Thông báo 203/TB-VKSTC năm 2021 về vụ án hình sự Viện kiểm sát nhân dân tối cao kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm do Viện kiểm sát nhân dân tối cao ban hành

THÔNG BÁO

VỤ ÁN HÌNH SỰ VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN TỐI CAO KHÁNG NGHỊ THEO THỦ TỤC GIÁM ĐỐC THẨM

Ngày 23/7/2021, Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao ban hành Quyết định số 35/2021/HS-GĐT chấp nhận Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm số 06/QĐ-VKSTC-V7 ngày 04/5/2021 của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao. Thông qua vụ án này, Viện kiểm sát nhân dân tối cao (Vụ 7) thông báo rút kinh nghiệm như sau:

1. Nội dung vụ án

Hồi 10 giờ ngày 21/3/2009, tại khu vực Hồng Hà, phường Ninh Dương, thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an thành phố Móng Cái phát hiện, bắt quả tang Hoàng Lan Anh và Đinh Văn Linh đang đưa chị Bùi Thị Chiều (sinh ngày 05/3/1993), chị Bùi Thị Lập (sinh ngày 08/5/1993) và chị Bùi Thị Huệ (sinh năm 1990) sang Trung Quốc bán.

Quá trình điều tra Hoàng Lan Anh và Đinh Văn Linh đã khai nhận: Từ tháng 2/2008, Linh ở Việt Nam sang Quảng Đông, Trung Quốc để làm thuê, thì Linh quen biết Hoàng Lan Anh là người Việt Nam lấy chồng Trung Quốc. Hoàng Lan Anh bảo Linh quay về Việt Nam lừa phụ nữ đưa sang Trung Quốc cho Hoàng Lan Anh để làm gái bán dâm, Lan Anh sẽ cho Linh tiền để học nghề. Ngày 19/3/2008, Linh đã lừa các chị Chiều, Lập, Huệ rồi đưa về nhà ở thôn Gò Chói, xã Tiến Luận, huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội nghỉ. Đến ngày 20/3/2008, Linh đưa các chị Chiều, Lập, Huệ ra Móng Cái. Ngày 21/3/2008, Hoàng Lan Anh từ Đông Hưng, Trung Quốc sang thành phố Móng Cái rồi cùng Linh đưa các chị Chiều, Lập, Huệ ra khu vực biên giới, trong khi đang tìm đường sang Trung Quốc thì bị Công an thành phố Móng Cái bắt quả tang.

2. Quá trình giải quyết vụ án

Tại Bản án hình sự sơ thẩm số 123/2009/HSST ngày 15/9/2009, Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ninh áp dụng điểm a, d, đ, khoản 2, Điều 119; điểm đ, g, khoản 2, Điều 120; điểm p, khoản 1, Điều 46; Điều 50; khoản 3, Điều 52; Điều 53 BLHS xử phạt Hoàng Lan Anh 06 năm tù về tội “Mua bán phụ nữ”, 10 năm tù về tội “Mua bán trẻ em”, tổng hợp hình phạt buộc bị cáo Hoàng Lan Anh phải chấp hành là 16 năm tù.

Ngày 23/9/2009, Hoàng Lan Anh có đơn kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt.

Tại Bản án hình sự phúc thẩm số 687/2009/HSPT ngày 26/11/2009, Tòa phúc thẩm Tòa án nhân dân tối cao tại Hà Nội không chấp nhận kháng cáo của Hoàng Lan Anh, giữ nguyên Bản án hình sự sơ thẩm.

Ngày 04/5/2021, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao ban hành kháng nghị số 06/QĐ-VKSTC-V7 kháng nghị Bản án hình sự phúc thẩm số 687/2009/HSPT ngày 26/11/2009 của Tòa phúc thẩm Tòa án nhân dân tối cao tại Hà Nội do có vi phạm trong điều tra, truy tố, xét xử vụ án, dẫn đến sai lầm nghiêm trọng trong việc xác định lý lịch bị cáo không đúng.

Ngày 23/7/2021, Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao ban hành Quyết định số 35/2021/HS-GĐT chấp nhận Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm số 06/QĐ-VKSTC-V7 ngày 04/5/2021 của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, sửa Bản án hình sự phúc thẩm số 687/2009/HSPT ngày 26/11/2009 của Tòa phúc thẩm Tòa án nhân dân tối cao tại Hà Nội và Bản án hình sự sơ thẩm số 123/2009/HSST ngày 15/9/2009 của Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ninh về phần lý lịch nhân thân của người bị kết án.

3. Những vấn đề cần rút kinh nghiệm

Quá trình điều tra, truy tố, xét xử xác định lý lịch bị cáo như sau: Họ và tên: Hoàng Lan Anh (tên gọi khác: Bằng Ngọc Mai); sinh năm 1984; nơi đăng ký hộ khẩu thường trú và chỗ ở: thông Sèng Phề, thị trấn Quý Xu, thành phố Triều Dương, tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc; dân tộc: Hoa; quốc tịch: Trung Quốc; nghề nghiệp: công nhân sản xuất nhựa; trình độ văn hóa: không biết chữ; tiền án, tiền sự: không; con bà Nguyễn Thị Thu; có chồng là Chu Văn Hùi. Bị bắt tạm giam ngày 21/3/2009 về tội “Mua bán phụ nữ” và tội “Mua bán trẻ em” ở tỉnh Quảng Ninh.

Tuy nhiên, ngày 07/5/2020, sau khi chấp hành xong hình phạt tù, Hoàng Lan Anh được Cơ quan quản lý thi hành án hình sự thuộc Bộ Công an chỉ định lưu trú tại Cơ sở lưu trú số 1 (địa chỉ: xã Hồ Sơn, huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc) để chờ làm các thủ tục xuất cảnh và thông báo cho Đại sứ quán Trung Quốc tại Việt Nam biết để tiến hành các thủ tục tiếp nhận, xuất cảnh đối tượng về nước theo quy định của pháp luật. Ngày 20/5/2020, Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao có Công văn số 2022/LS-QHLS thông báo về việc Đại sứ quán Trung Quốc có Công hàm số LS/095/2019 ngày 13/5/2020 cho biết: không có công dân tên Hoàng Lan Anh (tên gọi khác: Bằng Ngọc Mai) có thông tin nhân thân, lai lịch nêu trên.

Qua điều tra, xác minh, ngày 12/01/2021, Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (PC06) Công an tỉnh Bắc Ninh có Công văn số 15/PC06-DD6 trả lời kết quả đối chiếu mẫu vân tay của Cơ sở lưu trữ số 1 của Hoàng Lan Anh trùng với mẫu vân tay trong hồ sơ chứng minh thư nhân dân số 125021769, cấp ngày 12/2/1998, mang tên thông tin của Nguyễn Thị Lệ, sinh ngày 26/6/1979, hộ khẩu thường trú tại Cảnh Hưng, Tiên Du, Bắc Ninh; bố là Nguyễn Công Rồng, mẹ là Nguyễn Thị Rãnh.

Như vậy, có đủ cơ sở kết luận: Ngày 21/3/2009, tại khu vực Hồng Hà, phường Ninh Dương, thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an thành phố Móng Cái phát hiện, bắt quả tang Nguyễn Thị Lệ, sinh ngày 26/6/1979, hộ khẩu thường trú tại Cảnh Hưng, Tiên Du, Bắc Ninh; bố là Nguyễn Công Rồng, mẹ là Nguyễn Thị Rãnh về hành vi mua bán phụ nữ và mua bán trẻ em. Sau khi bị bắt, quá trình điều tra, truy tố, xét xử Nguyễn Thị Lệ đã khai báo gian dối về lý lịch là Hoàng Lan Anh (tên gọi khác: Bằng Ngọc Mai, Nguyễn Thị Nhật Lệ, Lương Phượng Anh, Bành Ngọc Mai); sinh năm 1984; nơi đăng ký hộ khẩu thường trú và chỗ ở: thông Sèng Phề, thị trấn Quý Xu, thành phố Triều Dương, tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc; dân tộc: Hoa; quốc tịch: Trung Quốc; con bà Nguyễn Thị Thu; có chồng là Chu Văn Hùi.

Thấy rằng, các Cơ quan tiến hành tố tụng tại tỉnh Quảng Ninh không điều tra đầy đủ, toàn diện, không xác minh rõ lý lịch của người bị kết án khai báo là người có quốc tịch nước ngoài, dẫn đến kết luận về phần lý lịch Hoàng Lan Anh trong Bản kết luận điều tra, Cáo trạng, Bản án hình sự sơ thẩm và Bản án hình sự phúc thẩm là không đúng sự thật. Tòa án cấp sơ thẩm và Tòa án cấp phúc thẩm kết án bị cáo về tội “Mua bán phụ nữ” và “Mua bán trẻ em” là đúng tội danh nhưng việc kết án bị cáo với lý lịch nhân thân không đúng ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền và lợi ích của người mà bị cáo lấy tên sau khi phạm tội; ảnh hưởng đến việc xác định tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự và tái phạm, tái phạm nguy hiểm trong trường hợp Nguyễn Thị Lệ phạm tội mới.

Viện kiểm sát nhân dân tối cao (Vụ 7) thông báo để Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Hà Nội, Đà Nẵng và thành phố Hồ Chí Minh; Viện kiểm sát nhân dân địa phương nghiên cứu, rút kinh nghiệm chung, tránh những sai sót tương tự nhằm nâng cao chất lượng công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử các vụ án hình sự./.