Chỉ thị 02/CT-UBND năm 2021 về tăng cường thực hiện giải pháp phòng, chống hạn hán, thiếu nước phục vụ dân sinh, sản xuất nông nghiệp và phòng, chống cháy rừng mùa khô năm 2020-2021 trên địa bàn tỉnh Bình Thuận

CHỈ THỊ

VỀ VIỆC TĂNG CƯỜNG THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP PHÒNG, CHỐNG HẠN HÁN, THIẾU NƯỚC PHỤC VỤ DÂN SINH, SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP VÀ PHÒNG, CHỐNG CHÁY RỪNG MÙA KHÔ NĂM 2020-2021 TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH.

Đến cuối tháng 12 năm 2020, tổng lượng nước trữ trong các hồ chứa thủy lợi trên toàn tỉnh 215,57 triệu m³/258,99 triệu m³ dung tích hữu ích thiết kế, đạt 83,23%, thấp hơn so với trung bình nhiều năm; nhất là các hồ chứa ở khu vực phía Nam tỉnh, lượng nước trữ hiện nay khá thấp so với dung tích thiết kế(1). Lượng nước trữ tại hồ thủy điện Đại Ninh 247,26 triệu m³/251,73 triệu m³ dung tích hữu ích thiết kế, đạt 98,22% và hồ thủy điện Hàm Thuận 436,43 triệu m³/522,5 triệu m³ dung tích hữu ích thiết kế, đạt 83,53%. Với thực trạng nguồn nước hiện có, đặc biệt hiện nay các hồ thủy lợi ở khu vực phía Nam tỉnh chỉ tích nước đạt chưa tới 45% so với dung tích thiết kế nên nguy cơ xảy ra hạn hán, thiếu nước tương đối cao.

Để tập trung ứng phó với điều kiện nguồn nước khan hiếm và nhận định về hiện tượng ENSO từ Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, nhằm chủ động trong phòng chống hạn hán, thiếu nước, đảm bảo nguồn nước phục vụ dân sinh, sản xuất nông nghiệp và phòng, chống cháy rừng mùa khô năm 2021 trên địa bàn tỉnh và Công văn số 8832/BNN-TCTL ngày 16 tháng 12 năm 2020 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Kế hoạch số 4971/KH- UBND ngày 18 tháng 12 năm 2020 của Ủy ban nhân dân tỉnh, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh yêu cầu:

1. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn:

- Chỉ đạo Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi tỉnh theo dõi chặt chẽ diễn biến tình thời tiết, xây dựng ngay kế hoạch vận hành, điều tiết nước cho phù hợp; tổ chức kiểm kê nguồn nước, từ đó tính toán cân bằng nước, xây dựng lịch cấp nước cụ thể cho từng hệ thống công trình, thông báo đến Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh biết để phối hợp chỉ đạo; bảo đảm phục vụ cấp nước cho sinh hoạt, sản xuất, và các nhu cầu thiết yếu khác; phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương, các tổ chức thủy lợi cơ sở để quản lý, bảo vệ nguồn nước trong các hệ thống công trình thủy lợi trên địa bàn giảm thiểu thấp nhất thất thoát. Trên cơ sở đó, xây dựng phương án, kịch bản, lịch thời vụ năm 2021 để thông báo đến cấp chính quyền địa phương và người dân biết để chủ động ứng phó, thực hiện.

- Phối hợp Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố, Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi tỉnh và các cơ quan liên quan xây dựng kế hoạch, kịch bản tổng thể về phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn cho mùa khô năm 2021 phù hợp với khả năng nguồn nước, bảo đảm phục vụ sinh hoạt và sản xuất, trong đó cần xác định khả năng bị ảnh hưởng bởi hạn hán, thiếu nước cụ thể đến từng vùng, từng khu vực để có giải pháp phòng, chống cụ thể. Hướng dẫn, phổ biến, kinh nghiệm tưới tiên tiến, tiết kiệm nước để các doanh nghiệp và người dân áp dụng trong sản xuất nhằm đối phó với tình trạng khan hiếm nguồn nước và khô hạn; thực hiện công tác phòng trừ sâu, dịch bệnh phát sinh trên cây trồng do hạn hán, thiếu nước gây ra, ảnh hưởng đến năng suất, chất lượng.

- Chỉ đạo Trung tâm Nước sinh hoạt và Vệ sinh môi trường nông thôn, các đơn vị kinh doanh, sản xuất, cung ứng nước sinh hoạt trên địa bàn tỉnh tổ chức kiểm kê, quản lý, bảo vệ chặt chẽ nguồn nước trong các hệ thống công trình cấp nước tập trung; khẩn trương đăng ký nhu cầu sử dụng nguồn nước thô từ công trình thủy lợi phục vụ cho các nhà máy nước với đơn vị quản lý sử dụng công trình thủy lợi; rà soát nhu cầu đầu tư công trình để bổ sung nguồn nước hoặc nâng công suất nhà máy, mở rộng hệ thống mạng lưới đường ống cấp nước để duy trì năng lực và mở rộng phạm vi cung cấp nước sạch phục vụ sinh hoạt cho nhân dân, tổng hợp đề xuất Ủy ban nhân dân tỉnh xem xét bố trí vốn, tuyệt đối không để xảy ra tình trạng thiếu nước sinh hoạt, ảnh hưởng đến sức khỏe, đời sống của nhân dân, nhất là người dân vùng nông thôn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và các địa phương khu vực ven biển thường xuyên bị thiếu nước sinh hoạt những năm trước đây.

- Chủ động phối hợp Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia, Công ty Cổ phần Thủy điện Đa Nhim - Hàm Thuận - Đa Mi, Công ty Thủy điện Đại Ninh, Sở Công Thương đăng ký nhu cầu sử dụng nguồn nước chạy máy phát điện kết hợp cấp nước về hạ du của thủy điện Hàm Thuận - Đa Mi và Đại Ninh hàng tháng để bổ sung nguồn nước phục vụ sinh hoạt và sản xuất cho các huyện Tánh Linh, Đức Linh, Bắc Bình và Hàm Thuận Bắc.

- Đôn đốc chủ đầu tư công trình cấp nước sinh hoạt nông thôn đẩy nhanh tiến độ thi công xây dựng hoàn thành đưa vào sử dụng các công trình cấp nước sinh hoạt, công trình thủy lợi, kết hợp với nhiệm vụ hỗ trợ nước sinh hoạt đầu tư bằng các nguồn vốn khác nhau trong kế hoạch năm 2020 để đưa công trình vào khai thác sử dụng, cấp nước phục vụ sinh hoạt cho nhân dân ngay trong quý I năm 2021; đồng thời theo dõi đôn đốc các chủ đầu tư đầy nhanh tiến độ lập hồ sơ các công trình nước sạch nguồn vốn kế hoạch năm 2021 sớm triển khai xây dựng bổ sung nước cho các vùng hạn hán theo Kế hoạch số 4971/KH- UBND ngày 18 tháng 12 năm 2020 của Ủy ban nhân dân tỉnh.

- Chủ trì, phối hợp với các sở, ngành liên quan và địa phương nơi có rừng xây dựng kế hoạch, phương án phòng cháy, chữa cháy và bảo vệ rừng trên địa bàn, đặc biệt lưu ý những điểm có nguy cơ xảy ra cháy rừng cao và rà soát, bổ sung quy chế phối hợp giữa các lực lượng trong phòng chống cháy rừng nhằm chủ động triển khai thực hiện các biện pháp ứng cứu kịp thời khi xảy ra tình huống cháy rừng.

- Thường xuyên đôn đốc, kiểm tra các cơ quan, đơn vị liên quan, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố thực hiện công tác phòng, chống hạn hán, thiếu nước phục vụ sản xuất nông nghiệp, dân sinh và phòng, chống cháy rừng mùa khô năm 2020-2021. Định kỳ vào ngày 25 hàng tháng, tổng hợp báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh theo dõi, chỉ đạo.

2. Sở Công Thương: Khi xảy ra hạn hán, thiếu nước, Sở Công Thương có trách nhiệm phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Công ty Cổ phần Thủy điện Đa Nhim - Hàm Thuận - Đa Mi, Công ty Thủy điện Đại Ninh và Ủy ban nhân dân các huyện Tánh Linh, Đức Linh, Bắc Bình, Hàm Thuận Bắc thỏa thuận kế hoạch điều tiết nước các hồ thủy điện Hàm Thuận và Đại Ninh phục vụ thủy lợi.

3. Sở Lao động - Thương binh và Xã hội: Phối hợp Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh và Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố nơi bị hạn hán, thiếu nước tổ chức kiểm kê, tổng hợp nhu cầu hỗ trợ cứu đói về lương thực, thực phẩm cho nhân dân, kịp thời báo cáo, đề xuất Ủy ban nhân dân tỉnh xem xét hỗ trợ nhằm bảo đảm ổn định đời sống sinh hoạt cho nhân dân các khu vực bị ảnh hưởng bởi hạn hán, thiếu nước.

4. Sở Y tế: Chủ trì, phối hợp với các sở, ngành có liên quan và các địa phương trong tỉnh thường xuyên kiểm tra chất lượng nước cung cấp cho nhân dân tại các công trình cấp nước tập trung ở khu vực nông thôn, hướng dẫn nhân dân sử dụng nước hợp vệ sinh. Có giải pháp xử lý tốt các tình huống xấu khi xảy ra dịch bệnh.

5. Công an tỉnh: Chỉ đạo các đơn vị trực thuộc phối hợp với Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi tỉnh và Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố có phương án bảo vệ các công trình thủy lợi khi được yêu cầu; phối hợp chặt chẽ với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xây dựng kế hoạch, phương án phòng cháy, chữa cháy rừng cụ thể từng khu vực nhằm chủ động triển khai thực hiện các biện pháp ứng cứu kịp thời khi xảy ra tình huống cháy rừng.

6. Sở Kế hoạch và Đầu tư: Rà soát, tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh xem xét bố trí vốn để đầu tư xây dựng các công trình mới, sửa chữa, nâng cấp các hệ thống thủy lợi, công trình cấp nước phục vụ chống hạn; hướng dẫn, đẩy nhanh tiến độ thẩm định, phê duyệt các dự án đầu tư công trình cấp nước nông thôn triển khai trong năm 2021.

7. Sở Tài chính: Chủ trì, phối hợp với các sở, ngành liên quan tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh cân đối, hỗ trợ kinh phí để các cơ quan, đơn vị, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố tổ chức triển khai thực hiện các giải pháp phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn, phục vụ sản xuất nông nghiệp và dân sinh mùa khô năm 2021.

8. Sở Thông tin và Truyền thông, Đài Phát thanh và Truyền hình Bình Thuận, Báo Bình Thuận:

- Tăng cường công tác truyền thông trên đài phát thanh, đài truyền hình tỉnh, báo giấy, báo điện tử về tình hình nguồn nước, hạn hán, thiếu nước, kế hoạch thực hiện các giải pháp thủy lợi phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn tới người dân, các cấp chính quyền và cơ quan liên quan để nâng cao nhận thức sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả, chủ động thực hiện công tác phòng, chống hạn hán, xâm nhập mặn, hạn chế tối đa thiệt hại do thiên tai gây ra.

- Phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đổi mới nội dung, phương thức tuyên truyền về tình hình nắng hạn, thiếu nước sinh hoạt và nước sản xuất trên địa bàn tỉnh; trong đó, tập trung tuyên truyền cho người dân nâng cao ý thức tiết kiệm nước; chấp hành lịch thời vụ gieo trồng, chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp theo hướng dẫn của ngành nông nghiệp; phối hợp tuyên truyền hướng dẫn các hộ dân, chủ trang trại chủ động tích trữ nguồn nước phục vụ sinh hoạt và sản sản xuất trong mùa khô bằng các hình thức phù hợp (đào ao, trang bị bồn chứa…); tuyên truyền nhân rộng các mô hình tưới tiết kiệm nước, các mô hình tích trữ nước phục vụ sinh hoạt và sản xuất có hiệu quả trong mùa khô; tuyên truyền việc ứng dụng các mô hình lọc nước biển thành nước ngọt phục vụ nhu cầu sinh hoạt, dịch vụ tại huyện đảo Phú Quý; tuyên truyền về chính sách hỗ trợ của Nhà nước cho các hộ dân thiếu nước sinh hoạt vay vốn mua bồn chứa nước…, tránh tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước khi tình trạng nắng hạn xảy ra.

9. Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh: Thường xuyên theo dõi, cập nhật kịp thời về diễn biến thời tiết, tình hình hạn hán, tình hình ENSO và các loại thiên tai khác; khẩn trương kiểm tra, phân tích đánh giá tình hình, tổng hợp thiệt hại của các địa phương khi xảy ra thiên tai, báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo xử lý, hạn chế tối đa thiệt hại cho nhân _dân.

10. Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng các công trình Nông nghiệp và Phát triển nông thôn: Đẩy nhanh tiến độ thi công các công trình thủy lợi, công trình nước sạch trong kế hoạch vốn năm 2020 và năm 2021, nhất là các công trình phục vụ chống hạn, công trình chuyển nước nối mạng thủy lợi. Khẩn trương hoàn thiện và hoàn thành các thủ tục pháp lý để tổ chức bàn giao cho Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn đưa vào sử dụng công trình cấp nước sinh hoạt xã Tân Xuân - huyện Hàm Tân và công trình cấp nước sinh hoạt xã Mương Mán, Hàm Mỹ, Hàm Thạnh - huyện Hàm Thuận Nam ngay trong tháng 01/2021, để đảm bảo cấp nước sinh hoạt cho nhân dân ngay trong đầu năm 2021.

11. Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi tỉnh:

- Theo dõi chặt chẽ tình hình thời tiết, khí tượng, thủy văn, lượng dòng chảy đến và nguồn nước hiện có tại các công trình thủy lợi. Xây dựng phương án chống hạn cho mùa khô năm 2020-2021 và lịch cấp nước cụ thể đến từng hệ thống công trình gửi về Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, đồng thời thông báo cho Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố nơi có công trình biết để chỉ đạo Ủy ban nhân dân các xã, phường, thị trấn thông báo cho nhân dân tổ chức sản xuất nông nghiệp theo phương án xây dựng phù hợp với thực trạng nguồn nước, không để xảy ra thiệt hại trong nông nghiệp do thiếu nguồn nước tưới.

- Tăng cường quản lý, bảo vệ chặt chẽ nguồn nước trong các hệ thống công trình thủy lợi do đơn vị quản lý khai thác. Kiểm điểm nguồn nước cụ thể trong các hệ thống công trình thủy lợi, ưu tiên bảo đảm nhu cầu đăng ký sử dụng cấp nước thô phục vụ sinh hoạt, nước uống cho gia súc, gia cầm và tưới cho cây trồng lâu năm có giá trị kinh tế cao; lượng nước còn lại cân đối, tính toán cấp nước tưới cho vụ Đông Xuân, tiếp đến là vụ Hè Thu và các nhu cầu dùng nước khác.

- Tận dụng tối đa mọi nguồn nước (nước trên các lưu vực sông, suối, nguồn nước chạy máy phát điện kết hợp cấp nước về hạ du của thủy điện Đại Ninh và thủy điện Hàm Thuận - Đa Mi) trữ vào hồ chứa, ao bàu, đập dâng, kênh trục chính, phục vụ chống hạn.

- Chủ động cân đối kinh phí triển khai nạo vét các cửa lấy nước tại đầu mối hồ chứa, đập dâng, các tuyến kênh lấy nước thủy điện, các tuyến kênh chính để tăng năng lực lấy, cấp nước, sẵn sàng phục vụ chống hạn.

12. Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố:

- Theo dõi chặt chẽ tình hình nguồn nước trong các hệ thống công trình thủy lợi trên địa bàn, phối hợp với Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi tỉnh xây dựng kế hoạch kịch bản phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn tại địa phương cho cả mùa khô năm 2021, kế hoạch sản xuất vụ Đông Xuân năm 2020-2021 cụ thể chi tiết theo từng khu vực; ưu tiên nước phục vụ sinh hoạt, nước uống cho gia súc, gia cầm, tưới cho cây trồng lâu năm có giá trị kinh tế cao và sản xuất nông nghiệp phù hợp với khả năng nguồn nước, tuyệt đối không chỉ đạo bố trí gieo trồng ở những vùng không bảo đảm chủ động về nguồn nước trong cả vụ sản xuất.

- Chỉ đạo chuyển đổi cơ cấu cây trồng sử dụng ít nước. Phối hợp với Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật phổ biến, hướng dẫn bà con nông dân, áp dụng các biện pháp tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho cây lúa và cây trồng cạn như nông - lộ - phơi, ướt khô xen kẽ, phun mưa, nhỏ giọt...., bảo đảm đáp ứng nhu cầu sử dụng nước tối thiểu vào các thời kỳ nhạy cảm về nước của cây trồng, đặc biệt đối với các loại cây ăn quả, cây trồng cạn có giá trị kinh tế cao; đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng từ lúa sang canh tác nông nghiệp đa dạng, đáp ứng nhu cầu của thị trường, chuyển từ phát triển theo số lượng sang chất lượng.

- Tuyên truyền, phổ biến sâu rộng đến nhân dân về tình hình nguồn nước, nhất là các vùng thiếu nước tưới để người dân biết, nâng cao ý thức sử dụng nước tiết kiệm, đúng mục đích, chủ động thực hiện các giải pháp phòng, chống hạn hán, xâm nhập mặn như: Chỉ đạo ra quân xây dựng, nạo vét kênh mương nội đồng, lắp đặt và vận hành các trạm bơm dã chiến, đào ao, giếng, đắp đập tạm trên sông, suối để trữ nước. Vận động người dân chủ động đào ao trữ nước, xây bể, mua bồn trữ nước sử dụng trong mùa khô.

- Rà soát các khu vực có khả năng thiếu nước sinh hoạt trong mùa khô năm 2021, chủ động thực hiện các giải pháp cung cấp nước phục vụ nhân dân. Tuyệt đối không để người dân thiếu nước sinh hoạt.

- Chỉ đạo các đơn vị trực thuộc phối hợp chặt chẽ với Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi tỉnh tổ chức bảo vệ chặt chẽ nguồn nước trong các hệ thống công trình thủy lợi tại địa phương, kịp thời xử lý hoặc báo cấp có thẩm quyền xử lý các trường hợp vi phạm đến phạm vi công trình thủy lợi; tự ý vận hành cống điều tiết tại các hồ chứa, đập dâng, kênh mương; tranh chấp nguồn nước, gây mất an ninh trật tự tại địa phương.

- Phối hợp với Ngân hàng Chính sách xã hội chi nhánh các huyện, thị xã, thành phố tiếp tục vận động người dân vay vốn thực hiện chương trình nước sạch theo Quyết định số 62/2004/QĐ-TTg ngày 16 tháng 4 năm 2004 của Thủ tướng Chính phủ và Quyết định số 15/2020/QĐ-UBND ngày 20 tháng 5 năm 2020 của Ủy ban nhân dân tỉnh.

- Rà soát những khu vực rừng trọng điểm có nguy cơ xảy ra cháy rừng, phối hợp với các đơn vị quản lý, bảo vệ rừng đóng trên địa bàn xây dựng kế hoạch phòng, chống cháy rừng và rà soát quy chế phối hợp giữa các lực lượng để chủ động tổ chức triển khai thực hiện kịp thời các biện pháp ứng phó.

- Định kỳ trước ngày 25 hàng tháng, yêu cầu Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố báo cáo kết quả thực hiện công tác phòng, chống hạn hán, thiếu nước phục vụ sản xuất, dân sinh và phòng, chống cháy rừng mùa khô năm 2021 tại địa phương gửi về Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để tổng hợp, báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo thực hiện, xem xét giải quyết, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh yêu cầu Thủ trưởng các sở, ban, ngành, Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố, thị xã, các cơ quan, đơn vị liên quan và nhân dân có trách nhiệm tổ chức, triển khai thực hiện nghiêm Chỉ thị này./.