Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia QCVN 09:2010/BTTTT về tiếp đất cho các trạm viễn thông do Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông ban hành
VỀ TIẾP ĐẤT CHO CÁC TRẠM VIỄN THÔNG
National technical regulation
on earthing of telecommunication stations
HÀ NỘI - 2010
Lời nói đầu
QCVN 09:2010/BTTTT được xây dựng trên cơ sở soát xét, chuyển đổi Tiêu chuẩn ngành TCN 68-141: 1999 (soát xét lần 1) "Tiếp đất cho các công trình viễn thông – Yêu cầu kỹ thuật" ban hành theo Quyết định số 571/1999/QĐ-TCBĐ ngày 23 tháng 8 năm 1999 của Tổng cục trưởng Tổng cục Bưu điện (nay là Bộ Thông tin và Truyền thông).
Các quy định kỹ thuật và phương pháp xác định của QCVN 09: 2010/BTTTT phù hợp với Khuyến nghị K.27 của Liên minh Viễn thông Thế giới (ITU-T) và tiêu chuẩn ETS 300 253 của Viện Tiêu chuẩn Viễn thông châu Âu (ETSI).
QCVN 09:2010/BTTTT do Viện Khoa học Kỹ thuật Bưu điện biên soạn, Vụ Khoa học và Công nghệ trình duyệt và được ban hành kèm theo Thông tư số 18/2010/TT-BTTTT ngày 30 tháng 07 năm 2010 của Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông.
QUY CHUẨN KỸ THUẬT QUỐC GIA
VỀ TIẾP ĐẤT CHO CÁC TRẠM VIỄN THÔNG
National technical regulation on earthing of telecommunication stations
Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia này quy định các yêu cầu về tiếp đất cho các trạm viễn thông chứa các thiết bị viễn thông: thiết bị chuyển mạch, thiết bị truyền dẫn hữu tuyến, thiết bị truyền dẫn phát sóng vô tuyến điện (phát thanh, truyền hình), thiết bị vi ba đường dài trong nước, trạm gốc thông tin di động mặt đất công cộng (BTS).
Quy chuẩn này áp dụng đối với các doanh nghiệp thiết lập cơ sở hạ tầng mạng viễn thông và các cơ quan, tổ chức, cá nhân có hoạt động liên quan đến thiết lập mạng viễn thông tại Việt Nam.
1.3.1. Cáp dẫn đất (ground conductor)
Cáp nối từ tổ tiếp đất đến tấm tiếp đất chính.
1.3.2. Công trình viễn thông (telecommunication plant)
Công trình xây dựng, bao gồm hạ tầng kỹ thuật viễn thông thụ động (nhà, trạm, cột, cống, bể) và thiết bị mạng được lắp đặt vào đó.
1.3.3. Điểm nối đơn (Single Point Connection) (SPC)
Vị trí duy nhất trong một mạng liên kết cách ly mà ở đó thực hiện nối với mạng liên kết chung. Điểm nối đơn phải có kích thước thích hợp để bảo đảm nối các đường dẫn.
1.3.4. Điện trở suất của đất (soil resistivity)
Điện trở của một khối đất hình lập phương có thể tích 1 m3 khi dòng điện chạy từ mặt này sang mặt đối diện của khối đất.
1.3.5. Điện trở tiếp đất (earthing resistance)
Điện trở đối với dòng điện truyền lan từ các điện cực tiếp đất, kể cả dây nối các điện cực.
1.3.6. Hệ thống thiết bị viễn thông (telecommunication system)
Một hoặc nhiều thiết bị mạng đặt trong nhà trạm viễn thông để cung cấp dịch vụ viễn thông, bao gồm cả thiết bị, hệ thống công nghệ thông tin trong mạng lưới viễn thông của doanh nghiệp.
1.3.7. Hệ thống thông tin vô tuyến (radio communication system)
Hệ thống thông tin dùng phương tiện truyền dẫn là sóng vô tuyến điện.
1.3.8. Hệ thống tiếp đất (grounding system)
Bao gồm tổ tiếp đất và cáp dẫn đất.
1.3.9. Khối hệ thống (system block)
Toàn bộ các thiết bị mà khung của chúng và các phần dẫn kết hợp tạo thành một mạng liên kết nhất định.
1.3.10. Liên kết đẳng thế (equipotential bonding)
Sự liên kết về điện để đặt các thành phần kim loại không được cách điện trong nhà trạm với những thành phần kim loại từ ngoài dẫn vào ở một điện thế cân bằng ổn định.
1.3.11. Mạng liên kết (Bonding Network) (BN)
Một tập hợp các phần tử dẫn điện được nối với nhau nhằm che chắn ảnh hưởng điện từ cho các hệ thống thiết bị điện tử và con người.
1.3.12. Mạng liên kết chung (Common Bonding Network)
Một tập hợp các phần tử kim loại liên kết với nhau một cách ngẫu nhiên hoặc có chủ định để tạo thành một mạng liên kết chính ở bên trong nhà trạm viễn thông.
1.3.13. Mạng liên kết cách ly (Isolated Bonding Network) (IBN)
Là mạng liên kết có một điểm nối đơn đến mạng liên kết chung hoặc một mạng liên kết cách ly khác. Tất cả các mạng liên kết cách ly đều có 1 đường nối tới đất qua điểm nối đơn.
1.3.14. Mạng liên kết cách ly mắt lưới (Mesh- Isolated Bonding Network) (M- IBN)
Mạng liên kết cách ly mà trong đó các thành phần của nó được nối với nhau tạo thành một cấu trúc dạng mắt lưới.
1.3.15. Mạng liên kết cách ly hình sao (Star- Isolated Bonding Network) (S- IBN)
Mạng liên kết cách ly mà trong đó các thành phần của nó được nối với nhau tạo thành một cấu trúc dạng hình sao.
1.3.16. Mạng liên kết mắt lưới (Mesh Bonding Network) (MBN)
Mạng liên kết mà tất cả các khung thiết bị, các giá đỡ, các cabin, dây dương của nguồn một chiều được đấu nối với mạng liên kết chung (CBN) tại nhiều điểm.
1.3.17. Mạng IT (Insulation Terrestrial)
Mạng điện hạ áp có điểm trung tính cách ly với đất còn vỏ thiết bị điện được nối với tiếp đất bảo vệ độc lập.
1.3.18. Mạng TN (Terrestrial Neutral)
Là mạng điện hạ áp có điểm trung tính trực tiếp nối đất
1.3.19. Mạng TN – C (Terrestrial Neutral Combined)
Là mạng TN có dây bảo vệ và dây trung tính (PEN) chung. Các bộ phận dẫn điện bị hở (vỏ của thiết bị điện) được nối với dây của của mạng tiếp đất bảo vệ (PEN).
1.3.20. Mạng TN - S (Terrestrial Neutral Separated)
Là mạng TN có dây bảo vệ và dây trung tính riêng biệt. Các bộ phận dẫn điện bị hở (vỏ của thiết bị điện) được nối với dây tiếp đất bảo vệ (PE). Dây bảo vệ (PE) có thể là vỏ kim loại của cáp điện lực hoặc 1 dây dẫn riêng.
1.3.21. Mạng TN-C-S (Terrestrial Neutral Combined and Separated)
Là mạng TN trong đó có phần đầu của mạng có dây bảo vệ và dây trung tinhc chung còn ở phần sau của mạng có dây bảo vệ và dây trung tính riêng biệt.
1.3.22. Mạng TT (Terrestriated Terrestrial)
Mạng điện hạ áp có trung tính trực tiếp nối đất còn vỏ thiết bị điện được nối với tiếp đất bảo vệ đôc lập.
1.3.23. Mạng tiếp đất (Grouding Network) (GN)
Một hệ thống tiếp đất hoặc liên kết nhiều hệ thống tiếp đất.
1.3.24. Nguồn một chiều đường về cách ly (Isolated d.c return) (d.c - I)
Là hệ thống nguồn 1 chiều trong đó dây dẫn về có một điểm nối duy nhất với mạng liên kết.
1.3.25. Nguồn một chiều đường về chung (Common d.c return) (d.c – C)
Là hệ thống nguồn một chiều trong đó dây dẫn về được nối với mạng liên kết tại nhiều điểm.
1.3.26. Nhà trạm viễn thông (telecom building)
Là nhà trong đó đặt hệ thống thiết bị viễn thông.
1.3.27. Sóng vô tuyến điện (Radio Wave) (RW)
Sóng điện từ truyền trong không gian được quy định có tần số nhỏ hơn 3000 GHz.
1.3.28. Tấm tiếp đất chính (Main Earthing Terminal) (MET)
Một tấm đồng mạ Niken được khoan lỗ, bắt vào bản bakêlit và bắt chặt vào tường để đấu nối các đường dẫn bảo vệ, các đường dẫn kết nối đẳng thế và các đường dẫn đất chức năng với mạng tiếp đất.
1.3.29. Tiếp đất công tác (telecom earth)
Tiếp đất các bộ phận thiết bị thuộc mạch điện công tác thực hiện chức năng là điện thế chuẩn của mạch điện.
1.3.30. Tiếp đất bảo vệ (protetive earth)
Tiếp đất các bộ phận không thuộc mạch điện công tác nhằm giảm nhỏ điện áp nguy hiểm cho thiết bị được bảo vệ đến các giá trị cho phép. Tiếp đất bảo vệ được nối với các bộ phận kim loại của của thiết bị điện (đế, vỏ thiết bị), nối với các thiết bị bảo vệ trong nhà trạm.
1.3.31. Tiếp đất chống sét (lightning earth)
Tiếp đất các bộ phận bảo vệ, các dây thu lôi... hoặc các kết cấu kim loại của nhà trạm và cột cao.
1.3.32. Tổ tiếp đất (ground group)
Một hay nhiều điện cực tiếp đất được liên kết điện với nhau và được chôn trực tiếp trong đất hoặc tiếp xúc với đất.
1.3.33. Trạm viễn thông (telecommunication station)
Một khu vực bao gồm một hoặc nhiều nhà trạm trong đó chứa các thiết bị viễn thông, cột cao ăng ten và các loại trang thiết bị phụ trợ để cung cấp dịch vụ viễn thông. Trạm viễn thông không bao gồm nhà và các thiết bị nhà thuê bao.
1.3.34. Vòng kết nối (ring bonding – bus)
Đường dẫn kết nối có dạng vòng khép kín.
2.1. Quy định về tiếp đất cho hệ thống thiết bị viễn thông
2.1.1. Yêu cầu chung
a) Hệ thống thiết bị viễn thông, thông tin vô tuyến, thiết bị truyền dẫn quang, tuyến cáp quang, tuyến cáp kim loại và các bộ phận bảo vệ, các kết cấu kim loại của nhà trạm và cột cao phải được tiếp đất công tác, tiếp đất bảo vệ và tiếp đất chống sét.
b) Khi xây dựng hệ thống tiếp đất, có thể thực hiện các tổ tiếp đất chức năng riêng, bao gồm:
- Tổ tiếp đất công tác;
- Tổ tiếp đất bảo vệ;
- Tổ tiếp đất chống sét.
Các tổ tiếp đất này sau đó phải được đấu nối liên kết đẳng thế.
2.1.2. Tiếp đất cho hệ thống thiết bị viễn thông
a) Tiếp đất công tác:
- Tiếp đất công tác cho hệ thống thiết bị viễn thông được nối với:
+ cực dương của nguồn điện cung cấp;
+ điểm nối đất của các thiết bị bảo vệ trong nhà trạm;
+ khung giá kim loại của thiết bị trong nhà trạm.
- Giá trị điện trở tiếp đất công tác của hệ thống thiết bị viễn thông tuân thủ tiêu chuẩn của nhà sản xuất thiết bị.
b) Tiếp đất bảo vệ:
- Tiếp đất bảo vệ cho hệ thống thiết bị viễn thông được nối với:
+ vỏ của thiết bị điện;
+ vỏ kim loại cáp nhập trạm;
+ các kết cấu kim loại của nhà trạm,
+ điểm tiếp đất của các thiết bị bảo vệ phía ngoài nhà trạm.
- Giá trị điện trở tiếp đất bảo vệ cho hệ thống thiết bị viễn thông không lớn hơn 10 W.
c) Tiếp đất chống sét:
Giá trị điện trở một chiều của tiếp đất chống sét cho hệ thống thiết bị viễn thông không lớn hơn 10 W.
2.1.3. Tiếp đất cho hệ thống thông tin vô tuyến
a) Tiếp đất công tác:
- Tiếp đất công tác cho hệ thống thông tin vô tuyến được nối với:
+ cực dương của nguồn cung cấp điện một chiều;
+ ăng ten, khép kín mạch đối với tín hiệu thu phát vô tuyến;
+ điểm nối đất của thiết bị bảo vệ cáp đồng trục (cáp phi đơ, ăng ten);
+ khung giá thiết bị vô tuyến.
- Giá trị điện trở tiếp đất công tác của hệ thống thông tin vô tuyến tuân thủ tiêu chuẩn của nhà sản xuất thiết bị.
b) Tiếp đất bảo vệ
- Tiếp đất bảo vệ cho hệ thống thông tin vô tuyến phải được nối tới khung giá máy của thiết bị điện.
- Giá trị điện trở tiếp đất bảo vệ phụ thuộc vào công suất thiết bị điện và không được lớn hơn trị số quy định trong Bảng 1.
Bảng 1 - Trị số điện trở tiếp đất bảo vệ cho các hệ thống thông tin vô tuyến
|
Công suất thiết bị điện, kW |
≤ 50 |
> 50 |
|
Điện trở tiếp đất bảo vệ, W |
4 |
10 |
c) Tiếp đất chống sét
- Cột ăng ten và thiết bị ăng ten phi đơ phải được nối với hệ thống tiếp đất.
- Các điểm tiếp đất bên ngoài nhà trạm phải nối trực tiếp xuống hệ thống tiếp đất.
- Các tháp ăng ten bằng kim loại dùng thân tháp làm dây dẫn sét phải thực hiện hàn nối liên tục về điện các đoạn cột.
- Giá trị điện trở một chiều của tiếp đất chống sét không được lớn hơn 10 W.
2.1.4. Tiếp đất cho thiết bị truyền dẫn quang
a) Tiếp đất cho thiết bị đầu cuối
- Thiết bị đầu cuối đặt cùng nhà với hệ thống thiết bị chuyển mạch được dùng chung hệ thống tiếp đất của hệ thống thiết bị chuyển mạch.
- Thiết bị đầu cuối được lắp đặt độc lập phải được trang bị một hệ thống tiếp đất dùng chung cho hai chức năng: tiếp đất công tác và tiếp đất bảo vệ. Hệ thống tiếp đất này phải có giá trị điện trở tiếp đất tuân thủ tiêu chuẩn của nhà sản xuất thiết bị nhưng không lớn hơn 10 W.
b) Tiếp đất cho thiết bị trung gian
- Đối với các thiết bị trung gian được cung cấp nguồn tại chỗ hoặc cung cấp nguồn từ xa bằng phương pháp dây - dây, phải trang bị một hệ thống tiếp đất dùng chung cho hai chức năng tiếp đất công tác và tiếp đất bảo vệ với điện trở tiếp đất tuân thủ tiêu chuẩn của nhà sản xuất thiết bị nhưng không lớn hơn 10 W.
- Đối với các thiết bị trung gian được cung cấp nguồn từ xa bằng phương thức dây - đất, phải trang bị một hệ thống tiếp đất dùng chung cho hai chức năng tiếp đất công tác và tiếp đất bảo vệ với giá trị điện trở tiếp đất tuân thủ tiêu chuẩn của nhà sản xuất thiết bị nhưng không lớn hơn 4 W.
2.2. Quy định về tiếp đất cho nhà trạm viễn thông
2.2.1. Yêu cầu chung
a) Mạng tiếp đất cho nhà trạm viễn thông phải là một hệ thống tiếp đất duy nhất, hoặc liên kết đẳng thế các hệ thống tiếp đất độc lập có chức năng khác nhau.
b) Hệ thống tiếp đất duy nhất được sử dụng khi khoảng cách giữa nhà trạm viễn thông và cột ăng ten nhỏ hơn hoặc bằng 15 m.
c) Liên kết đẳng thế các hệ thống tiếp đất độc lập có chức năng khác nhau được sử dụng trong những trường hợp sau:
- Cột ăng ten cách nhà trạm một khoảng lớn hơn 15 m;
- Hệ thống tiếp đất chống sét của nhà trạm đã được xây dựng (thực hiện theo hạng mục xây dựng).
d) Giá trị điện trở tiếp đất của mạng tiếp đất cho nhà trạm viễn thông phải nhỏ hơn giá trị điện trở tiếp đất công tác nhỏ nhất của thiết bị trong nhà trạm viễn thông.
2.2.2. Liên kết và tiếp đất bên trong nhà trạm viễn thông
a) Mạng tiếp đất của một nhà trạm viễn thông phải được thực hiện theo cấu hình sau:
- Phải xây dựng một mạng liên kết chung (CBN) theo nguyên tắc dẫn điện liên tục như một lồng Faraday.
- Mạng liên kết chung phải được nối tới hệ thống tiếp đất duy nhất của nhà trạm viễn thông bằng cách thông qua tấm tiếp đất chính và các dây liên kết.
b) Các khối hệ thống thiết bị trong nhà trạm viễn thông phải thực hiện nối đất bằng các mạng liên kết (BN). Có ba dạng mạng liên kết:
- Mạng liên kết mắt lưới (M-BN);
- Mạng liên kết cách ly mắt lưới (M-IBN);
- Mạng liên kết cách ly hình sao (S-IBN);
Việc sử dụng mạng liên kết được quy định như sau:
- Mạng liên kết mắt lưới (M-BN) có thể áp dụng với hầu hết các hệ thống thiết bị, khi thiết bị không có yêu cầu đặc biệt về hạn chế dòng rò từ mạng CBN chảy vào khối hệ thống thiết bị và thiết bị dùng nguồn một chiều d.c-C.
- Mạng liên kết cách ly mắt lưới (M-IBN) được áp dụng khi có yêu cầu đặc biệt về hạn chế dòng rò từ mạng CBN chảy vào khối hệ thống thiết bị và thiết bị dùng nguồn một chiều d.c-C.
- Mạng liên kết cách ly hình sao (S-IBN) được áp dụng khi có yêu cầu đặc biệt về hạn chế dòng rò từ mạng CBN chảy vào khối hệ thống thiết bị và thiết bị dùng nguồn một chiều d.c-I.
2.2.3. Mạng liên kết chung đối với nhà trạm mới hoàn toàn
Mạng liên kết chung phải đảm bảo có dạng như một lồng Faraday có tính dẫn điện liên tục bao quanh toàn bộ nhà trạm viễn thông như sơ đồ Hình 1.
Ý kiến bạn đọc
