Dự thảo Luật Báo chí sửa đổi

LUẬT

SỬA ĐỔI, BỔ SUNG MỘT SỐ ĐIỀU CỦA LUẬT BÁO CHÍ

Căn cứ Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam;

Quốc hội ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Báo chí số 103/2016/QH13.

Điều 1. Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Báo chí số 103/2016/QH13 như sau:

1. Sửa đổi, bổ sung một số khoản của Điều 3 như sau:

- Sửa đổi, bổ sung khoản 3: Theo hướng báo in không bao gồm tạp chí in và nêu thêm về đặc điểm và tính chất nội dung thông tin của báo in.

- Bổ sung 01 khoản giải thích về tạp chí in.

- Sửa đổi, bổ sung khoản 6: Theo hướng báo điện tử không bao gồm tạp chí điện tử và nêu thêm về đặc điểm và tính chất nội dung thông tin của báo điện tử, cũng như bổ sung hoạt động cả trên nền tảng số.

- Sửa đổi, bổ sung khoản 15: Theo hướng quy định rõ tính chất tạp chí và phân biệt với báo điện tử; bổ sung hoạt động cả trên nền tảng số.

2. Sửa đổi, bổ sung khoản 3 Điều 5:

Nhà nước đảm bảo nguồn lực, đặt hàng, giao nhiệm vụ theo quy định để báo chí thực hiện thông tin, tuyên truyền phục vụ nhiệm vụ chính trị, thông tin thiết yếu và truyền thông chính sách của cơ quan có thẩm quyền.

3. Sửa đổi khoản 4 Điều 7:

Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm quản lý nhà nước về báo chí của địa phương.

4. Bổ sung 01 điểm vào khoản 2 Điều 8:

Thường xuyên theo dõi, giám sát, kiểm tra, kết luận hành vi vi phạm đạo đức nghề nghiệp và  xử lý vi phạm hội viên nói riêng và người làm báo Việt Nam nói chung.

5. Sửa đổi, bổ sung Điều 14:

- Bổ sung khoản 1 đối tượng thành lập cơ quan báo chí, gồm cả cơ quan báo chí được quy hoạch phát triển mô hình tập đoàn thuộc sở hữu nhà nước.

- Sửa đổi, bổ sung khoản 2: “2. Cơ sở giáo dục đại học theo quy định của Luật giáo dục đại học; tổ chức nghiên cứu khoa học, tổ chức nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ được tổ chức dưới hình thức viện hàn lâm, viện là đơn vị sự nghiệp công lập; bệnh viện công lập cấp tỉnh hoặc tương đương trở lên được thành lập tạp chí khoa học.”

6. Sửa đổi, bổ sung khoản 3 Điều 15:

Cơ quan chủ quản phải đảm bảo về điều kiện về nhân sự, cơ sở vật chất, trụ sở và tài chính theo điều kiện xin cấp phép và đề án hoạt động báo chí.

7. Sửa đổi, bổ sung Điều 16: Theo hướng cho phép sự hình thành của mô hình tập đoàn báo chí thuộc sở hữu của Nhà nước, trong đó có một cơ quan báo chí giữ vai trò như cơ quan chủ quản và các cơ quan báo chí, doanh nghiệp trực thuộc.

8. Sửa đổi, bổ sung Điều 17:

- Bổ sung thêm điều kiện để việc cấp giấy phép hoạt động báo chí đối với các tổ chức xã hội, tổ chức xã hội – nghề nghiệp đảm bảo chặt chẽ, thực chất hơn, có thể như:

 + Về nhân sự: Có tối thiểu 05 nhân sự, trong đó tối thiểu có 03 nhà báo.

 + Về điều kiện về cơ sở vật chất: Đảm bảo điều kiện cơ sở vật chất, kỹ thuật. Có trụ sở ổn định 05 năm trở lên do cơ quan chủ quản bố trí hoặc cơ quan chủ quản thuê.

+ Về tài chính: Đảm bảo kinh phí để trả lương, nhuận bút, chế độ bảo hiểm cho các nhân sự của cơ quan báo chí ít nhất 02 năm tương ứng với quy mô của cơ quan báo chí.

- Về tên miền báo, tạo chí điện tử tại khoản 4 Điều 17 : Sửa đổi, bổ sung đảm bảo chặt chẽ hơn, khống chế số lượng tên miền và quy định các tên miền khác tên miền “.vn” phải phù hợp với tên báo chí.

9. Bổ sung điều 18a sau điều 18 về thu hồi giấy phép hoạt động báo chí:

1. Các trường hợp cơ quan báo chí bị thu hồi giấy phép khi không đảm bảo các điều kiện:

- Về nhân sự người đứng đầu cơ quan báo chí: Trong thời hạn 06 tháng cơ quan chủ quản không lựa chọn được người có đủ điều kiện, tiêu chuẩn và thực hiện được quy trình để bổ nhiệm giữ chức vụ người đứng đầu, người được giao nhiệm vụ người đứng đầu cơ quan báo chí để đề nghị Bộ có ý kiến bổ nhiệm theo quy định.     

- Không đảm bảo điều kiện về tài chính để duy trì hoạt động của cơ quan báo chí:

+ Nợ ngân sách nhà nước: thuế, tiền phạt, nghĩa vụ tài chính với nhà nước theo quy định của pháp luật về thuế, phí.

+ Nợ các khoản liên quan đến người lao động: Đóng bảo hiểm xã hội quá thời hạn 12 tháng và thanh toán tiền lương chậm quá 12 tháng.

2. Cơ quan báo chí bị thu hồi giấy phép theo khoản 4, khoản 5 Điều 18 và khoản 01 điều này phải chấm dứt hoạt động báo chí. Cơ quan chủ quản có trách nhiệm phối hợp với các cơ quan liên quan giải quyết các vấn đề liên quan như tài chính, tài sản, lao động bảo hiểm, nghĩa vụ thuế… để chấm dứt hoạt động cơ quan báo chí.

 10. Sửa đổi, bổ sung khoản 3 Điều 20 cho phù thực tiễn và đơn giản hoá thủ tục hành chính, đối với các thay đổi nhất thời, xuất bản các số báo đặc biệt trong đó thay đổi kỳ hạn xuất bản (gộp nhiều số), thay đổi khuôn khổ hoặc số trang vào các dịp lễ, tết, kỷ niệm thì cơ quan báo chí có văn bản đề nghị.

11. Sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 21:

Cơ quan báo chí hoạt động theo loại hình đơn sự nghiệp công lập, doanh nghiệp nhà nước sở hữu 100%, đơn vị sự nghiệp ngoài công lập. 

12. Sửa đổi, bổ sung Điều 22:

- Bổ sung theo hướng quy định rõ một số mô hình chung của văn phòng đại diện phù hợp với cơ cấu, tổ chức và quy mô cơ quan báo chí; quy định số lượng văn phòng đại diện, phóng viên thường trú tương ứng với quy mô của cơ quan báo chí; quy định cụ thể số lượng tối đa phóng viên thường trú độc lập của 01 cơ quan báo chí tại mỗi địa phương.

- Tạp chí khoa học không mở văn phòng đại diện tại các địa phương.

13. Sửa đổi, bổ sung điểm c khoản 2 Điều 23 về tiêu chuẩn người đứng đầu cơ quan báo chí có thẻ nhà báo còn hiệu lực, ngoài loại trừ tạp chí khoa học cần loại trừ thêm cho phù hợp thực tế đối với một số cơ quan báo chí đặc thù, nhất là cơ quan báo chí trực thuộc tỉnh uỷ, thành uỷ, Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh, theo yêu cầu công tác cán bộ, nhân sự từ cơ quan, đơn vị khác không có thẻ nhà báo được luân chuyển, điều động làm người đứng đầu cơ quan báo chí.

15. Bổ sung khoản 7 Điều 26:

 Những người quy định tại khoản 1, khoản 2, khoản 3 điều này làm việc tại cơ quan báo chí không phải là tạp chí khoa học.

16. Bổ sung 01 điểm vào khoản 01 Điều 27:

Đã qua lớp bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí, đạo đức nghề nghiệp cho người làm báo do Bộ TTTT tổ chức trước khi cấp thẻ nhà báo lần đầu. Đồng thời giao Bộ Thông tin và Truyền thông hướng dẫn quy định này bằng một Thông tư.

17. Sửa đổi, bổ sung Điều 28 theo hướng bổ sung vai trò của Sở Thông tin và Truyền thông, có ý kiến đối với các trường hợp đề nghị cấp thẻ nhà báo của cơ quan báo chí tại địa phương và quy định về việc nộp lại thẻ nhà báo cũ khi cấp đổi thẻ nhà báo theo kỳ hạn mới, đồng thời điều chỉnh một số quy định cho phù hợp thực tiễn.

18. Bổ sung Điều 28a quy định quyền và nghĩa vụ, cách thức tác nghiệp của những người hoạt động báo chí nhưng chưa được cấp thẻ trong luật, đồng thời quy định rõ những người này tác nghiệp bằng giấy giới thiệu của cơ quan báo chí, yêu cầu đối với giấy giới thiệu để thống nhất áp dụng thực hiện.

19. Bổ sung 01 mục với tên gọi Hoạt động báo chí trên môi trường số với 02 điều vào Chương IV Hoạt động báo chí, nhằm thể hiện các nội dung:

- Xác định nền tảng số là phương tiện truyền dẫn thông tin. Nhà nước thừa nhận, khuyến khích, tạo điều kiện để báo chí hoạt động, lan toả thông tin trên nền tảng số. Thúc đẩy chuyển đổi số báo chí, hình thành và phát triển nền tảng số cho các cơ quan báo chí thực hiện phân phối nội dung báo chí, chia sẻ dữ liệu báo chí và các nền tảng số quốc gia khác cho báo chí.

- Việc hoạt động trên nền tảng số cơ quan báo chí đăng ký/thông báo, kết nối hệ thống với cơ quan quản lý nhà nước về báo chí để được hỗ trợ và tạo điều kiện cho công tác quản lý nhà nước.

- Mạng xã hội, nền tảng sử dụng tin/bài của cơ quan báo chí phải trả bản quyền theo quy định.

- Hoạt động trên nền tảng số của cơ quan báo chí tuân thủ các quy định pháp luật về báo chí.

20. Sửa đổi, bổ sung Điều 31 phân cấp cho cơ quan quản lý nhà nước về báo chí tại địa phương giải quyết các thủ tục: Cấp giấy phép, sửa đổi, bổ sung giấy phép, chấp thuận thay đổi nội dung ghi trong giấy phép xuất bản thêm ấn phẩm, giấy phép xuất bản phụ trương đối với cơ quan báo chí của địa phương.

21. Sửa đổi, bổ sung Điều 35 phân cấp cho cơ quan quản lý nhà nước về báo chí tại địa phương giải quyết thủ tục: Cấp giấy phép, chấp thuận thay đổi nội dung ghi trong giấy phép xuất bản đặc san đối với cơ quan, tổ chức ở địa phương.

22. Sửa đổi, bổ sung Điều 37 theo hướng quy định rõ trách nhiệm của cơ quan báo chí trong việc liên kết; yêu cầu về điều kiện, năng lực và những cam kết cần phải có của đối tác liên kết. Bổ sung quy định giao cơ quan có thẩm quyền quy định chi tiết về hình thức, quy trình, thủ tục liên kết trong hoạt động báo chí.

23. Bổ sung 01 điều trước điều 38 quy định về thông tin trên báo chí, theo hướng quy định về tỉ lệ tối đa số lượng tin bài nằm ngoài tôn chỉ, mục đích mà một cơ quan báo chí được đăng tải để thông tin, tuyên truyền phục vụ nhiệm vụ chính trị, thông tin thiết yếu, truyền thông chính sách, thông tin những vấn đề làm phong phú nội dung của sản phẩm báo chí như: văn nghệ, thể thao, giải trí, quốc tế. Đối với cơ quan báo tỷ lệ ngoài tôn chỉ, mục đích cao hơn so với tạp chí, song vẫn thể hiện nội dung theo tôn chỉ, mục đích là chủ đạo. Việc quy định tỷ lệ tin, bài có thể ngoài tôn chỉ, mục đích này cần quy định cụ thể khoảng thời gian đánh giá phù hợp và có công cụ để giám sát, đánh giá.

24. Sửa đổi, bổ sung Điều 52 để quy định việc nộp lưu chiểu bản tin, đặc san.

25. Sửa đổi, bổ sung Điều 54:

- Sửa tên Điều 54 thành: Xuất khẩu, nhập khẩu báo chí.

- Bổ sung quy định về điều kiện cấp phép đối với cơ sở xuất khẩu, nhập khẩu báo chí (trong đó có cả tiêu chuẩn của người đứng đầu cơ sở) và cho phép cơ quan báo được nhập khẩu báo in và không cần phải thực hiện thủ tục xin cấp giấy phép hoạt động nhập khẩu báo in; đồng thời, yêu cầu nghĩa vụ báo cáo của cơ sở xuất khẩu, nhập khẩu báo chí.

+ Điều kiện cấp phép cơ sở xuất khẩu, nhập khẩu báo chí: Là doanh nghiệp Việt Nam, có đăng ký kinh doanh hoạt động nhập khẩu báo chí in.

Phải có bộ phận/hội đồng thẩm định nội dung và quy chế làm việc, quy định trách nhiệm cụ thể. Tiêu chuẩn nghiệp vụ thành viên:  

*) Phải có trình độ ngoại ngữ của sản phẩm thẩm định;

*) Là chuyên gia trong trong lĩnh vực chuyên ngành của nội dung báo, tạp chí nhập khẩu.

- Điều kiện đối với người đứng đầu cơ sở xuất khẩu, nhập khẩu báo chí:

*) Có trình độ chuyên môn phù hợp theo quy định của Bộ TTTT;

*) Có phẩm chất đạo đức tốt.

+ Với 7 doanh nghiệp đang hoạt động, sẽ phải đáp ứng điều kiện nêu trên trong vòng 2 năm kể từ khi Luật có hiệu lực.

+ Quy định doanh nghiệp phải báo cáo số liệu định kỳ trong quá trình hoạt động và khi có yêu cầu đột xuất từ Bộ TTTT.

- Bổ sung quy định về việc xuất khẩu sản phẩm báo nói, báo hình, với các nội dung: Nhà nước khuyến khích xuất khẩu các sản phẩm báo nói, báo hình. Cơ quan báo nói, báo hình được tự xuất khẩu sản phẩm có chứa nội dung báo nói, báo hình ra nước ngoài, hoặc xuất khẩu thông qua một doanh nghiệp khác. Cơ quan báo nói, báo hình xuất khẩu sản phẩm có chứa nội dung chương trình ra nước ngoài theo bất kỳ hình thức nào phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung chương trình được xuất khẩu.

26. Sửa đổi, bổ sung điểm b khoản 2 Điều 55 theo hướng việc thành lập Văn phòng thường trú báo chí Việt Nam tại nước ngoài đúng quy hoạch, định hướng của nhà nước; Văn phòng thường trú báo chí Việt Nam tại nước ngoài có trách nhiệm tham gia các hoạt động phục vụ nhiệm vụ thông tin đối ngoại theo yêu cầu của các cơ quan có thẩm quyền theo từng thời kỳ hoặc khi có sự việc đột xuất.

27. Sửa đổi, bổ sung Điều 59 theo hướng đối với xử lý vi phạm cần đồng bộ, thống nhất với pháp luật xử lý vi phạm hành chính.

Điều 2. Hiệu lực thi hành

1. Luật này có hiệu lực từ ngày ….tháng…..năm….

2. Quy định chuyển tiếp (nếu có)……….

Luật này đã được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa ….., kỳ họp thứ ….. thông qua ngày…..tháng ….năm…