể việc thí điểm chính sách đặc thù trong trường hợp sử dụng nguồn vốn ODA và vốn vay ưu đãi từ các đối tác phát triển quốc tế để triển khai Đề án (sự cần thiết, cơ sở pháp lý, đánh giá tác động, thẩm quyền quyết định), báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét trong tháng 8 năm 2024; nghiên cứu tham mưu Thủ tướng Chính phủ xem xét thành lập Tổ công tác gồm đại diện lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương liên quan để xây dựng dự án vay vốn của Ngân hàng Thế giới (nếu cần thiết) theo đúng quy định;

- Chủ trì, phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông và các địa phương vùng Đồng bằng sông Cửu Long đẩy mạnh công tác truyền thông với nhiều hình thức khác nhau, phù hợp với từng nhóm đối tượng nhằm thay đổi nhận thức, tạo sự đồng thuận của các cấp, các ngành, doanh nghiệp và người dân về Đề án.

2. Các Bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Tài nguyên và Môi trường và cơ quan liên quan

Tiếp tục thực hiện nhiệm vụ được giao theo quy định tại Quyết định số 1490/QĐ-TTg ngày 27 tháng 11 năm 2023 của Thủ tướng Chính phủ và ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ (tại Thông báo kết luận số 55/TB-VPCP ngày 16 tháng 02 năm 2024 của Văn phòng Chính phủ); phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn triển khai thực hiện Đề án.

3. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam

Chủ trì, phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các cơ quan liên quan kịp thời hướng dẫn, chỉ đạo tổ chức tín dụng tổ chức triển khai Chương trình cho vay liên kết sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm lúa gạo chất lượng cao và phát thải thấp vùng Đồng bằng sông Cửu Long sau khi cấp có thẩm quyền xem xét có ý kiến.

4. Ủy ban nhân dân 12 tỉnh, thành phố vùng Đồng bằng sông Cửu Long

- Xác định vùng chuyên canh đủ điều kiện, các liên kết và chủ thể đủ điều kiện tham gia liên kết sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm lúa gạo chất lượng cao và phát thải thấp trên địa bàn, gửi Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổng hợp và công bố;

- Xác định diện tích và khoanh vùng các khu vực được quy hoạch trồng lúa năng suất, chất lượng cao, khu vực chuyên trồng lúa cần bảo vệ nghiêm ngặt; theo dõi, hướng dẫn, kiểm tra các chủ thể tham gia liên kết lúa gạo trong việc thực hiện cam kết, có giải pháp xử lý trường hợp các bên tham gia liên kết không thực hiện theo cam kết đã thỏa thuận.

Văn phòng Chính phủ thông báo để Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các bộ, cơ quan, địa phương liên quan biết, thực hiện./.